7-9 Mayıs tarihlerinde Barselona’da gerçekleşen SteelOrbis 2023 Bahar & 88. IREPAS Toplantısı’nda söz alan Türkiye Çelik Üreticileri Derneği Genel Sekreteri Veysel Yayan konuşmasına Türkiye ekonomisini yorumlayarak başladı. Son 10 yılda ekonominin yatay bir büyüme gösterdiğini ve imalat sektörünün ticari faaliyetleri desteklediğini belirten Yayan, son 5 yılda Türk çelik sanayinin ise ülkedeki siyasi duruma ve iç gelişmelere bağlı olarak dalgalanma gösterdiğini ifade etti. Pandemi süresince Türk çelik sanayi, 2020 yılında yıllık %6,1 ve 2021 yılında %12,7 artış kaydetmişti. 2022 yılında ise, beklentilerin aksine, Türkiye’de çelik üretimi Ukrayna’nın işgal edilmesi ve bunun sonucundaki yaptırımların enerji fiyatlarını olumsuz etkilemesi sonucu %12,9 düşüş gösterdi. Yayan, bu durumun Türk çelik ihracatçıları için rekabet açısından dezavantaj yarattığını ve iç piyasada bile ithal tekliflerle rekabet etmeyi zorlaştırdığını söyledi.
TÇÜD verilerine göre, bu yılın ilk üç ayında Türkiye’nin ham çelik üretimi önceki yılın aynı dönemindeki 9,4 milyon mt’a kıyasla düşerek 7,4 milyon mt seviyesinde gerçekleşti. Şubat ayında iki yıkıcı depremle sarsılan ülkede ham çelik üretimi Ocak ayında %35,4, Şubat ayında %76,2 ve Mart ayında %52,1 azaldı. Yayan, deprem bölgesindeki tüm çelik üreticilerinin tekrar üretime başlamasıyla Nisan ve Mayıs aylarında üretimin sertçe yükseleceğini ve depremin çelik üretimi üzerindeki olumsuz etkilerinin artık görülmeyeceğini belirtti.
Yayan’ın paylaştığı verilere göre, bu yılın ilk üç ayında Türkiye’nin kütük üretimi yıllık %19,4 düşüşle 4,97 milyon mt seviyesinde yer alırken, uzun mamul üretimi 2022 yılının aynı döneminde kaydedilen 6,2 milyon mt’a kıyasla 5,6 milyon mt seviyesine geriledi. Aynı dönemde inşaat demiri üretimi yıllık %7,14 düşüşle 2,6 milyon mt ve filmaşin üretimi yıllık %20 düşüşle 600.000 mt seviyelerinde kaydedildi. Öte yandan deprem bölgesinde kütük üretimi Ocak-Mart döneminde yıllık %42,2 düşüşle 898.213 mt olurken, haddeciler hariç inşaat demiri üretimi bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla %39,7 düşerek 527.572 mt seviyesine indi.
Tüketim verilerine değinen Yayan, uzun mamul tüketiminin söz konusu dönemde 3,7 milyon mt seviyesine kıyasla 4,6 milyon mt seviyesine yükseldiğini ifade etti. Ülkenin uzun mamul ihracatı ise geçtiğimiz yılın Ocak-Mart döneminde kaydedilen 2,81 milyon mt’a kıyasla 1,45 milyon mt olurken, uzun mamul ithalatı 359.000 mt’a kıyasla 464.000 mt’a çıktı. İnşaat demirine bakıldığında ülkenin inşaat demiri ihracatının 2021 yılının Eylül ayında 718.000 mt ve geçtiğimiz yılın Mart ayında 669.000 mt seviyelerinde yer aldığı görülürken, bu rakam bu yılın Mart ayında 202.000 mt seviyesine geriledi. Yayan bu düşüşün çelik sektörü bakımından endişe verici olduğunu ve filmaşin ihracatının da aynı doğrultuda hareket ettiğini sözlerine ekledi.
Yayan, her ne kadar büyük bir talihsizlik olsa da, depremden kaynaklanan inşaat talebinin çelik tüketimi için bir fırsat yarattığına işaret etti. Ülkenin güneyindeki inşaat yatırımlarının yanı sıra Marmara Bölgesi’nde uzun zamandır beklenen depreme hazırlık amacıyla kuzeyde de bina yenileme çalışmaları olması gerektiğini söyledi. Seçimler yaklaşırken siyasi parti temsilcileri halka “sürekli daha fazlasını verme” sözü verdikleri ve bu durum finansman yaratmak konusunda zorluklara yol açabileceği için, Yayan söz konusu inşaat projelerinin finansmanı konusunda endişeleri olduğunu da sözlerine ekledi.
