Yassı Çelik İhracat ve Sanayicileri Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Gökhan Demiruz ile 2020'nin nasıl geçtiğini ve 2021 beklentilerini konuştuk.
Geride bıraktığımız yılı değerlendirirken olumsuz konulardan başlamanın daha doğru olacağını düşünüyorum, çünkü 2020’de çok olumlu bir konu açıkçası hem ülkemiz hem de dünya adına göremedim.
Konu başlıklarını şöyle tasnif edebiliriz:
- Covid-19 virüsünün sağlık ve sosyal hayatımızdaki etkileri
- Ülkemiz ve dünya çelik üretimindeki gelişmeler
- Çelik piyasalarında yaşanan fiyat hareketleri
- Dünyada yaşanan korumacılık önlemleri
- Çelik üretiminin ana hammaddelerine erişilebilirlik konuları
- Ülkemizin yassı çelikle ilgili istatistiki bilgileri
- Ülkemizde yaşadığımız kur, döviz hareketleri
1. Virüsle beraber, bir deyimimizi tekrar çok kullanır olduk: “her şeyin başı sağlık”.
Maalesef can kayıpları yaşadık, yaşıyoruz. Sosyal hayat sınırlamaları devreye girdi. Gelir seviyesi, sosyal statü, tanımıyor bu virüs. En küçük esnafından holding sahibi iş adamına, asgari ücretle çalışan bir mavi yakalıdan, dünyanın en büyük devletlerinin siyasi liderlerine kadar, insanlık bu virüsle tanıştı. Bütün devletlerin sağlık harcamaları, yatırımları sorgulanır oldu. Uzaya gidecek kadar teknolojiye hâkim devletler, ölen vatandaşlarının cenaze işlerinde sınıfta kaldı. Birçok devlet, vatandaşlarına düzenli sağlık hizmeti veremedi. Umarım en kısa zamanda insanlık bu virüsten kurtulur.
2. Dünyadaki ham çelik üretimi rakamlarına baktığımızda aşağıdaki verileri görebiliyoruz:
2018 =1.808.000.000 ton
2019 =1.870.000.000 ton
2019 ana üretim ülkeleri = 1.691.000.000 ton (Ocak-Kasım)
2020 ana üretim ülkeleri= 1.670.000.000 ton (Ocak-Kasım)
Ülke ve bölgelerdeki değişimler:
|
Ülke / Bölge |
2019/11 ton |
2020/11 ton |
|
Avrupa 28 |
146.540.000 |
125.160.000 |
|
Türkiye |
30.850.000 |
32.360.000 |
|
Rusya |
65.570.000 |
65.180.000 |
|
Ukrayna |
19.288.000 |
18.710.000 |
|
Meksika |
17.026.000 |
15.220.000 |
|
ABD |
80.470.000 |
66.073.000 |
|
Brezilya |
30.107.000 |
28.085.000 |
|
İran |
23.385.000 |
26.370.000 |
|
Çin |
911.000.000 |
961.000.000 |
|
Hindistan |
101.970.000 |
89.400.000 |
|
Japonya |
91.500.000 |
75.670.000 |
|
Güney Kore |
65.500.000 |
60.800.000 |
|
Tayvan |
20.260.000 |
18.750.000 |
|
Vietnam |
18.535.000 |
26.610.000 |
Görüldüğü gibi, Çin, Vietnam, Türkiye ve İran harici tüm ülke ve veya bölgelerde %10-%15 arasında üretim düşüşü mevcut. Pandeminin ekonomik boyutunun en ağır hissedildiği Mart-Nisan aylarında dünyadaki bazı tesisler ya çok düşük talep beklentisinden ve/veya sağlık tedbirlerinden dolayı kapatılmıştı. Ama dünyadaki tüketim talebinin aynı şekilde keskin düşmediğini fiyat hareketlerinden çok rahat hissediyoruz. Özellikle Çin çok yoğun ihracat yapmıyor. Hatta ithalat yapması bu yılın sektör açısından kayda değer notlarından. Yani “Gözümüz kulağımız Çin’de olmaya devam edecek”.
3. A: 31.12.2019 tarihinde
B: Pandeminin dünya hammadde piyasalarını en çok etkilediği Nisan 2020 tarihinde
C: Güncel tarihlerde
Yassı çelik sektörünü ilgilendiren fiyatlandırmalar aşağıdaki gibidir
|
|
Hurda |
Cevher |
Sıcak rulo |
|
31.12.2019 |
300$ |
92$ |
510$ |
|
Nisan 2020 |
207$ |
78$ |
400$ |
|
Yılsonu 2020 |
470$ |
165$ |
780$ |
SteelOrbis arşivinden genel olarak bu rakamlara ulaştım. Pandemi döneminde çok keskin bir fiyat düşüşü, ardından sürekli toparlanma ve son bir ayda ise keskin bir fiyat artışı tüm dünyada hissedildi. Yukarıda bahsettiğim gibi, başta Avrupa ve ABD olmak üzere birçok ülkede yaşanan üretim azalmasının fiyat artışına sebep olduğu aşikâr. Ayrıca lojistik ve tedarik zinciri konuları tüm sanayicilerin en önemli gündem konusu oldu.
4. Korumacılık uygulamaları bu yıl da önemli bir gündem konumuz oldu. Burada ABD’den gelebilecek pozitif bir haber sektörümüzü çok ilgilendiriyor. Avrupa Birliği ise serbest ticaret anlaşmamıza rağmen, ülkemizi tonaj kotası sistemine tabi tutması yetmiyormuş gibi, şimdi de Türkiye’nin Avrupa’ya yapacağı ihracatı azaltmaya dönük ilave girişimlerde (antidamping) bulunuyor. Her iki konu da sektörümüzün 2021 ajandasında önemli yer tutuyor.
5. Çelik üretiminin ana hammaddelerine erişilebilirlik konusu:
Çelik üretmek için, çok genel cevher, kömür, hurda gibi hammaddelere ulaşmamız gerekiyor. Bu dünya piyasalarında oluşan fiyatlamalardan bağımsız bir konu. Burada olası negatif gelişmeler sektörümüzü olumsuz etkileyecektir. Hurda ithal ettiğimiz ülkelerin, hurda ihracatında uygulaması mümkün bazı tedbirler bunun başında geliyor. Yine Çin’in önümüzdeki yıllarda hurda ithalatında yapacağı olası girişimler de takip edilmesi gereken bir konu.
6. Nihai mamul verileri
|
ÜRETİM (milyon ton) |
|||
|
Ürün |
2000 |
2017 |
2019 |
|
Uzun |
11.120 |
26.193 |
20.235 |
|
Yassı |
3.145 |
12.961 |
13.444 |
|
Toplam |
14.267 |
39.124 |
33.679 |
|
TÜKETİM (milyon ton) |
|||
|
Ürün |
2000 |
2017 |
2019 |
|
Uzun |
6.784 |
18.365 |
10.818 |
|
Yassı |
6.286 |
17.690 |
15.180 |
|
Toplam |
13.070 |
36.055 |
25.998 |
Kaynak: TÇÜD
Yassı üretimimiz son 20 yılda ciddi artış gösterirken, 2017 sonrası tüketimde düşüş var. Üretim ve tüketim açısından 2020 yılını, yassı çelik özelinde geçmiş yıl rakamlarına yakın bir rakamla, yani üretimi 13.500.000 ton ve tüketimi de 15.000.000 – 15.500.000 ton civarında kapatacağımızı tahmin ediyorum.
Yassı çelik dış ticareti (bin ton)
|
İhracat |
2018 |
2019 |
2020 tahmini |
|
Sıcak haddelenmiş |
3.930 |
3.500 |
3.080 |
|
Soğuk haddelenmiş |
565 |
480 |
500 |
|
Kaplamalı ürün |
1.500 |
1.660 |
1.900 |
|
İthalat |
2018 |
2019 |
2020 tahmini |
|
Sıcak haddelenmiş |
4.800 |
5.160 |
4.250 |
|
Soğuk haddelenmiş |
1.068 |
860 |
900 |
|
Kaplamalı ürün |
1.300 |
1.167 |
1.100 |
7. Döviz kurlarındaki değişim
|
Tarih |
USD |
EUR |
sepet |
|
31.12.2019 |
5,95 |
6,67 |
6,31 |
|
28.12.2020 |
7,55 |
9,20 |
8,37 |
2020 yılını kapatırken sepet bazında, Türk lirası yaklaşık olarak %32,50 civarı değer kaybetmiş. Yıl içi sert hareketler tüm sektör oyuncularının ileriyi görmesinde negatif bir rol oynadı. Özellikle pandemi döneminde reel sektöre tahsis edilen uygun faizli KGF kredilerinin sektörümüze olumlu etkiler sağladığını söyleyebiliriz.
Birçok sektör oyuncusu gibi, yassı çelik sektöründeki tüm oyuncular da ticari kararlarını alırken, her ay merkez bankasının kararlarını takip ve tahmin etmeye çalıştı.
Toparlayacak olursak 2021 yılında da tüm sektör oyuncuları yukarıda özetlediğim ana konulara odaklanacaklardır.
Bu vesile ile 2021 yılının bizlere, dernek üyelerimize, tüm sektör temsilcilerine, memleketimize, tüm insanlığa sağlık huzur ve başarı getirmesini temenni ediyorum.
