30 Kasım Çarşamba günü İstanbul'da 600'ün üzerinde katılımcıyla gerçekleşen 17. SteelOrbis Çelik Konferansı - "Çelik Piyasalarında Yeni Ufuklar"’da konuşan Dünya Çelik Birliği (worldsteel) Sektör Analizi Direktörü Barış Çiftçi, katılımcılarla küresel çelik talebi, resesyon endişeleri, enerji krizinin çelik sektörü üzerindeki etkileri ve Çin’deki görünüm hakkında gelişmeleri paylaşırken, gelecek dönemde çelik sektörüne yön verecek trendlerden bahsetti.
Çiftçi; çelik talebinin zayıf seyrettiği 2015-2016 döneminden sonra talebin arttığı ve Çin’in ihracatının normalleştiği 2017-2018 döneminin çelik sektörü için “iyi zamanlar” olduğunu, 2019 yılına da iyi başlayan sektörün yılın ikinci yarısında otomotiv sektörü satışlarının azalması ve küresel üretimin gerilemesi sonucu ciddi bir düşüş yaşadığını belirtti. Her ne kadar 2020 yılı için olumlu beklentiler oluşmuş olsa da pandeminin patlak vermesiyle piyasada çok daha sert bir düşüş gözlendiğini söyleyen Çiftçi, bunun ardından gelen Rusya-Ukrayna savaşının işleri bambaşka bir yöne sürüklediğini ifade etti.
Worldsteel verilerini paylaşan Çiftçi, buna göre küresel çelik talebinin 2021 yılında 1,84 milyar mt seviyesinde yer alırken, 2022 yılında %2,3 düşüşle 1,8 milyar mt seviyesine düşmesinin beklendiğini söyledi. Fakat kendi görüşünün küresel talebin daha da fazla olabileceği yönünde olduğunu sözlerine ekledi. 2023 yılı için ise, worldsteel küresel çelik talebinin %1 artışla 1,9 milyar mt seviyesinde yer almasını bekliyor. Bölgesel olarak bakıldığında, 2022 yılında çelik talebinin Avrupa Birliği’nde %3,5, Rusya ve diğer BDT ülkelerinde %9,2 düşmesi beklenirken, bu bölgelerde talebin 2023 yılında da sırasıyla %1,3 ve %6,7 gerileyeceği tahmin ediliyor. Orta Doğu, Afrika ve ASEAN gibi gelişmekte olan ülkelerde ise çelik talebinin 2022 ve 2023 yıllarında pozitif bir gelişme göstereceği ön görülüyor. Böylece söz konusu bölgelerde çelik talebinin bu yıl sırasıyla %2,4, %3,2 ve %5,8, 2023 yılında ise sırasıyla %3,4, %4,4 ve %6 artacağı düşünülüyor.
Sunumunda küresel piyasalar için kısa ve orta vadeli beklentilerden bahseden Çiftçi, imalat sanayi için PMI verilerini ve bu doğrultuda çelik sektörüne dair öngörülerini paylaştı. Çiftçi, 2021 yılının ortalarından beri dünyada PMI verilerinin aşağı yönlü hareket ettiğini belirterek, “Bu endeksin alt verilerine, ileriye dönük yeni siparişlere bakıldığında, orada daha da büyük bir düşüş görülüyor. Bu da küresel resesyon beklentisinin gerçekçi olduğunu gösteriyor. Son zamanlarda ise Çin hassas bir istikrar gösteriyor. Enflasyona bakıldığında emtia fiyatlarının geri geldiğini gördük, pandemide aşırı yüksek olan navlun normalleşti ve ABD’de aşırı yükselen kiraların normalleştiğini işaret eden göstergeler var. Bu gelişmeler henüz resmi rakamlara yansımasa da birkaç aya yansıyacaktır. Ayrıca otomotiv sektöründe de 2023 yılında bir normalleşme bekleniyor. Bu göstergeler sonucunda çelik sektörü için ciddi bir destek gelebilir,” dedi.
Öte yandan, Çiftçi, Çin’in son 40 yıldır başarıyla uyguladığı yatırıma dayalı ekonomi modelini değiştirmek zorunda olduğunu çünkü son 10 yıldır bu modelin ülke ekonomisini emlak ve altyapı yatırımlarına bağımlı hale getirdiğini, kaliteli büyüme sağlamadığını belirtti. Yine de bu modeli değiştirmenin çok zor olduğunu ve bu yüzden ülkedeki iniş çıkışların süreceğini ifade etti.
Çiftçi, 2023 yılının ikinci yarısından itibaren küresel piyasada toparlanma beklendiğine dikkat çekti. Bu kapsamda Çin, otomotiv sektörü ve tedarik zincirindeki toparlanmaların olası etkilerinin çelik sektörünü olumlu etkileyeceğini ve güçlü altyapı yatırımları ile enerji dışı sektörlerin de yatırımlarıyla çelik talebinin belirli bir seviyenin altına inmeyecek şekilde desteklenebileceğini belirtti. Yine de dış borcu çok yüksek olan bazı ekonomilerin bu konuda ne kadar iyi bir performans göstereceklerinin soru işareti olduğunu sözlerine ekledi.
Çiftçi, dünyada yeni bir düzene doğru gidildiğini ve geçiş döneminde olunduğunu belirterek, çelik kullanan sektörlerin ve böylece çelik talebinin yapısının değişeceğini söyledi. Bu kapsamda, inşaat sektörünün çok girdi malzemesi olan bir sektör olmasından dolayı hızlı bir dönüşüm içine girmesi beklenmese de daha uzun vadede bu sektörde daha modern inşaat metotları olan modüler inşaat ve prefabrik elemanların kullanımına yönelinmesi bekleniyor. Çiftçi’ye göre, binaların yükseklik ve esnekliğinin artması, güneş enerjisi ve akıllı sistemlerin kullanımının yaygınlaşmasıyla inşaatlarda çelik kullanımının artacağı öngörülüyor. Otomotiv sektörü ele alındığında; Çiftçi, taksi gibi otomobil havuz hizmetlerine olan erişimin artması, içten yanmalı motor teknolojisinden elektrikli araç teknolojisine geçiş ve otonom araçların kullanımının çelik sektöründe birçok değişikliğe yol açacağını belirtti. Bu gelişmeler sonucunda otomotiv sektöründen gelen çelik talebinin azalabileceğini, tasarımların değişebileceğini, sonuç olarak çelik kullanımının avantajının azaldığı bir durumun oluşabileceğini söyledi.
Çiftçi’ye göre küresel dönüşümler karşısında çelik sektörünün atabileceği adımlar arasında artış göstermesi beklenen hurda arzının iyi değerlendirilmesi, yüksek fırınların en azından üçte birinin doğrudan indirgenmiş demir (DRI) teknolojisine geçirilmesi ve bu üretimde de yeşil hidrojen ile biyoyakıt kullanılması yer alıyor. Fakat bunların hayata geçirilmesi kolay değil. Aynı zamanda sadece DRI kapasitelerine geçilmesi değil, tüm değer zincirinin daha yeşil üretime doğru ilerlemesi gerekiyor. Bu geçiş sürecinde hurda kullanımının önemi daha da arttığı için hurda know-how'ı olan şirketlerin gelecekte avantaj sağlaması bekleniyor.
