2 Aralık Perşembe günü online olarak gerçekleşen 16. SteelOrbis Çelik Konferansı – “Çelik Piyasalarında Yeni Ufuklar”ın ikinci gününde konuşan EUROFER Ekonomik Araştırma ve Piyasa Analizi Direktörü Alessandro Sciamarelli, piyasada devam eden zorlukların, küresel ekonomiye ilişkin beklentiler üzerinde belirsizlik yarattığını belirtti. Geçtiğimiz yıl, Avrupa ekonomisinde şimdiye kadar gözlenen en ağır ekonomik durgunluğun ardından, bu yılın ikinci çeyreğinde, reel gayrisafi yurt içi hasılada olağanüstü bir büyüme meydana gelirken, sanayi sektörlerinin kârlılığına ket vuran belirsizlik, arz zinciri sorunları, enflasyon ve yüksek enerji maliyetleri nedeniyle bu yılın dördüncü çeyreğine yönelik beklentiler zayıfladı. Ekonomik görünüm hızlıca değiştiği ve belirsizlik, yatırıma yönelik alınan kararları zorlaştırdığı için EUROFER, bir sonraki tahminlerinin daha durgun bir tablo ortaya sereceğini düşünüyor. Sciamarelli, söz konusu sorunların, önümüzdeki yılın ilk çeyreğini olumsuz etkileyeceğini söyledi.
Çelik kullanan tüm sektörler 2019’un üçüncü ve dördüncü çeyreğinden 2020’nin ikinci çeyreğine kadar üretimlerinde düşüş kaydetti, 2020’nin üçüncü ve dördüncü çeyreğinde ise güçlü toparlanmalar görüldü. Otomotiv sektörü, pandemideki yavaşlamadan en çok etkilenen sektör olurken, üretim 2020 yılında %21 düşerken, 2021 yılında %9 arttı, 2022’de ise %12 artış bekleniyor. Sciamarelli’ye göre, üretimdeki durum tedarik zincirindeki sorunlar, azalan tüketici talebi ve elektrikli araçlara yönelik uygulamalara ilişkin belirsizlikler sebebiyle belirsizliğini koruyor. İnşaat sektöründe ise, üretim 2020 yılında %4,5 düşerken, bu yıl %6,4, 2022’de %4,2 artması bekleniyor. Sciamarelli, inşaat sektörünün NextGenerationEU ve konut programları gibi kamu desteği sayesinde diğer çelik kullanan sektörlere göre daha iyi bir durumda olduğunun altını çizdi.
Çelik üretimine bakıldığında, Sciamarelli, AB’de ham çelik üretiminin 2008-2009 krizi öncesinde seviyeleri göremediğini ve 2020’deki düşüşün de şimdiye kadar kaydedilen en büyük düşüş olmadığını, 2020’de ham çelik üretiminin %12, 2009’da ise %30 düştüğünü belirtti. Bu yıl için, EUROFER ham çelik üretiminde %15 kadar bir artış bekliyor. Kapasite kullanım oranlarının da normale döndüğü ifade edildi.
Görünür çelik tüketimi, pandemi nedeniyle 2020 yılının ikinci çeyreğinde kaydedilen düşüşe benzer bir eğilim izledi. Çelik talebindeki negatif trend, imalattaki düşüş ve stok eritme sebebiyle 2019 yılının başından bu yana görünür çelik tüketiminde düşüş görülüyor. 2019 yılında %5,2 ve 2020 yılında %10,6 düşen görünür tüketimin, 2021 yılında %13 ve 2022 yılında %4,7 artması bekleniyor. Sciamarelli, reel tüketimin 2020 yılında %10,4 düştüğünü ve bu yıl %7,7 toparlanacağını söyledi.
EUROFER yetkilisi, ABD’nin 232. Madde vergilerinin sonucunda 2018 yılında kaydedilen en ciddi açığın ardından AB’deki çelik ticaret dengesinin son beş yılda olumsuz seyrettiğini ifade etti. Sciamarelli, ABD ve AB’nin 232. Madde vergilerine yönelik yaptığı anlaşmanın, ticaretin normalleşmesine yönelik ilk adım olduğuna inanıyor. Yetkili, yeni kota sisteminin nasıl çalıştığını anlamak biraz zaman alacak olsa da, kesinlikle durumda bir iyileşme bekliyor. AB’nin çelik ürünlere yönelik koruma önlemleriyle ilgili olarak, Avrupa Komisyonu’nun 2022 yılı Haziran ayına kadar kapsamlı bir inceleme yapması bekleniyor.
Sciamarelli, AB koruma önlemlerinin, yalnızca 232. Madde vergilerinin yarattığı olumsuz etkileri hafifletmek için değil, Avrupa’da üretimin, şimdiye kadar kaydedilen en düşük seviyelerde yer aldığı bir zamanda diğer ülkelerin üretim kapasitelerindeki artışı dengelemek için yürürlüğe alındığının altını çizdi. Sciamarelli, ayrıca, Türkiye, Rusya ve Hindistan gibi başlıca çelik üreticilerinin üretim kapasitelerinin son yıllarda arttığı göz önünde bulundurulduğunda, özellikle talebin yükselişe geçmesiyle birlikte ithalatın sorun olmaya devam ettiğini ifade etti.
Aynı zamanda, pandemi, global tedarik zincirindeki engel ve aksaklıklar ve aşırı derecede artan maliyetler gibi konuların 2022 yılının ilk çeyreğinden önce hafiflemesinin beklenmediğini ifade etti. Enflasyon konusundaki endişeleri de yorumlayan Sciamarelli, birçok gelişmiş ekonomide enflasyonun rekor seviyelere eriştiğini ve bunun yüksek ihtimalle geçici bir durum olmayacağını söyledi.
Bu durum Merkez Bankası faiz oranlarını yükseltirse ciddi bir soruna yol açabilir. Pandemi sonrasındaki kamu destek hizmetleri kamusal borçlanmada büyük bir artışa neden olduğu için, herhangi bir faiz artışından kaçınılması gerekiyor.
Son olarak, Sciamarelli, Yeşil Anlaşma’nın yüksek maliyetler gerektiren çok iddialı ve talepkâr hedefleri olduğunu belirtti. “Çok fazla yatırım yapmamız gerek, harcanacak çok para var,” diyen Sciamarelli, AB çelik sektörünün yeşil dönüşümünün uzun zaman alacağını ve EUROFER’in Avrupalı kurumların yeterli finansal desteği sağlamalarını umduğunu sözlerine ekledi.
