Kiev’de düzenlenen Forbes Sanayi Forumu’nda konuşan Ukraynalı madenci ve çelik üreticisi Metinvest COO’su Oleksandr Mironenko, yerel çelik sektörünün savaştan kaynaklı aksamalar, artan hurda ihracatı ve yakında yürürlüğe girecek olan Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (SKDM) ile mücadele ederken karşılaştığı zorluklara değindi. Üretimin kısmen toparlanmış olmasına rağmen zamanında destek sağlanmadığı ve koruyucu önlemler alınmadığı takdirde sektörün rekabet gücünün ve toparlanmasının risk altında kalacağı uyarısında bulundu.
SKDM Ukrayna çıkışlı çelik üzerinde ilave yük oluşturacak
2026 yılının Ocak ayında yürürlüğe girmesi planlanan SKDM’nin Ukraynalı üreticiler açısından ciddi zorluk teşkil ettiği ifade edildi.
Mironenko, SKDM sebebiyle Ukrayna çıkışlı çeliğe ilave vergiler uygulanacağını ve bu durumun rekabet gücünü zayıflatacağını belirtti. Metinvest’in, savaş sonrası toparlanma süreci ve AB’nin yeşil çelik standartlarına uygun modernizasyon çalışmaları için zaman kazanmak amacıyla lobicilik faaliyetleri yürüttüğünü aktardı.
SKDM’den kaynaklı diğer bir riskin ise AB pazarlarına imtiyazlı erişim hakkının kaybedilmesi olduğunu dile getiren Mironenko, bu nedenle Ukrayna’da çelik ithalatının artma ihtimali olduğunu kaydetti. Özellikle Ukrayna’nın, Türk yassı mamul üreticileri açısından cazip pazarlardan biri haline geleceğine ve dolayısıyla ülkeye önemli miktarda Türkiye çıkışlı ürün girişi olacağına dikkat çekti.
Yerel piyasanın en büyük sorunlarından biri hurda ihracatı
Hurda ihracatında yaşanan artışın ciddi sorunlardan bir diğeri olduğunu ifade eden Mironenko, savaşın başlangıcında aylık 4.000 mt seviyesinde yer alan hurda ihracat hacminin aylık 50.000 mt’a yükseldiğini söyledi. Bu durumun, hurdanın iç piyasada işlenmesi halinde ülkede kalabilecek olan 800-900$/mt’luk döviz geliri kaybına yol açtığını ekledi.
Aynı zamanda Mironenko, hurdanın yerel çelik üretimi için ülke içinde tutulmasının hem Ukrayna ekonomisinin güçlendirilmesi hem de istihdamın korunması açısından çok önem arz ettiğinin altını çizdi.
Sektörün karşılaştığı diğer zorluklar
SKDM ve hurda ihracatı dışında Ukraynalı çelik üreticilerinin karşı karşıya olduğu diğer zorluklar şu şekilde sıralandı:
- Devlete bağlı tekel kurumlar tarafından uygulanan yüksek vergiler.
- Fazla mesai, hafta sonu vardiyaları ve taşeronlarla karşılanan %15-20 oranındaki iş gücü eksikliği.
- Seferberlik halinden kaynaklanan, iş gücünü ve genişleme kapasitesini sınırlandıran baskılar.
Üretim ve yatırımlar
Mironenko, tüm bu zorluklara rağmen Metinvest’in faaliyetlerinin güçlü bir şekilde devam ettiğini dile getirdi. Şirketin çelik tesislerinin savaş öncesi kapasitenin %75’i ile faaliyet gösterdiğini ve dört madencilik tesisinden üçünün kapasitesinin ise %100 olduğunu paylaştı. Ancak Inhulets demir cevheri işleme tesisinin yüksek elektrik fiyatları sebebiyle faaliyette olmadığını; söz konusu tesisin yeniden devreye alınmasıyla demir cevheri üretiminin yıllık 12 milyon mt artabileceğini ve bu sayede Kryvyi Rih’te 2.000 kişiye istihdam sağlanabileceğini belirtti.
Öte yandan Mironenko, Kametstal’ın yüksek fırınlarının onarımına ayrılan 20 milyon $ ve Northern GOK tesisinde cevher zenginleştirme faaliyetlerinden kaynaklı atıkların yoğunlaştırılmasına yönelik gerçekleştirilen proje dahil olmak üzere yatırımların devam ettiğini dile getirdi. Ayrıca şirket dışından alınacak finansmana bağlı olarak gelecek yıl için daha büyük bir yatırım programı planlandığını da ekledi.
Uzun vadeli yeşil çelik vizyonu
Mironenko, savaş sonrasındaki dönemde Metinvest’in tesislerini yeşil çelik üretimi için yeniden yapılandırarak AB’nin karbonsuzlaşma planlarıyla uyumlu hale getirmeyi ve Ukrayna’nın yeşil çelik pazarındaki konumunu güvence altına almayı planladığını belirtti.
