Avrupa Çelik, Boru ile Metal Dağıtım ve Ticaret Federasyonu EUROMETAL, AB’nin ticaret ve karbonsuzlaşmaya yönelik düzenlemelerindeki yasal boşluklar nedeniyle çelik türev ürünlerin ithalatında artış yaşandığına dikkat çekmek amacıyla Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Komisyon Başkan Yardımcısı Maroš Šefčovič ve Komisyon Üyesi Stéphane Séjourné’e mektup gönderdi.
Söz konusu ürünlerin çoğunlukla çelikten üretiliyor olmasına rağmen çelik dışı gümrük kodlarıyla sınıflandırıldıkları ve bu nedenle Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (SKDM), Yeşil Mutabakat ve döngüsel ekonomi kuralları gibi uygulamaların kapsamı dışında kaldıkları ifade edildi. Bu durumun, çevre ve iş gücü standartları daha zayıf olan ülkelerden yapılan düşük fiyatlı ve yüksek karbonlu ithalatta artışa yol açtığına dikkat çekildi.
İthalat artıyor ve rekabet bozuluyor
Çelik türev ürünleri, otomotiv parçaları, elektrikli ekipmanlar, prefabrik yapılar, endüstriyel makineler ve demir yolu parçaları gibi geniş bir yarı mamul veya nihai mamul yelpazesini kapsıyor.
2010 yılından bu yana söz konusu ürünlerin ithalatı iki katından daha fazla artarak yıllık 8 milyon mt seviyesini aştı. Yalnızca otomotiv parçaları, toplam türev ürünler ithalatının yaklaşık %40’ını oluşturuyor. EUROMETAL, Çin, Türkiye ve Vietnam’da çelik üretiminin sübvanse edildiğini öne sürerek AB’nin büyük ölçüde çevre yönetmeliklerinin yeterince katı olmadığı bu ülkelerden ithalat yaptığını belirtti. Bu durumun Avrupa çelik işleme ve imalat ekosisteminin kritik bir parçası olan küçük ve orta ölçekli işletmelerin yanı sıra yenilenebilir enerji, elektrifikasyon, mobilite, savunma ve altyapı gibi stratejik sektörlere zarar vererek rekabeti bozduğunu öne sürdü.
Döngüsel ekonomi ve stratejik riskler
Çelik türev ürünleri ithalatında yaşanan artışın Avrupa’nın döngüsel ekonomisi açısından da önemli sonuçlar doğurduğu dile getirildi. İthal türev ürünlerin, yerel ürünlerin yerini aldığı, fiyatları düşürdüğü ve karbon kaçağına yol açtığı belirtildi. Söz konusu ürünlerde kullanılan çeliğin AB’de işlenmediği, aynı zamanda emisyonlarının yüksek olduğu ve herhangi bir karbon izlenebilirliği veya ticaret önlemi olmadan AB’ye giriş yaptığı vurgulandı.
2024 yılında ABD’nin, 232. Madde vergilerini 400’den fazla çelik türev ürününü kapsayacak şekilde genişlettiği ve ithal çeliğin üretim sürecindeki yarı mamulün menşesinin takip edilmesi kuralını uygulamaya başladığı aktarıldı. Bunun sonucunda ihracatçıların, bu düzenlemelere tabi olmayan çelik türev ürünlerinin %15’ini ABD’den AB’ye yönlendirdiğinin, dolayısıyla AB’nin düşük maliyetli ve yüksek emisyonlu ürünlerle dolan bir pazar haline geldiğinin altı çizildi.
EUROMETAL, kontrolsüz ithalatın yarattığı üç riski şu şekilde sıraladı:
- İthal türev ürünlerin karbon ayak izi daha yüksek olmasına rağmen SKDM kapsamına girmiyor ve bu durum AB’nin iklim hedeflerini olumsuz etkiliyor.
- İşleme ve atık dönüşüm faaliyetleri AB dışında gerçekleştirildiği için hurdanın %30-70’i döngüsel ekonominin dışında kalıyor.
- Fason üretim, AB’nin endüstriyel tedarik zincirleri üzerindeki kontrolünü zayıflatarak bölgeyi pasif tüketici haline getiriyor ve savunma, elektrifikasyon ve altyapı gibi sektörlerin dayanıklılığına zarar veriyor.
EUROMETAL’in politika önerileri
Federasyon, söz konusu tehditlere karşı koyulması için Brüksel’i kararlı ve hızlı bir şekilde harekete geçmeye davet etti. Bu kapsamda şu öneriler sunuldu:
- SKDM’nin kapsamının, çelik içeriğine ve ithalat hacmine göre türev ürünleri içerecek şekilde genişletilmesi.
- Türev ürünlere koruma önlemleri uygulanması.
- Üretimde kullanılan çeliğin menşesini takip etmek ve üçüncü ülkeler üzerinden hile yapılmasını önlemek için kendi ülkesinde eritilmiş ve dökülmüş kuralı getirilmesi.
- Şüpheli ticaretin belirlenmesi için gümrük denetimlerinin dijitalleştirilmesi.
- Otomotiv parçaları gibi yüksek riskli ürün gruplarına öncelik verilirken, modernizasyon ve hurda tutma politikalarıyla son kullanıcı sektörlerin desteklenmesi.
Koordineli eylem çağrısı
EUROMETAL, türev ürün ithalatının Avrupa’nın çeliğe dayalı üretim zincirine sessizce zarar verdiğinin altını çizdi. Acilen müdahale edilmediği takdirde orijinal ekipman üreticilerinin ihtiyaçlarını dış piyasadan temin etmeye başlaması ve küçük ile orta ölçekli işletmelerin küresek tedarik zincirlerinin dışında kalmasıyla sanayisizleşmenin kalıcı hale gelebileceği uyarısını yaptı.
ABD’nin geçmişte ticaret anlaşmazlıklarında verdiği hızlı yanıta dikkat çeken federasyon, istihdamın korunması, iklim hedeflerine ulaşılması ve sanayinin gücünün korunması için benzer politikanın Avrupa’da da gerekli olduğunu savundu. Ayrıca kalıcı hasar meydana gelmeden önce Avrupa Komisyonu ve üye ülkelerin koordineli ve stratejik bir şekilde harekete geçmesi çağrısında bulundu.
