Avrupa Parlamentosu Uluslararası Ticaret Komitesi (INTA), küresel çelik kapasitesi fazlasıyla mücadele için Avrupa Komisyonunun Ekim ayında sunduğu teklifi daha da ileriye taşıyan bir taslak rapor yayımladı. Raporda daha sert ticaret savunma önlemleri, menşe temelli yeni yasaklar ve denetim mekanizmalarının güçlendirilmesi yer alıyor.
INTA Başkan Yardımcısı Karin Karlsbro tarafından hazırlanan taslak, komisyonun Ekim ayında üçüncü ülkelerdeki sübvansiyonlu ve aşırı çelik üretiminin AB pazarına etkisini sınırlamak amacıyla açıkladığı düzenlemeye yönelik parlamentonun ilk resmi yanıtı niteliğinde. Parlamento, piyasa bozulmalarının ciddiyetine dikkat çekerek orijinal plana kıyasla daha güçlü koruma önlemleri hedefliyor.
Daha sert ticaret savunma çerçevesi
Komisyon, vergiye tabi kota tonajının yarıya indirilmesini ve kota aşımı durumunda uygulanan vergilerin %25’ten %50’ye çıkarılmasını teklif etmişti. Parlamento bu artışı desteklerken, buna ek olarak tüm ürün kategorilerinde daha katı önlemler uygulanmasını ve kota manipülasyonu ile hilenin önüne geçilmesi için ek güvenlik önlemleri getirilmesini talep ediyor.
Ayrıca taslakta, kota kullanımının yapılandırılmış şekilde izlenmesi, daha ayrıntılı raporlama yükümlülükleri getirilmesi ve ithalatta ani artışların önüne geçmek için daha sıkı gözetim mekanizmaları uygulanması gerektiği vurgulanıyor. Bu unsurlar, komisyonun teklifinde daha sınırlı şekilde ele alınmıştı.
Rusya veya Belarus’ta eritilip dökülen çeliğe yeni yasak
Parlamentonun getirdiği en önemli değişikliklerden biri, Rusya veya Belarus’ta eritilip dökülen tüm çelik ürünlerine tam yasak getirilmesi. Komisyonun teklifinde böyle bir yasağın olmadığı, yalnızca kota ve vergi düzeneklerinin önerildiği belirtiliyor.
Parlamento taslağı ise çok daha güçlü bir önlem getiriyor:
- Rusya veya Belarus’ta eritilip dökülen tüm çelik ürünleri, son işlem gördüğü ülke ne olursa olsun tamamen yasaklanacak.
- Bu düzenleme, Rusya ve Belarus menşeli slabların üçüncü ülkelerde haddelenerek AB’ye sokulmasını engellemeyi amaçlıyor.
- Ukrayna menşeli çelik ise yasaktan muaf tutuluyor.
Çeliğin eritilip döküldüğü menşeye yönelik önlem güçlendirildi
Komisyon teklifinde kota tahsisi için çeliğin eritilip döküldüğü menşeye dayalı bir kural yer alıyordu. Parlamento taslağı bu unsuru genişleterek daha da sıkılaştırıyor. Taslakta, daha ayrıntılı belge kanıtları, gümrük otoriteleri için daha güçlü doğrulama yükümlülükleri, yanlış menşe beyanının tespitine ve cezalandırılmasına yönelik mekanizmalar öngörülüyor.
İzleme ve gözden geçirme mekanizması
Komisyon önlemlerin etkinliğini takip etmeyi planlasa da mevzuatta belirli bir gözden geçirme döngüsü öngörmemişti. Parlamento ise zorunlu olarak iki yılda bir gözden geçirme mekanizması getiriyor. Bu kapsamda her iki yılda bir küresel kapasite fazlası, ithalat eğilimleri, vergilerin etkinliği, AB çelik kapasitesi ve istihdam üzerindeki etkiler değerlendirilecek.
