Çin’de vadeli çelik ve hammadde fiyatları 22 Temmuz günü ikinci gün arka arkaya artış kaydetti. Peki, Çin’de çelik fiyatlarının gözle görülür şekilde artması neden kaynaklanıyor? Üretim duruşlarından mı? Teşvik planlarından mı? Yoksa hammadde fiyatlarındaki artışın verdiği destekten mi? SteelOrbis’in konu hakkında görüş aldığı kaynakların çoğu, bu durumun hammadde fiyatlarındaki artıştan kaynaklandığını düşünüyor.
22 Temmuz tarihinde Şanghay Vadeli İşlemler Borsası’nda vadeli inşaat demiri ve sıcak rulo sac fiyatları 21 Temmuz tarihinde görülen artışı da geçerek günlük bazda sırasıyla %3,12 ve %2,84 yükseldi. Dalian Emtia Borsası’nda demir cevheri fiyatları dün kaydedilen %2,08 artıştan sonra bugün %2,08 yükseldi. Ancak asıl gelişme, koklaşabilir taş kömürü ile kok fiyatlarının 22 Temmuz tarihinde %7,98 yükselmesi oldu.
Zorunlu üretim duruşu olmayacak
Her şey 18 Temmuz günü Çin Demir Çelik Birliği (CISA) ile Çin Sanayi ve Bilgi Teknolojileri Bakanlığı (MIIT), Ulusal Kalkınma ve Reform Komisyonu (NDRC) ve Devlet Piyasa Denetleme Kurumunun aralarında bulunduğu birkaç devlet kurumunun çelik sektöründe aşırı rekabeti azaltmaya dair yaptığı açıklama ile başladı. Şimdilik yılın geri kalanı için zorunlu tutulan bir üretim düşüşü yok ve piyasa oyuncuları yakın zamanda bu yönde bir karar alınacağını düşünmüyor. Asyalı bir kaynak, “Yakın zaman için büyük bir üretim düşüşü planlandığını düşünmüyorum. Bu yüzden ihracat yıl sonuna kadar devam edecek,” dedi. Çinli bir üretici ise yapılan son açıklamaların, çelik arzında yeni bir reforma işaret ettiği için büyük önem taşıdığını belirtti.
Çinli bir tüccar SteelOrbis’e yaptığı açıklamada, “Piyasada halen aynı görünüm hâkim. Bu da çelik üretiminde halihazırda uygulanan kesintilere rağmen pek bir değişiklik olmadığı anlamına geliyor,” dedi. Haziran ayında Çin’in ham çelik üretimi bu yılın en düşük seviyesine gerileyerek 83,18 milyon mt seviyesinde kaydedildi. Bu rakam, geçen yılın aynı dönemine göre %9,2 düşüş anlamına geliyor. Temmuz-Ağustos döneminde üretim kısıtlamalarının devam etmesi bekleniyor ve piyasa kaynaklarına göre Ağustos ayında üretim 80-82 milyon mt’a kadar düşebilir. Bugüne kadar uygulanan üretim kısıtlamaları piyasa kaynaklıydı ve sadece bazı yerel yönetimler (örneğin 4-15 Temmuz tarihleri arasında Tangshan’da) kısa vadeli zorunlu kesintiler talep etmişti. 3 Eylül tarihindeki geçit töreni öncesinde de en az 10 günlük ek üretim kısıtlamalarının gündeme gelmesi bekleniyor.
Son yapılan açıklamaya göre aşırı rekabetle mücadelede odak noktası, çelik üretim kapasitesindeki artışların sıkı şekilde denetlenmesi olacak. Hatta 2028 yılına kadar tüm yeni kapasite artışlarının yasaklanacağı yönünde söylentiler var. Önceki dönemde esas olarak eski ve verimsiz kapasitelerin kaldırılmasına odaklanılmış ve yaklaşık 150 milyon mt’luk indüksiyon ocağı kapasitesi devre dışı bırakılmıştı. Ayrıca hükümet, üretim kapasitelerinin yönetimi için yeni bir hamle planlıyor. Bu kapsamda eski kapasite yenisiyle değiştirilmek istenirse, bu ikame işlemi 1,25:1 oranında yapılabilecek. Örneğin bir fabrikanın 1 milyon mt’luk eski kapasitesi devre dışı bırakılırsa, yerine en fazla 800.000 mt kapasiteli bir birim kurulabilecek.
Kısacası Çin çelik sektörü için arz reformu önemli ve uygulamaya geçirilecek. Fakat bu durum, bu yıl ülkede nihai çelik üretimini zorunlu bir şekilde, doğrudan etkilemeyecek.
Ayrıca Temmuz ayının sonunda yapılacak Politbüro toplantısında yeni ekonomi teşvik politikaları açıklanırsa, piyasa beklentileri biraz daha destek bulabilir.
Kömür ve kok arzı düştü, talep yüksek
Çelik fiyatlarına bu kez en büyük destek yerel koklaşabilir taş kömürü ve kok piyasalarından geldi. Öncelikle kömür segmentinde arz, Haziran ayından bu yana gözle görülür şekilde azaldı. Temmuz ayında Shanxi, Hebei, Wuhui ve İç Moğolistan’da geniş çaplı çevre denetimleri yapılırken, Shandong’da verimsiz kapasitelerin devre dışı bırakılmasına yönelik çalışmalar bu ay tamamlandı.
Üretim kesintilerinin ardından denetimler şimdilik sona ermiş olsa da birçok madenci faaliyetlerini önceki seviyelere döndürmek için acele etmiyor. Arzın düşük olması, talebi tetikledi. 21 Temmuz tarihinde Anze’de düşük sülfür içerikli kok fiyatı 20 RMB/mt artarak 1.320 RMB/mt’a çıkarken, Shanxi eyaletinin Changzhi kentinde yerel koklaşabilir taş kömürü fiyatları bu hafta 70 RMB/mt yükseldi.
Koklaşabilir taş kömürü fiyatlarındaki artış, yerel kok fiyatlarının da yükselmesine yol açtı. Bugün yapılan bazı pazarlıkların ardından çelik üreticileri kok için planlanan 50-55 RMB/mt’luk ikinci fiyat artışını kabul etti. Kaynaklar, önümüzdeki hafta fiyatların en az bir kez daha yükseltilmesini bekliyor.
Kaynaklara göre kömür ve kok piyasaları daha dengeli olduğu için söz konusu hammaddelerin fiyatlarında yapılan artışlar daha mantıklı bir zemine oturtuluyor.
Ancak spekülasyonlar da devam ediyor. Bu hafta yerel yönetimlerin madencilerden, yıllık ham kömür üretimini açıklanan üretim kapasitesinin üzerine çıkarmamalarını ve aylık ham kömür üretiminin kapasitenin %10’unu geçmemesini talep ettiği yönünde söylentiler var. Kısıtlama söylentilerinin koklaşabilir taş kömürü madencilerini kapsadığı teyit edilemese de termal kömüre odaklanılacağı düşünülüyor.
