Akpen Metal Firma Sahibi Mahir Yılmaz ile yassı mamul segmentindeki son gelişmeleri konuştuk.
Yassı mamul piyasasındaki son durumu nasıl değerlendiriyorsunuz?
Şu an ortalık biraz karışık çünkü fiyatlar hızlı bir şekilde düşüyor. Halen düşüyor, neredeyse 14 ay oldu. Hem piyasa daralıyor hem de ihracatımız azalıyor. Bu sefer ortalık rekabetten geçilmiyor. Herkes fiyatları hızlı bir şekilde indiriyor. Bundan dolayı esnafın durumu pek iç açıcı değil.
Talep ve fiyatların gidişatı hakkında neler söyleyebilirsiniz?
Talep gittikçe azalıyor. Müşterilerimizin yüzde doksanı işçi çıkardı. Bu durum gittikçe de hızlanıyor. İhracatçılar biraz sıkıntıya girdi çünkü kur artmıyor. Böyle olunca da piyasada durumlar karışık.
İç piyasada tüketim ne durumda, önümüzdeki dönem için beklentileriniz hangi yönde?
Bu durum biraz daha derinleşecek diye tahmin ediyorum. Yazın sonlarına kadar talep daralmasının daha da arttığını göreceğiz, firmalar bu durumdan dolayı sıkıntıdalar.
Evvelden hiç müşteri aramayan gruplar vardı ama şimdi onlar da müşteri arayışında. Evvelden doluluktan dolayı bu firmaların yanına yaklaşamıyorduk, şimdi hepsi boş olunca fiyatlar çok ciddi bir şekilde düşüyor. Hele işçilik gerektiren imalatlarda bu durum çok belirgin. İşçilik fiyatları o kadar aşağı düşüyor ki şaşırtıcı derecede firmalar neredeyse günü kurtarma fikriyle fiyat veriyorlar. Bu sefer fiyatlar çok düşük oluyor. Esnafın hepsi birbirinden düşük veriyor, ortalık iyice toz duman.
Talepteki bu durumun yaz sonlarına doğru biteceğini düşünüyorum. Sonbaharda belki işler açılır. Ben yazın açılacağı kanaatinde değilim.
Trump'ın korumacılık önlemleri hakkındaki düşünceleriniz neler?
Trump demir çeliği bu ilave vergilerin dışında tuttuğu için bizim için çok değişen bir şey olmuyor. Zannediyorum satışlarımız azalıyor. Bu sefer üreticiler iç piyasaya ve daha yakın coğrafyadaki ülkelere yöneliyorlar ama bunlar da yeterli olmuyor anladığım kadarıyla. Bu durum üretici kısmında büyük sıkıntı yaratıyor.
Biz çok ihracat ağırlıklı değiliz. Eğer ihracat ağırlıklı olsaydık biz de sıkıntıya düşecektik. İhracatımız fazla olmadığı için bu bizi çok etkilemiyor ama Trump'ın demir çeliği vergi dışında tutması bütün dünya üreticileri için sıkıntılı, özellikle Çinliler için.
Trump’ın Section 232 vergilerin herkesi eşitlemiş olması Türkiye’nin ihracatı açısından fırsat yaratır mı?
Ben çok artıracağı kanaatinde değilim çünkü bunu bir müddet sonra değiştirecektir. Bu durumdan çok kuvvetli faydalanan ülkeler vardı, Güney Kore gibi. Bunlar şimdi birden daralmaya gidiyorlar, okuyoruz haberlerde de fabrika kapatıyor, işçi çıkarıyor. Böyle ülkeler önemini kaybediyor, herkes eşit hale geliyor.
Yine de ben çok satabileceğimiz kanaatinde değilim. Bir müddet sonra Amerika, Meksika, Brezilya, Kanada gibi ülkelere belli bir indirim yapacak. Muaf olmasa da oranları düşürecektir.
Türkiye'nin Aralık ayında Güney Kore ve Çin'e karşı açtığı antidamping soruşturmalarından sizce ne gibi sonuçlar çıkar?
Bize etkisi mutlaka olur fakat bizdeki üretim çok fazla olduğu için, mesela antidamping soruşturması açıldı ama fiyatları yukarı çeken hiçbir pozisyon yok. Tam tersi halen aşağı geliyoruz ama belki çok şiddetli aşağı gelmeyi biraz yavaşlatmış olabilir. Ama halen fiyatlar aşağı gidiyor.
AB koruma önlemlerindeki incelemeler sonucunda kota tonajlarını azalttı. Bu ticareti nasıl etkiledi ya da etkileyecek?
İhracat yapamayınca büyük sıkıntı çünkü biz artık demir çelikte ihracatçı bir ülkeyiz. O kotaların azalması üreticilere büyük sıkıntı veriyor.
Şu an ağırlıklı olarak üreticiler ithalat yapıyor. O piyasayı belki biraz terbiye de ediyor. Yoksa iç piyasaya kalırsak fiyatlar çok yüksek kalıyor. Belli bir denge sağlanıyor bu sayede çünkü ana üreticiler yurt dışından malları ithal ediyorlar. Etmeseler daha pahalı bir maliyet olacak ve bu bir sorun tabii.
Mısır'ın sıcak sac ithalatına yönelik başlattığı soruşturmanın etkileri sizce bizi etkiler mi?
Muhakkak etkiler tabii. Mısır'da ciddi bir pazar var neticede. Amerika'da Section 232 varken, Avrupa'da kotalar yetersizken bir de Mısır pazarı kapanırsa etkilememesi mümkün mü? İyice elimiz daralıyor zaten, hissediyoruz da. Fabrikalar biraz daha satmak için çaba gösteriyorlar.
İhracat piyasalarındaki genel durumdan bahsedebilir misiniz? Vergi savaşları veya jeopolitik gelişmeler sebebiyle ticaret rotalarında değişiklik bekliyor musunuz?
Ticaret rotaları bir kere değişti, artık kabul etmek gerekiyor. Doğuya doğru kayıyor her şey, iyice açığa çıktı. Evvelden zaten vardı, şimdi bir de gözle görülür şekilde açığa çıktı. Artık ticaretin çok büyük bir kısmı doğuda dönmeye başlıyor ve daha da hızlanacak. Özellikle bir de Afrika var, Afrika ve doğu odaklı dönmeye başlayacak. Bizim Afrika’ya çok ihracatımız olmasa da geleceğin en büyük pazarlarından birinin de Afrika olacağı ortada.
Çin hala küresel piyasa için tehdit oluşturmaya devam ediyor. Çin'in ihracatı için beklentileriniz neler?
Çin'in yurt dışı satışları illaki azalıyor ama bizdeki yerli fabrikaların da kendi bölgesel pazarları var. Biz ciddi bir pazarız, kendi fabrikalarımız var. Çin'le rekabetten çok fazla korkmak yerine Çin'le nasıl rekabet edebiliriz politikasına dönmek gerekiyor. Bunun için enerjinin ucuzlaması, nakliye, benzin, petrol gibi şeyler gerekiyor yoksa ihracatçı olamıyorsun.
Çin'e yaklaşık bir fiyatta mal sattıktan sonra biz bütün bölgelere satarız. Çin'le bizim fiyat farklarımızın çok korkunç boyutta olduğunu zannetmiyorum. Arada 40-50$/mt bir fark olsa hiçbir problem yok, bizim fabrikalarımızın hepsi tıkır tıkır işler ama fark yüksek olunca aksıyor. Bizim fabrikalarımızla Çinli fabrikalar arasındaki farkı 40-50$/mt’a indirecek kadar bir ortam yaratmak lazım. Bu ortam yaratıldıktan sonra zaten iç piyasadan bir ayda, bir buçuk ayda mallarımızı alabiliyoruz. Çin'e sipariş vereceksin, çok uzun sürede gelecek. Gelene kadar fiyatlar en az 4-5 kere değişebilir. O yüzden kimse bu riski göze almaz, yerli fabrikalarımızdan mal alır.
Bunun bir tek şartı var; 40-50$/mt bir farka indirmemiz gerekiyor. Biz Çin ile birebir fiyat tutturamayız, öyle olsa her şeyi biz satarız ancak 40-50$/mt bir farkı muhakkak tutturmamız gerekiyor. Rekabetten de çok korkmamak gerekiyor; rekabet biraz iyidir, bütün fabrikalarımızın gelişmesini sağlar.
Rusya'ya uygulanan yaptırımların ortadan kalma ihtimali olursa bizi nasıl bir piyasa bekler, Rusya tekrar faal olur mu?
Rusya'ya karşı alınan yaptırım kararları kadar yanlış bir şey olamaz. Bütün Avrupa ekonomilerini çökertti, Rusya'yı Çin'le daha yakınlaştırdı. O kadar çok yakınlaştırdı ki Amerika'nın yeni Trump yönetimi bunu görünce bütün politikalarında 180 derece dönüş yaptı. Çünkü Rusya, Avrupa ve Amerika için çok değerli bir müttefik, Çin'e karşı. Rusya'ya karşı tavır aldıkça o Çin'le daha çok iş birliği yapacak ve Çin Amerika'ya karşı çok daha kuvvetlenecek. O yüzden Amerika bunu gördüğü için hızlı dönüş yapıyor, neredeyse Ruslara yalvaracak boyuta geldi iş.
Son olarak ekonomik durum işlerinizi nasıl etkiliyor?
Bankaların kredi olayları biraz zorlu, kredi maliyetleri çok yüksek. Esnafın yüzde doksanı krediyle dönüyor. Bankalar faiz oranları yüksek olduğu halde kredi vermek istemiyorlar. Bu sefer de esnaf finansal açıdan zorluk çekince işlerini döndüremiyor ve sıkıntıya giriyor. Faizlerin hızla düşmesi gerekiyor. Faizler çok yüksek, normal seviyeye dönmesi lazım.
Son olarak Akpen Metal ile ilgili anlatmak istediğiniz bir şey var mı?
Bildiğimiz gibi aynı şekilde yolumuza devam ediyoruz. Çizgimizi kesinlikle bozmuyoruz. 20 yıl önce nasıl çalıştıysak gene aynı şekilde çalışıyoruz. Müşteri memnuniyeti sağlıyoruz, hizmetlerimiz iyi. Böyle olunca biz işlerimizde çok sıkıntı çekmiyoruz.
