Avrupa Komisyonu Ekonomi ve Maliye Genel Müdürü Gergő Motyovszki tarafından yayımlanan yeni bir raporda ABD'nin küresel olarak uyguladığı vergilerin ABD ekonomisini yavaşlatacağı, reel gelirleri düşüreceği, küresel ticaret düzenini bozacağı ve bunun Avrupa Birliği üzerinde de belirgin etkiler göstereceği ortaya kondu.
Korumacılığa doğru büyük bir kayma
Rapora göre ABD Trump'ın ikinci döneminde korumacı politikalara daha güçlü bir şekilde ağırlık vermeye başladı. Vergilerdeki keskin artış, ithal malzemeleri daha pahalı hale getirerek tüketicilerin ve şirketlerin Amerikan malı ürünlere yönelmesini amaçlıyor. ABD hükümeti aynı zamanda vergi gelirlerinin artmasıyla birlikte federal bütçeyi güçlendireceğini umuyor.
Ancak Motyovszki, “büyük vergi artışlarının tetiklediği ekonomik düzenlemelerin nadiren basit veya maliyetsiz bir şekilde gerçekleştiğini” vurgulayarak bu amaçlanan hedeflerin birkaç faktör tarafından engellendiğini öne sürdü.
Vergi artışı ABD ekonomisine nasıl zarar verebilir?
Raporda vergilerin yabancı mallara olan talebi bir ölçüde baskılasa da ABD ekonomisi içinde birkaç sorun ortaya çıkardığı vurgulandı. Rapora göre vergi artışları nedeniyle;
• İthal malzemeler daha pahalı hale gelecek ve üreticilerin üretim maliyetleri artacak.
• Günlük malların fiyatları yükseldiğinden işçilerin satın alma gücü zayıflayacak.
• Artan yerel talep, yerel fiyatları ve genel yaşam maliyetini yukarı çekecek.
• ABD'li ihracatçılar, artan maliyetler ürünlerini yurt dışında daha pahalı hale getirdiği için rekabet güçlerini kaybedecek.
Rapora göre bu etkiler bir araya geldiğinde ekonomik faaliyetin yavaşlaması ve ABD'nin gayri safi milli hasılasının daralması bekleniyor. Motyovszki raporda, "[…] Vergiler ABD hükümeti için ek mali alan yaratsa da vergi yükü, en azından ilave vergi gelirleri, vergi indirimleri veya transferler yoluyla geri verilene kadar, daha yüksek tüketici fiyatları veya azalan kâr marjları nedeniyle daha düşük reel gelirlerle karşı karşıya kalan yerli şirketler ve vatandaşlara kalacak," ifadelerini kullandı.
AB nasıl etkileniyor?
Raporda AB'nin de ABD'nin vergi artışlarından etkilendiği, AB’nin gayri safi milli hasılasının büyük ölçüde Avrupalı ihracatçıların ABD’ye daha az satış yapması nedeniyle orta seviyede düşüş gösterdiği belirtildi. Öte yandan AB’li şirketler, ABD'li ihracatçıların yüksek iç maliyetler nedeniyle rekabet gücünü kaybettiği üçüncü pazarlarda biraz daha fazla pay kazanıyor.
Rapor buna rağmen uluslararası fiyat hareketlerinin daha az elverişli hale gelmesiyle AB'nin satın alma gücünde bir düşüş yaşadığını vurguladı. ABD pazarından diğer piyasalara yönlendirilen ürünler bu bölgelere daha ucuz fiyatlardan satılabilir ve bu da Avrupalı üreticiler üzerinde kısa vadeli baskı yaratabilir.
Beklentiler sonucu nasıl şekillendirir?
Raporda beklentilerin de vergiler konusunda büyük rol oynadığı, şirketler vergilerin kalıcı olarak yürürlükte kalacağını varsayarlarsa ABD’de ticari koşulların iyileşmesinden kısa vadede daha büyük kazançlar elde edebileceği ancak ticaret hacminin düşmesi nedeniyle küresel ekonominin daha fazla zarar göreceği belirtildi. Bununla birlikte şirketler dolar bazlı fiyatlarındaki değişiklikleri hızlı bir şekilde yapmazsa uluslararası ticaret daha keskin bir şekilde daralacak.
Rapora göre bu beklenti odaklı dinamikler hem ABD hem de dünyanın geri kalanı için vergilere uyum sağlama sürecinin ne kadar sancılı olacağını önemli ölçüde etkileyebilir.
