Küresel uzun çelik üreticileri ve ihracatçıları birliği IREPAS, son zamanlarda uzun mamullere yönelik küresel talebin, özellikle mevsimsel sebepler ve tatil sonrası dönem nedeniyle, çoğu bölgede arttığını belirtiyor. Ancak AB'de yerel ticaret zayıf seyretmeye devam ediyor. Küresel piyasada arzın bu duruma göre ayarlanması da fiyatların artmasına ve pazar dinamiklerinin belirli bir şekilde değişmesine neden oluyor.
Satış pazarı sayısının kısıtlı olması sebebiyle, Türk üreticilerin ihracat pazarlarındaki pozisyonları hala aynı görünüyor. Gevşeyen enerji fiyatları daha iyi kâr marjları elde edilmesine yardımcı olsa da Türkiye'nin rekabetçi olabileceği çok az pazar var. IREPAS’a göre Kuzey Afrika, Körfez Bölgesi ve Asya'daki uzun mamul tedarikçileriyle olan sert rekabet sürüyor. Öte yandan güneydoğudaki yıkıcı depremlerin ardından Türkiye’de değişen ruh halinin bir sonucu olarak, Şubat ayında Türk ihracatçıların agresif bir şekilde satış yapmaya yönelik istekleri azaldı. Hükümetin depremden etkilenen bölgeyi yeniden inşa etme planı iç pazarda daha iyi bir talep olacağı beklentisi yarattı ama inşaat faaliyetlerinde nasıl bir yol izleneceği halen net değil. Söz konusu faaliyetler beklenenden daha uzun bir süreye yayılırsa bunun uzun mamul piyasası üzerindeki etkisinin daha hafif olacağı düşünülüyor. Hükümetin barınma ihtiyacı olan depremzedeler için yeni konutların inşasına öncelik vermesi bekleniyor. Bu nedenle de büyük inşaat projelerinin bir süre askıya alınabileceği ifade ediliyor. Ayrıca hükümet ile üreticiler arasındaki görüşmeler devam ediyor ve hem fiyatların kontrol altında tutulması hem de üreticilerin kârlılığının korunmasına yönelik konular ele alınıyor.
Depremler sonrası oluşan beklentiler ve bazı Türk çelik üreticilerinin faaliyetlerini geçici olarak askıya almış olması ülkede hurda talebinin artmasına ve fiyatlarının yükselmesine neden oldu. IREPAS’a göre deprem bölgesinde inşaat demiri talebi, çok daha fazla hurda ihtiyacı oluşturacak şekilde, hareketlenmeye başladığında Türkiye'nin inşaat demiri üretiminin artması bekleniyor. Ayrıca hükümet yassı mamullerde yerel üretimi canlandırmak amacıyla açıkladığı ithalat vergisi artışı kararını depremlerin ardından erteledi. Sonuç olarak, Türkiye'de artan taleple birlikte uzun mamuller için kabul görebilir fiyatlar, normalde fiyat farkının oldukça fazla olduğu Asya piyasası ile hemen hemen aynı seviyelere gelmiş durumda.
IREPAS, ABD uzun mamul piyasasında üretimin son birkaç yılın altında seyretmeye devam ettiğini ve bunun fiyatları kontrol altında tutmuş gibi göründüğünü, böylece kârlılıkların nispeten daha iyi olduğunu belirtiyor. Ülkede uzun mamul talebi şimdilik iyi ama hem konut sektöründen hem de ticari inşaat faaliyetlerinden gelen talepte ciddi bir yavaşlama gözleneceği düşünülüyor. Faiz oranları şu sıralar tarihin en yüksek seviyesinde ve yakında daha da yükselmesi bekleniyor. ABD uzun mamul piyasasındaki bir diğer zorluk ise artan küresel hurda fiyatları. Öyle ki bu durum üreticilerin kârlılıklarını, uzun mamul segmentinde daha önce fiyatlarını artırmış olmalarından dolayı, azaltabilir.
Çin, Covid-19 önlemlerinin kaldırılması ve ülkenin ekonomisinin yavaş yavaş iyileşmeye başlamasıyla çelik piyasasında umut kaynağı olmaya devam ediyor. Ayrıca yerel hükümetin büyüme ile ilgili olumlu mesajları da piyasadaki iyimserliği artırıyor.
Öte yandan ikincil yaptırım riski ve bankalarla olan sorunlar arttığı için Rusya küresel piyasada tercih edilmemeye devam ediyor. ABD’nin Rusya’dan ithal bazı çelik ürünlerine %70 ithalat vergisi getirmesi de diğer piyasa oyuncuları için bir işaret oldu. ABD’nin AB’den de aynı tavrı beklediği söylenebilir.
Küresel piyasada lojistik sorunlar iyileşiyor ve deniz navlunları düşüşte, bazı bölgelerdeki sıkışıklıklar da giderilmeye başlandı. Bunun sebepleri çoğunlukla mevsimsel olsa da bu durum piyasadaki fırsatların artmasına olanak tanıyor.
İthalata karşı tam koruma uygulamayan piyasalardaki rekabetin ne çok az ne çok fazla olduğu görülüyor, küresel ticaret ve piyasalar hala bölgesel nitelik taşımaya devam ediyor.
IREPAS’ın küresel uzun mamul piyasasına yönelik görünümü bölgeye ve ülkeye göre değişiyor. ABD ve Türkiye için durum nispeten tatmin edici olurken, AB piyasasında biraz daha zorluk yaşanması bekleniyor. Öte yandan hurda piyasasına yönelik beklentiler oldukça olumlu.
AB pazarına bakıldığında, Şubat ayı boyunca bölgede uzun mamul fiyatları alımların çok az olması nedeniyle geriledi ve üreticilerin marjlarının daraldığı tahmin ediliyor. Olumlu hava koşullarına rağmen inşaat sektöründen gelen talepte artış gözlenmedi ve stokların oldukça dolu olduğu belirtiliyor. Bununla birlikte hammadde fiyatlarının güçlenmesi çelik üreticilerini daha da zor duruma soktu. Öte yandan bölgeye ithalat kotasına tabi olmayan pazarlardan gelen teklifler AB’li çelik üreticilerinin fiyatlarını sürdürebilmesi önünde engel teşkil ediyor.
