ABD'de yaşanan mortgage-subprime krizi olanca şiddetiyle devam ederken Demir Çelik piyasaları sessiz sedasız kendi fiyat artış krizini yaşadı.
Cevher ve hurda dahil tüm metaller şu sıralar fiyat artışlarında tarihi rekorlar kırıyor. Demir çelik üretiminin temel hammaddelerinden biri olan demir cevheri, uluslararası piyasalarda Vale gibi büyük satıcılar ile Arcelor Mittal, Nippon Steel, Thyssen-Krupp gibi büyük alıcılar arasında her yılbaşında tüm yılı sabitleyecek şekilde yapılır. Bu yılbaşında yapılan pazarlıkta genel cevher artışı %65, kaliteli cevherdeki artış %71 olarak bağlandı. Cevher fiyatlarındaki bu astronomik artışla başta üreticiler bir iki ay gibi kısa zamanda fiyatlarını yükselttiler. Bir diğer hammadde olan hurda fiyatları da aynı konjonktürü takip etti. Sonuç olarak dünya ABD'deki resesyonu tartışıp dikkatle izlerken, metal fiyatları hararetli yükselişine devam etti.
Bugün gelinen noktada kütük ve hurda fiyatları tarihi seviyelerdedir. Dünya Demir cevheri arzının yüzde ellisinden fazlasının üç dört firmanın elinde oluşu fiyat artışının en önemli sebeplerinden biridir. Ayrıca dünyada ekonomik krizle birlikte büyük sermaye sahiplerinin kolay nakde dönebilecek likit (emtialar gibi) yatırımı tercih etmeleri, emtia fiyatlarının ve metalin artışının bir başka sebebi olmuştur.
2007 yılı dünyada, şehirlerde yaşanan nüfusun köylerde yaşayan nüfusu geçtiği ilk yıl olmuştur. Dünya nüfusu hızla şehirleşmektedir ve modernleşmektedir. Her türlü ihtiyaçları çoğalmaktadır. Kaynakların kıtlığı da fiyatların bir başka artış nedenidir.
Aşağıdaki grafikte ST 37 kalite kütüğün ihracat fiyatları ile hurdanın ithalat fiyatları yer almaktadır. Grafikte ilk göze çarpan kütük fiyatları ile hurda fiyatlarının korelasyonudur. Bir diğer dikkate değer yan ise şu anki seviyelerin hem kütük için hem hurda için rekor seviyeler olduğudur. (Bu yazıyı kaleme alırken kütük fiyatları 1.150 $/mt seviyelerine kadar yükselmiştir.)
2008 yılına kadar gerçekleşen artışlarda önce hurda fiyatları yükselmiş veya düşmüş, daha sonra bundan kütük fiyatları etkilenmiştir. Ancak 2007 yılı sonunda gerçekleşen artışta önce kütük fiyatları yükselmiş ve hurda fiyatları onu takip etmiştir. Özellikle Orta Doğu ülkeleri yüksek petrol fiyatlarından kaynaklanan gelirlerini alt yapı ve inşaata yatırmaları ile oluşan inşaat demiri türü yapı malzemelerine olan talep, pazarda önce inşaat demirinin fiyatını ve kütük fiyatını yükseltmekte ve dolayısıyla sonradan bu durumu hurda takip etmektedir.
Bize göre durum şu şekildedir: metal fiyatlarındaki artışa bu sefer sadece hammadde fiyatı yükselişleri değil, mamule yönelik talep artışı ve emtia fiyatlarındaki genel artış neden olmaktadır.
A.Naci FAYDASIÇOK
İcra Kurulu Başkanı
HASÇELİK A.Ş.
