Avrupa çelik piyasası, son iki yıldır savaştan kaynaklı olarak ortaya çıkan resesyon ve ticaretteki darboğazlardan ötürü zorluk yaşıyor. Artan enflasyon ve para politikalarının sıkılaştırılması da çelik talebini olumsuz etkileyen etkenlerin başında geliyor. Avrupa Merkez Bankası faiz oranını bu yıl altı defa yükseltti. Enflasyon oranı düşüşe geçmeye başlamış olsa da %2 olarak belirlenen hedefe halen yaklaşabilmiş değil.
Bu yıl sıcak rulo sac üreticilerinin kâr marjı %15 azaldı. Zayıf talebin kurduğu baskı sebebiyle çelik üreticileri, kârının bir kısmından vazgeçmek ve nihai mamul fiyatlarını yıllık %20 düşürmek zorunda kaldı.
Üreticilerin konumlarının zayıflamış olması piyasadaki dalgalanmalardan da anlaşılıyor. Avrupalı elektrik ark ocaklı üreticiler enerji krizi sebebiyle geçtiğimiz yılın ikinci yarısında kâr elde edemedi. Bazik oksijen fırınlı üreticiler de bu yılın Haziran ayından itibaren güç kaybetmeye başladı. Yılın dördüncü çeyreğinde de bazik oksijen fırınlı sıcak rulo sac üreticilerinin kâr marjının elektrik ark ocaklı ve ithal slabdan üretim yapan üreticilerinkinin altında kaldığı gözlendi.
Avrupalı sıcak rulo sac üreticilerinin avro cinsinden kâr marjı, fabrika çıkışı
Elektrik ark ocaklı sıcak rulo sac üreticileri, elektrik fiyatlarındaki düşüş sayesinde bu yıl enerji maliyetlerini %24 azaltabildi. Dolayısıyla enerji fiyatlarındaki düşüşle bazik oksijen fırınlı ve ithal slab kullanan sıcak rulo sac üreticilerinin maliyetleri de sırasıyla %21 ve %19 geriledi. Demir cevheri ve koklaşabilir taş kömürü fiyatlarındaki düşüş, bazik oksijen fırınlı üretimin avantajlı olmasına yetmezken hurda ve elektrik fiyatları piyasa beklentileri doğrultusunda hareket etti.
İtalyan sıcak rulo sac üreticilerinin maliyet yapısı, fabrika çıkışı
Hükümetin enerji sektörüne yönelik destekleri, yenilenebilir enerji üretimindeki artış ve doğal gaz tedarikçilerindeki çeşitlilik sayesinde Avrupa’da enerji krizinin hararetli günleri geride kaldı. Ancak bu krizin sonuçları halen daha hissediliyor. Bu yıl doğal gaz fiyatları yıllık %60-70 azaldı. Sıcak rulo sac üretimi yapan başlıca ülkelerde elektrik fiyatları %30-58 düştü. Böylelikle geçtiğimiz yılın ikinci yarısında kâr edemeyen elektrik ark ocaklı sıcak rulo sac üreticileri, bu yılın Eylül-Aralık döneminde bazik oksijen fırınlı üreticilere kıyasla daha fazla kâr elde etti. Ancak elektrik ark ocaklı üreticiler önümüzdeki yıl elektrik fiyatlarında önemli bir düşüş olmasını beklemiyor. Fiyatlar enflasyon sebebiyle pandemi öncesindeki seviyelere gerilemeyecek. Fiyat hareketliliği şimdiden 80-120€/MWh aralığında yavaşlamaya başlamış durumda.
Yassı mamul tedarikçisi Avrupa ülkelerindeki enerji fiyatları
Demir cevheri ve koklaşabilir taş kömürü fiyatlarındaki düşüş miktarının azalması bu yıl Avrupalı bazik oksijen fırınlı üreticilerin rekabet gücünü en çok etkileyen faktör oldu. Asya ülkelerinin en büyük bazik oksijen fırınlı üreticiler olmasının yanı sıra en büyük demir cevheri ve kömür tüketicileri olduğu da biliniyor. Bir taraftan Çin hükümeti kendi para ve talep düzenleme araçlarını kullanıyor. Diğer taraftan da Hindistan çelik piyasasının hükümetin altyapıya yönelik harcamalarının desteğiyle büyümeye devam etmesi bekleniyor. Gelişmekte olan ülkelerdeki büyüme, Avrupa piyasasındaki yavaşlamanın tam tersi bir hareket gösteriyor.
Bazik oksijen fırınlı sıcak rulo sac üreticilerinin maliyet yapısı, fabrika çıkışı
2023 yılında Rusya, Avrupa’nın ana slab tedarikçisi oldu ve bazı aylarda toplam ithalatın %55-80’ini oluşturdu. Rus çelik şirketlerinin bağlı kuruluşları Rusya’dan slab ithalatına ayrılan kotaların 2028 yılına kadar düzenli olarak düşmesi koşuluyla dört yıl daha uzatılması için lobi çalışmaları yaptı. Rusya çıkışlı slab indirimli satıldığı için bu karar bazı piyasa oyuncularını olumsuz etkileyebilir. 2022 yılında Rusya’dan Avrupa’ya satılan slab için %10-20 kadar indirim yapıldığı tahmin ediliyor. Bununla birlikte ithal sıcak rulo sac segmenti başta Hint ve Endonezyalı satıcılar olmak üzere Asyalı tedarikçilerin kontrolünde kaldı.
Avrupalı ve Asyalı yüksek fırınlı sıcak rulo sac üreticilerinin maliyetlerinin 2023 yılında birbirine çok yakın olması, Hint ve Endonezyalı şirketlerin kâr marjlarının Avrupalı üreticilerin marjlarına benzer olduğunu gösterdi. Asyalı çelik üreticilerinin en büyük avantajı düşük yakıt ve enerji ücretleri olurken hurda fiyatlarındaki artış önemli bir dezavantaja neden oldu. 2023 yılında Asya’daki hurda fiyatları Avrupa’daki fiyatların en az %10 üzerinde yer aldı. Ancak hurda fiyatları Avrupa’daki karbon salımını düşürme çalışmalarının etkisiyle yukarı yönlü hareket edecek.
Avrupalı yüksek fırınlı çelik üreticileri, nihai mamul fiyatlarının ve maliyetlerin rekabet sağlayacak seviyede olmamasının yarattığı kıskaçtan ancak yerel talebin toparlanmasıyla kurtulabilecek. Avrupa’da hurda fiyatlarının uzun vadede artış göstermesi beklenirken düşük yakıt ve enerji ücretleri Avrupalı üreticilerin Asyalı rakiplerinin seviyesine çıkmasını engelliyor. Gelişmekte olan Asya ülkeleri önümüzdeki birkaç yılda demir cevheri ve koklaşabilir taş kömürü fiyatlarını etkileyecek.
