Çelik Dış Ticaret Derneği’nin 21 Haziran tarihinde online olarak gerçekleştirdiği Söz Sizde - Çelik Sohbetleri toplantısında AB’nin Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması, dünya çelik piyasası ve Türkiye’nin hem iç hem de dış piyasalardaki durumu ele alındı.
Dernek Başkanı Namık Ekinci’nin açılış konuşmasının ardından katılımcıların söz almasıyla devam eden toplantıda Türkiye Çelik Üreticileri Derneği Teknik İşler Direktörü Hasan Akbulut, Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması hakkında bilgiler paylaştı. Temelde bir vergi sistemi olan SKDM’nin, AB’nin üçüncü ülkelerden gelecek sevkiyatları zorlaştırmak ve iç piyasasını korumak amacıyla hazırlandığını ifade etti. 2023-2026 yılları arasında herhangi bir verginin uygulanmayacağını aktaran Akbulut, 2026 yılının Ocak ayından itibaren ücretsiz karbon tahsisatının kaldıracağını, vergilerin devreye gireceğini ve sistemin 2034 yılında tam anlamıyla başlayacağını ifade etti. Söz konusu sistem dahilinde bir üründeki karbon ayak izi miktarı belirlenerek buna göre vergi uygulanacak. Türkiye’nin SKDM’den en çok etkilenecek üçüncü ülke olduğunu söyleyen Akbulut, elektrik ark ocaklı üretim yapıldığı için karbon salımı konusunda avantajlı konumda olduğunu ancak yine de karbon salımını daha da azaltma konusunda altyapı çalışmalarına ihtiyaç duyulduğunu belirtti.
CIEC Group Orta Doğu Genel Müdürü Hüseyin Ocakçı, Çin’in SKDM ile ilgili herhangi bir çalışma yapmadığını söyleyerek sözlerine başladı. Dünyada toplam çelik üretiminin 1 milyar mt’unu yani %56’sını karşılayan Çin’de hükümetin hiçbir üreticinin üretiminin bu yıl geçtiğimiz yılın üzerine çıkamayacağı yönünde bir açıklaması olduğunu söyledi. Ancak buna rağmen üretimde bir artış gözlendiğini belirten Ocakçı, Çin’in talebin daha az olduğu ve bakım çalışmalarının yapılacağı kış aylarında üretimi düşürerek bu durumu dengelemeyi planladığını ifade etti. İç piyasada tüketimin 950 milyon mt olduğuna da dikkat çekti. Ocakçı, Çin’de konut sektörünün yatırım amaçlı olmadığını, vatandaşlara belirli sınırlamalar uygulandığını ancak hükümetin iç piyasayı canlandırmak için bu zorunluluğu kaldıracağı yönünde beklentiler olduğunu dile getirdi. Çin’in aynı zamanda hurda tüketimini 2030 yılına kadar 150 milyon mt’dan 300 milyon mt seviyesine çıkarmayı hedeflediğini de ifade etti. Ocakçı ayrıca piyasaların inanılmaz durgun seyrettiğini ve gidişatın net olmadığını, dolayısıyla tüccarların beklemeye geçtiğini söyleyerek açıklamalarını tamamladı.
Tata International Ticaret Müdürü Kutay Kenan Ülkü, Avrupa’da özellikle pandemiden sonra elde kalan yassı mamul stoklarının epey azaldığını ancak buna rağmen gelen talebin üreticiler tarafından rahatlıkla karşılanabildiğini belirtti. Avrupa’nın dengeyi bulmuş gibi gözüktüğünü söyledi. Ülkü, Türkiye’nin AB’ye özellikle yassı mamul ihracatının ileriye dönük olarak olumlu olmadığını ve getirilen antidamping vergileriyle birlikte satışların bıçak gibi kesildiğini belirtti. Normalde 45 gün veya maksimum iki ay bile dayanmayan kotaların şu an %10 bile dolu olmadığını ve 1 Temmuz tarihinde başlayacak yeni kota döneminde de dolmayacağını aktardı. Sıcak rulo sac ithalatında birinci sıraya Mısır’ın yerleştiğini söyleyen Ülkü, önceye kıyasla talebin yarıdan fazla azaldığını belirtti. Çelik tüketimindeki düşüşte otomotiv sektöründe elektrikli araçlara dönüşün ve bu dönüşün pandemi sebebiyle gecikmesinin, ipotek faizlerindeki yükselişin rol oynadığını vurguladı. Ülkü ayrıca bu yılın son çeyreğinde piyasada toparlanma beklediğini de sözlerine ekledi.
Baştuğ Metalürji’den Emrah Uğursal, deprem sonrasında Nisan ve Mayıs aylarında uzun mamul üretiminin toparlandığını ve ithalatın arttığını söylerken, Tatçelik Pazarlama, Fiyatlama ve İş Geliştirme Müdürü Gülçin Şimşek de aynı dönemde yassı mamul ihracatının %156 azaldığını ve ithalatın %10 yükseldiğini vurguladı. Uğursal, Türkiye’nin ihracat yaptığı ülkelerin satıcı konumuna geçtiğini, ülkenin uzun mamul bakımından zorlu bir yıl geçirdiğini ve emlak piyasasındaki durgunluğun faiz artırma politikasına geçileceği için bir süre daha devam edeceğini aktardı.
Hurda piyasasına ilişkin konuşan Metkim Metal Limited Kurucu Ortağı Osman Türeyyen, Türkiye’nin çelik üretiminin bu yılın ilk dört ayında yıllık %20-21, ihracatının yıllık %40 düşüş gösterdiğini ancak yarı mamul ithalatında ise %25 artış görüldüğünü ifade etti. Hurda ithalatının bir önceki yıla kıyasla %23 azaldığını ifade eden Türeyyen, Avrupa’da belirli kalitelerde hurda bulmanın zorlaştığını, son bir buçuk ayda fiyatların çok yükseldiğini ve Türkiye’nin alım yapamayarak piyasadan çıktığını dile getirdi. Son iki-üç haftadır talep olmamasından dolayı toplama fiyatlarının tekrardan 310-315€/mt seviyesine düştüğünü kaydetti. Türeyyen, son dönemlerde hurda fiyatlarının 370-400$/mt bandında dalgalandığını, short sea hurdada tonajların yetersiz olmasına rağmen fiyatların 350-360$/mt seviyelerine kadar düştüğünü de sözlerine ekledi. Bayram sebebiyle işlerin tamamen durduğunu ifade eden Türeyyen, fiyatların bayram sonrasına 5-10$/mt’luk bir düşüşle başlayabileceğini ancak sonrasında yavaşça yükselmek zorunda olduğunu vurguladı. Türeyyen son olarak, Türkiye’nin hurda temini konusunda, hurda işleme tesisleri kurmak ve hem iç hem de çevre pazarlarda alternatifleri artırmak gibi bazı adımlar atması gerektiğinin de altını çizdi.
