MC-CCPIT Genel Sekreter Yardımcısı Dr. Su Buxin ile Çin'deki son gelişmeleri ve beklentileri konuştuk.
Şirketiniz hakkında bilgi alabilir miyiz?
Çin Çelik Sektörü Uluslararası Ticaretin Teşviki Konseyi (MC-CCPIT), 1988 yılında Çin Demir ve Çelik Birliği (CISA) ve CCPIT tarafından ortaklaşa kurulmuş olup başkanlığını Liu Andong yürütmektedir. Çin metalurji endüstrisinde dış ticaret ve ekonomik-teknolojik iş birliğini teşvik etmeye adanmış bir kuruluş olan konsey Çin çelik endüstrisinin uluslararası iş birliği için danışma organı olarak görev yapıyor. CCIPT, yerel ve uluslararası çelik endüstrisi işletmeleri, araştırma enstitüleri ve diğer kurumların katıldığı çeşitli uluslararası değişim faaliyetleri düzenliyor. Çinli işletmelerin dış ticaret ve ekonomik-teknolojik iş birliğini teşvik eder ve yabancı işletmeleri, Ar-Ge kurumlarını ve ticaret şirketlerini Çin'e tanıtarak değişim ve iş birliğini kolaylaştırır. Konseyin ana faaliyet alanları dörde ayrılıyor:
- Uluslararası fuarların, konferansların ve teknik değişim faaliyetlerinin düzenlenmesi ve ev sahipliğinin yapılması, yurt dışındaki fuarlara katılımın organize edilmesi ve yurt dışında fuarların düzenlenmesi yoluyla uluslararası iş birliği platformlarının oluşturulması.
- Çelik endüstrisinin uluslararası gelişimi ile ilgili politikaların oluşturulması için Çin hükümetine teknik danışmanlık sağlanması.
- Küresel çelik işletmelerinin yurt dışı gelişimi için mühendislik teknolojisi ve yatırım danışmanlığı hizmetlerinin sunulması.
- CISA'nın dış ilişkiler çalışmalarında ve önemli dış ilişkiler faaliyetlerinin organizasyon ve koordinasyonunda yardımcı olmak.
Konsey'in her yıl Ağustos ayında düzenlediği “Çin Uluslararası Çelik Haftası (CISW)” küresel çelik endüstrisi zinciri üretimi, Ar-Ge, geliştirme stratejileri ve yönetim optimizasyonu gibi konuları kapsayan yirmiden fazla uluslararası konferans, değişim semineri, teknoloji ve ürün sergisi ve iş görüşmelerine ev sahipliği yapıyor. CISW, dünyanın Çin'in çelik endüstrisini anlaması için önemli bir pencere haline gelmiş ve küresel çelik ticareti, iletişim, değişim ve iş birliği için bir köprü oluşturmuştur.
Özellikle inşaat ve gayrimenkul sektörlerindeki yavaşlama göz önüne alındığında Çin iç piyasasındaki durumu talep açısından nasıl değerlendiriyorsunuz? Çelik üretimindeki düşüş beklentileri neler?
Şu anda Çin ekonomisi bir dönüşüm ve gelişme aşamasında. Görünür çelik tüketimi genel olarak düşüş eğilimi gösterirken, belirli bir dönemde dalgalanmalarla birlikte yüksek seviyede seyrediyor. CISA verilerine göre Çin'in 2024 yılı görünür ham çelik tüketimi, önceki yıla göre %4,7 düşüşle 892,77 milyon mt olarak gerçekleşmiştir. Talebin 2025 yılında 850 milyon mt civarına kadar düşmesi bekleniyor. Ancak talep yapısı farklılaşma gösteriyor:
1. 2024 yılında, Çin'in imalat sektöründe kullanılan çeliğin oranı ilk kez %50'ye ulaşmıştır. İmalatın, özellikle de yüksek kaliteli imalatın, gelecekte Çin'in çelik talebinin ana dayanağı olacağı tahmin ediliyor. Rüzgar enerjisi, fotovoltaik, elektrikli araçlar, endüstriyel robotlar, deniz mühendisliği ve yüksek kaliteli ekipman imalatı gibi yeni gelişen sektörler, çelik talebinde önemli bir büyüme potansiyeli gösteriyor. Ultra yüksek gerilim elektrik iletim, demir yolu ulaşımı ve büyük veri merkezleri gibi yeni altyapı alanları da talebin artmasına katkıda bulunacak.
2. Çin'de inşaat çeliği talebi kademeli olarak azalacak ancak kentsel yenileme girişimleri yeni talep yaratacak. İnşaat çeliği, yüksek mukavemetli, hava koşullarına dayanıklı ve korozyona dirençli özelliklere doğru gelişecek. Çin şu anda prefabrik çelik yapıları yoğun bir şekilde teşvik ediyor ve çelik profil ve paslanmaz çeliğin pazar payının kademeli olarak artması bekleniyor.
3. Çin'in çelik ihracatı 2024 yılında 110 milyon mt'a ulaşacak, ancak ticari gerilimlerden kaynaklanan baskı ile de karşı karşıya kalacak. Çin çıkışlı çeliği hedef alan birçok ülke tarafından başlatılan antidamping ve telafi edici vergi soruşturmalarının ve inceleme davalarının artması nedeniyle, bu kadar yüksek tonajlı ihracatın sürdürülebilirliği zor olabilir.
Çin hükümeti, 2021'in başından beri iç piyasa talebine göre ham çelik üretimini düzenleyen bir politika uyguluyor. 2021'den 2024'e kadar ham çelik üretimi 1,035 milyar mt’dan 1,005 milyar mt’a düşerek toplamda %2,90 azaldı. Çin'in ham çelik üretiminin 2025'te %3'ün üzerinde azalması bekleniyor. 2025 Mayıs sonunda Devlet Konseyi “2024-2025 Enerji Tasarrufu ve Karbon Azaltma Eylem Planı”nı yayımladı ve Ulusal Kalkınma ve Reform Komisyonu (NDRC) ve diğer departmanlar tarafından yayımlanan “Çelik Endüstrisinde Enerji Tasarrufu ve Karbon Azaltma Özel Eylem Planı”nda 2024-2025 için ham çelik üretim düzenlemesinin devam ettirileceği belirtildi. 2025 yılı sonuna kadar Çin'in ham çelik üretimi 1,003 milyar mt’a düşürülecek. Ayrıca 2025 yılı sonuna kadar ton başına toplam enerji tüketiminin 2023 yılına göre %2'den fazla azaltılması gerekiyor. Çelik endüstrisinde enerji tasarrufu ve karbon azaltma amaçlı yenileme çalışmaları ile enerji tüketen ekipmanların yenilenmesi sayesinde, yaklaşık 20 milyon ton standart kömür tasarrufu ve yaklaşık 53 milyon mt CO2 emisyonu azaltılması bekleniyor. Ocak-Mayıs 2025 döneminde Çin'in toplam ham çelik üretimi, geçen yılın aynı dönemine göre 6,015 milyon mt düşüşle 438 milyon mt olarak gerçekleşti. 4 Haziran 2025 itibarıyla Çin'in çeşitli bölgelerindeki ham çelik üretim kısıtlamaları önemli sonuçlar vermiş ve toplamda yaklaşık 30 milyon mt azalma kaydedilmiştir.
Önümüzdeki 12 ayda gayrimenkul sektörünü ve reel ekonomiyi desteklemek için hükümetten ne tür teşvik tedbirleri bekliyorsunuz?
2024 yılından bu yana Çin hükümeti, gayrimenkul sektörünü ve reel ekonomiyi canlandırmak için yukarıdan aşağıya bir dizi “paket” politika çözümü uygulamaya koydu.
Gayrimenkul sektörünün canlandırılmasına ilişkin önlemler:
1. Finansal desteğin artırılması: Mevcut mortgage faiz oranlarında toplu indirimler, peşinat oranlarının düşürülmesi ve uygun fiyatlı konut projeleri için yeniden kredilendirmenin genişletilmesi.
2. Vergi optimizasyonu: Tercihli tapu vergileri ve KDV politikalarının basitleştirilmesi.
3. Arazi ve Kalkınma Politikası Düzenlemeleri: Arazi devir ücretlerinin taksitli ödenmesi ve arazi tahsisinde dinamik denge sağlanması.
4. Konut Satın Alma Talebinin Artırılması: Konut satın alma/satma kısıtlamalarının genel olarak gevşetilmesi, bazı bölgelerde konut satın alma sübvansiyonlarının artırılması, yardım sandığı kredilerinin üst limitinin yükseltilmesi ve satılabilir alan hesaplamalarına ortak kullanım alanlarının dahil edilmesinin kaldırılması.
Bu politika önlemlerinin birleşik etkisiyle, 2025’in Ocak-Mayıs döneminde ulusal ticari konut satış alanındaki düşüş %2,9'a geriledi. Kısa vadede, gayrimenkul sektörü toparlanma ve iyileşme sinyalleri veriyor. Çin'in gayrimenkul teşvik politikaları kapsamlı olarak değerlendirilebilir ancak asıl faktör tüketicilerin güveninin yeniden kazanılması ve yeni tüketim alanlarının yaratılmasında yatıyor.
Reel ekonomiyi destekleme açısından:
1. Vergi ve Harç İndirimleri ve Özel Tahvil İhracı: Örneğin, gelişmiş imalat şirketleri için KDV ek indirim oranı %5'e yükseltildi ve hükümet 2024 yılında toplam 3,9 trilyon yuan tutarında yeni özel tahvil ihraç etti.
2. Endüstriyel İyileşme ve Yapısal Optimizasyonun Teşvik Edilmesi: Ekipman yenileme ve tüketim malları takas programlarının aktif olarak teşvik edilmesi ve çelik ile kok endüstrilerinde ultra düşük emisyonlu yenileme çalışmalarının ilerletilmesi gibi. “Endüstriyel Yapı Ayarlama Rehberi Kataloğu (2024 Sürümü)” yüksek kaliteli imalat, yeşil enerji, dijital ekonomi vb. alanlara verilen desteği güçlendirmektedir.
3. Kurumsal Ar-Ge Yatırımlarının Genişletilmesi: Örneğin merkezi hükümetin bilim ve teknolojiye yönelik harcamaları, temel araştırmaları ve kilit öneme sahip teknolojilerdeki atılımları desteklemeye odaklanarak yıllık bazda %8 arttı.
Yukarıdaki politikaların olumlu etkisiyle, Çin'in belirlenen büyüklüğün üzerindeki sanayi şirketlerinin katma değerli üretimi 2024 yılında %4,6, imalat yatırımları ise %6,2 arttı.
Çin'in çelik ihracatının gelecekteki trendi hakkında ne söyleyebilirsiniz?
Çelik ihracatı konusunda Çin hükümeti, aşağıdaki dört hedefe yönelik olarak politikalarını esnek bir şekilde ayarlamaktadır:
1. Yerel Talebe Öncelik Vermek: 2021 yılından bu yana hükümet, başlangıç noktası ve hedefi yerel talebi karşılamaya öncelik vermek olmak üzere, bazı çelik ürünleri için ihracat vergisi iadelerini kademeli olarak kaldırdı.
2. Yüksek Değerli İhracatı Teşvik Etmek: Yüksek katma değerli, yüksek teknolojili çelik ürünler için gümrük tarifesi kodlarını alt bölümlere ayırarak Çin çeliğinin üst düzey uluslararası iş birliği ve rekabete katılmasını teşvik etmek.
3. Demir Cevheri Tüketimini Azaltmak: Birincil çelik ürünlerin (örneğin çelik kütükler) ithalatını teşvik etmek ve geri dönüştürülmüş çelik hammaddelerinin ithalat yönetimini düzenlemek gibi önlemler almak.
4. Karbon Tarifesinin Etkisini Azaltmak: AB ve diğer bölgelerdeki karbon emisyonu tarifesi politikalarına aktif olarak yanıt vermek için çelik ürün ithalat/ihracat politikalarını ve ticaret yapılarını optimize ederek bunların Çin'in ticareti üzerindeki etkisini azaltmak.
Çin'in çelik ihracat tonajı 2024 yılında tarihi bir seviyeye ulaştı. Kısa vadede, mutlak rakamlarla Çin'in çelik ihracatı kaçınılmaz olarak düşecek. Hükümet, Çin çelik endüstrisinin küresel rekabet gücünü korumak için düşük kaliteli çelik ürünlerin ihracatını kısıtlamaya odaklanacak. Bunun nedenleri şöyle sıralanabilir:
1. Ticari Önlemlerin Artması: Birçok ülke tarafından Çin’e karşı açılan çok sayıda vergi davası, Çin'in küresel çelik ticaretine katılımının önünde engeller oluşturmaktadır. Bu davaların çoğu 2025 yılında tahkim aşamasına girecek ve doğrudan çelik ihracatı üzerindeki baskı önemli ölçüde artacak.
2. ABD’nin Vergilerinin Etkisi: ABD'nin uyguladığı yüksek vergiler, Çin'in dolaylı çelik ihracatındaki performansını etkileyecek. Örneğin ABD Ticaret Bakanlığı, 23 Haziran 2025 tarihinden itibaren çeşitli çelik ev aletlerine (bulaşık makineleri, çamaşır makineleri ve buzdolapları gibi “çelik türev ürünler” dahil) %50 vergi uygulanacağını duyurdu.
3. Karbon Vergilerinin Artışı: “Karbon vergileri” Çin'in çelik ihracatının maliyetini artırabilir. Bilindiği gibi, AB'nin Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (SKDM) geçiş aşamasına girmiştir. Gelecekte, Avustralya, Japonya ve Kanada gibi gelişmiş ekonomiler de AB ve İngiltere'ninkine benzer “karbon vergisi” sistemleri kurmayı düşünüyor ve bu da Çinli çelik ihracatçıları için daha fazla belirsizlik yaratabilir.
Trump'ın sürekli değişen gümrük vergisi kararları ve dünya çapında yaygınlaşan korumacılık eğilimi göz önüne alındığında Çin çelik endüstrisinin nasıl etkileneceğini düşünüyorsunuz?
Çin ve ABD, ABD'nin Çin mallarına uyguladığı yüksek vergileri 90 gün süreyle askıya alma konusunda anlaşmaya varmış olsa da özellikle çelik ve ilgili son kullanıcı sektörler olmak üzere Çin-ABD ticaret gerilimi sona ermiş değil. Kısa bir süre önce ABD, çelik, alüminyum ve türev ürünlerin ithalatına uygulanan vergileri %25'ten %50'ye çıkardığını duyurdu. Bu artış, 4 Haziran'da yürürlüğe girdi. ABD Ticaret Bakanlığı ayrıca 23 Haziran 2025'ten itibaren çelik ev aletlerine %50 vergi uygulanacağını duyurdu. ABD'nin vergi politikalarının Çin çelik ürünlerinin doğrudan ihracatı üzerindeki etkisinin nispeten küçük olacağını düşünüyoruz. 2024 yılında Çin'in ABD'ye çelik ihracatı sadece 891.700 mt olarak gerçekleşti ve Çin'in toplam çelik ihracatının sadece %0,81'ini oluşturdu. Başka ülkeler üzerinden yapılan ticaret de dikkate alındığında ABD'nin gümrük vergisi ayarlamalarından etkilenen Çin çelik ihracatının tonajı 11 milyon mt’un altında. Genel olarak, ABD hükümetinin vergi politikalarının belirsizliği ve “kaprisli” niteliği ile bunların küresel ekonomik büyüme ve ticaret düzenine vereceği zarar konusunda dikkatli olmalıyız. Ancak, özellikle Çin'in çelik endüstrisi için, ABD'nin bu önlemlerinin önemli bir etkisi olmayacaktır.
