Kardemir Genel Müdürü Dr. Hüseyin Soykan ile Kardemir’in yerli otomobile yapacağı katkıyı ve Cumhuriyet ile yaşıt şirketin farklı alanlardaki yatırımlarını konuştuk.
Kapasitenizi 3,5 milyon tona taşıyacak yatırımınız kapsamında yeni pota fırınını yakın zamanda devreye aldınız. Kapasite artırımı dahilindeki diğer yatırımlarınız hakkında bilgi verebilir misiniz? Kapasite artırım çalışmalarınızı ne zaman tamamlayacaksınız?
Kardemir, özelleştirme sonrası büyüme ve gelişmenin gerekliliğine inanarak sürekli kendisini yenilemiş ve bu yönde yeniden yapılanma gayretinde olmuş bir şirket. Sürekli yeni yatırım, sürekli yeni teknoloji ve sürekli yeni ürün geliştirme peşinde olmuş ve bu kapsamda özelleşme sonrası 2 milyar $’ın üzerinde yatırım gerçekleştirmiştir. Tabi büyüme süreci bir anda olmuyor. Hepimizin bildiği krizli yıllar, dönem dönem yavaşlamanıza da neden oluyor. İşte Kardemir’de zaman zaman yavaşlasa da özelleştiği yıllarda 500 bin tonlarda olan üretimini önce 1 milyon ton seviyelerine taşımış, 2010 yılından sonra da gerçekleştirdiği yatırımlarla bugünkü 2,5 milyon tonlara ulaşmıştır. Ana hedef ise 3,5 milyon tondur. Bildiğiniz gibi entegre demir çelik fabrikalarında 500 bin tonlarda olan bir kapasiteyi 3,5 milyon tonlara taşımak, adeta yeni bir entegre demir çelik fabrikası kurmak demektir. Kardemir’de de bunlar yapılmıştır. Bu yılsonuna kadar çelikhane bölgemizde bulunan konverterlerimizden birini daha 120 tona çıkarmış olacağız. Yine 1.250.000 ton/yıl kapasiteli 4. sürekli döküm makinamızı da bu yıl tamamlayarak işletmeye alacağız. Kardemir böylelikle 2,9 milyon tonluk bir üretim altyapısına ulaşacak. Bizi 3,5 milyon tona ulaştıracak son adım ise yeni bir yüksek fırın yapımı ve kalan son konverterimizin de 120 tona çıkarılması olup, bu yıl içerisinde planlamasını yapacağız.
Farklı sektörlere hizmet verebilmek için ürün gamınızı genişletmeye devam ediyorsunuz. En son mart ayında Türkiye’nin en kalın kangalını ürettiniz. Bu ürünle hangi sektörü hedefliyorsunuz?
Çubuk ve kangal haddehanemiz, 4 ayrı nihai mamul grubunda üretim yapabilen bir tesis. Bu tesiste Ø 5,5-25 mm ince kangal, Ø 20-55 mm Kalın Kangal (Garret), Ø 20-100 mm Çubuk (Kaliteli Yuvarlak Çubuk/SBQ) ve Ø 8-40 mm Nervürlü Çelikler üretilebiliyor. Düşük, Orta ve Yüksek Karbonlu Çelikler, Civatalık, Somunluk Çelikler, Elektrot ve Kaynak Telleri, Öngerilmeli Beton Çelikleri (PC wire), Lastik Teli (Tire Cord), Otomat Çelikleri ve Rulman Çelikleri (BRG) bu tesiste ürettiğimiz çelik kaliteleridir. 52 mm çapında kalın kangal dünyada sayılı tesiste üretilebilen bir ürün ve bu ürünü şu anda tesisimizde başarı ile üretebiliyoruz. Mevcut pazarımız makine imalat sektörü olup, hedefimizde otomotiv ve savunma sanayi bulunmaktadır.
Bir başka hedefimiz ise ithal ikamesi ürünleri üretmek. Gerek kalite ve gerekse ebat bağlamında mevcut tesisimiz buna uygun. Yurt içi rakiplerle rekabet yerine, ülkemizde kullanılan fakat üretilmeyeni üretmek önceliğimiz olacaktır.
2022 yılında yollarda olması planlanan Türkiye’nin ilk yerli otomobiline çelik tedarik edeceğinizi açıkladınız. Kardemir’in otomotiv sektörüne tedarik ettiği ve geliştirmeyi planladığı ürünler nelerdir?
Cumhuriyetimizin 100. yıl hedefleri içerisinde en önemlilerinden birisi de, yerli otomobil üretimidir. Son yıllarda yapılan çalışmalarla, otomotiv sanayii ülkemizin en büyük ihracatçı sektörü haline gelmiştir. Neredeyse Cumhuriyet ile yaşıt şirketimizin de otomotiv sanayimiz ile bütünleşmesi ve iyi bir tedarikçi konumuna gelmesi bizim için stratejik bir hedeftir. Bu nedenle savunma sanayii gibi otomotiv sanayi için de şirketimizde bir çalışma grubu oluşturduk. AR-GE Müdürlüğümüz, mevcut altyapımız ve ürün çeşitliliğimiz ile otomotiv sanayisine hangi ürünleri tedarik edebileceğimizi ve otomotiv sanayimizin mevcut ve gelecekteki projelerinde kullanılacak çelik ürünlerini üretebilmek için Kardemir’de nelerin yapılabileceğini çalışıyor.
Şu anda muhtelif aktarma elemanları ve parça imalatlarında kullanılmak üzere, dövme ve soğuk şekillendirmeye uygun orta ve yüksek karbonlu çelik kalitelerimiz, çubuk ve kangal formunda otomotiv yan sanayimizin hizmetine sunuluyor. Bor ve krom ilaveli bağlantı elemanları imalatına uygun kangal ile ilgili ürün geliştirme çalışmalarımız ise sektörün önde gelen firmaları ile birlikte sürdürülüyor. Otomotiv lastik teli imalatında kullanılan yüksek karbonlu kalite grubunda da ürün geliştirme çalışmalarımız, ülkemizde kurulu küresel bir üretici ile birlikte yürütülüyor. Önümüzdeki dönemde, süspansiyon yayı imalatına uygun yüksek silis ilaveli çelik kalitelerimiz de kangal formunda otomotiv sanayimizin hizmetine sunulacaktır.
Sanayi ve Teknoloji Bakanımız 2022 yılında yerli otomobilin caddelerde olacağını, bu konuda AR-GE faaliyetlerinin artarak devam ettiğini ve projenin tüm sektörleri dönüştürecek bir proje olduğunu açıkladı. Bu dönüşümden biri de Kardemir’de yaşanıyor ve biz de ülkemizin ilk entegre demir çelik fabrikası olarak her alanda süren yerlileştirme çalışmalarına, ray ve demir yolu tekerinde olduğu gibi çeşitli üretimlerimizle katkımızı artırmak istiyoruz. Bu çalışmaların, şirketimizi küresel bazda katma değeri yüksek ürün tedarikçisi konumuna getireceğine inanıyoruz.
Kardemir’in katma değerli ürün tedarikinde radarına aldığı bir diğer sektör savunma sanayisi. Bu alanda ne gibi yenilikler planlıyorsunuz?
Katma değerli ürün çeşitliliğimizi otomotiv ve savunma sanayinde özellikle artırmak istiyoruz. Yönetim Kurulumuzun da desteği ile savunma sanayimize çelik tedariki için de Kardemir bünyesinde bir komisyon kurduk. Arkadaşlarımız sektördeki kamu kurumları ve özel sektör firmaları ile görüşerek, savunma sanayimizdeki yerlilik payını artırmak ve sektörde ihtiyaç duyulan çelikleri üretmek için gerekli ürün geliştirme çalışmalarına başladı. Yeni ihdas edilen AR-GE Müdürlüğümüzle bu alandaki çalışmalarımızı daha etkin bir şekilde yöneteceğiz. Savunma sanayimizin ihtiyacı doğrultusunda talep edilen çeliklerin uygun kalite ve standartlarda Kardemir’de üretimini sürekli kılmak için Savunma Sanayi Başkanlığının ilgili birimleri ile iş birliğimizi geliştirmek istiyoruz. Bundan sonraki süreçte en öncelikli konularımızdan biri bu olacaktır. Şahıs olarak 20 yıldan fazladır doğrudan ve dolaylı görevler üstlendiğim savunma sanayiinde Kardemir olarak yapabileceğimiz birçok çalışma olduğunu görüyor ve bu potansiyeli ülkemizin bekasına katkı bağlamında harekete geçireceğimize inanıyorum.
Bir diğer katma değerli ürün projeniz ise demir yolu tekerleği ile ilgili. Bu yatırımınız hangi aşamada?
Stratejik teşvik kapsamında tamamen Endüstri 4.0 kavramına uygun olarak kurulan bu tesiste halen test üretimlerimiz devam ediyor. Demir yolu tekeri, tıpkı rayda olduğu gibi çok dar toleransları olan bir ürün. Tesiste yük ve yolcu vagonlarının, yüksek hızlı tren vagonlarının, hafif raylı sistemlerin ve lokomotiflerin tekerlerini üreteceğiz. 200.000 adet/yıl kapasiteli tesisin seri üretime başlaması ile Kardemir, cevherden mamule kadar entegre tesislerde demir yolu tekeri üreten sadece Türkiye’nin değil, dünyanın sayılı üreticileri arasında yer almış olacak. Zira dünyada sadece 15 tane teker üreticisi mevcut. Rayda olduğu gibi Türkiye’deki demir yolu seferberliğinde TCDD ile olan stratejik iş birliğimizi bu yatırımla birlikte daha da pekiştirmiş olacağız. Ayrıca tekeri son kullanıcılara aks ile birlikte bir set olarak vermeyi hedefliyoruz. Buna yönelik çalışmalarımızı da başlattık. İlerleyen zamanlarda bununla ilgili daha ayrıntılı açıklama yapma imkânımız olacaktır.
Filyos liman projeniz hakkında okuyucularımızı bilgilendirebilir misiniz?
Bilindiği gibi Filyos toplam 25 milyon tonluk kapasitesi ile Türkiye’nin en büyük limanlarından birisi. Altyapı yatırımları halen devam ediyor. Gelecek yılın ilk yarısında altyapı işlerinin tamamlanabileceğini öngörüyoruz. Geçtiğimiz haftalarda bizzat yatırımları yerinde görmüş ve incelemiştim. Bu liman özellikle Kardemir için çok büyük önem arz ediyor. Az önce de ifade ettiğim gibi ana hedefimiz, çelik üretim kapasitemizi 3,5 milyon tona ulaştırmak. Bu üretim için yaklaşık 8 milyon ton civarında hammadde ve mamul malzeme elleçleyebileceğimiz bir limana ihtiyacımız var. Şirketimizdeki kapasite artışları doğrultusunda gerek ihracatımızda, gerekse ithalatımızda rekabet gücümüzü artırmamız için Filyos Limanı olmazsa olmazımız. Sadece Kardemir için değil, tüm bölge için de büyük önem taşıyan bu liman, aynı zamanda tüm Karadeniz’in dünyaya açılan kapısı olacak, bölgemizi önemli bir ticaret ve sanayi merkezi ve lojistik üssü haline getirirken, ülkemizi de denizcilik alanında bölgesel liderliğe bir adım daha yaklaştıracaktır.
Filyos Limanının bir an evvel hizmete alınabilmesi için altyapı çalışmaları devam ederken, eş zamanlı olarak üst yapının da ihale edilmesi, yatırımın bir an evvel realize edilerek ülkemiz ekonomisine kazandırılmasını sağlayacaktır. Gerek Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığımız, gerekse Sanayi ve Teknoloji Bakanlığımız bu yatırımı titizlikle takip etmektedir. Kardemir olarak sürecin ana aktörlerinden birisi olmak için uğraşıyoruz.
ABD, Türkiye’den ithal çeliğe uygulanan vergiyi yarı yarıya düşürdü. Bu konudaki değerlendirmeniz nedir? ABD ve Çin arasındaki ticaret savaşları, AB’deki kotalar ve dünya genelindeki korumacılık önlemleri ülkelerin ekonomilerini nasıl etkiliyor?
Bugün dünyadaki en temel ve yaygın olarak benimsenmiş stratejilerden biri de, adına globalleşme-küreselleşme veya kümelenme dedikleri olgudur. Kurallar buna göre konuluyor. Ancak görüyoruz ki, herkes için ortak olması gereken kurallar, adeta kişisel tercihlerle değiştiriliyor ve tabiri caizse maçın ortasında oyun için yeni kurallar belirleniyor. ABD Başkanının çelik kararı da bunlardan biri. Dünya ticaret kurallarına aykırı birtakım tavırlar ve kararlar. O zaman bize düşen bu küresel oyundan zarar görmeden çıkmanın yollarını aramak ve bulmak. Bunun için de sistemi çok iyi takip edip, zamanında ve başarılı bir stratejik yönetim sergilemek gerekiyor.
Bilindiği gibi ABD'nin Türkiye'den çelik ithalatına uygulanan gümrük tarifesini yüzde 50'den 25'e düşürmesinin ardından, Ticaret Bakanlığımız da, mütekabiliyet esası gereği ABD menşeli 22 ithal ürüne uyguladığı ek mali yükümlülükleri yarı yarıya düşürdü. Alınan karar en çok bizi sevindirdi çünkü Kardemir’in üretiminde kullandığı en önemli hammaddelerinden biri olan ithal koklaşabilir kömürde %13,7 olarak uygulanan gümrük vergisi %5’e düşürüldü. Başkan Trump’ın ilk kararı sonrası ABD’den yaptığımız koklaşabilir kömür ithalatımızda maliyetlerimiz %13,7 gibi önemli oranda artmıştı. Sıkışık bir piyasa döneminde alınan bu karar nedeniyle hükümetimize teşekkür ediyoruz.
2019’un geri kalanına ilişkin beklentilerinizi öğrenebilir miyiz?
2019 yılının kalan kısmında, sektörümüzde ilk yarıda ciddi anlamda daralan iç piyasanın toparlanmasını öngörüyoruz. ABD’nin çelik ürünlerinde ülkemize uyguladığı %50 vergiyi %25’e indirmesi ile sıfıra yaklaşan çelik ticaretimizin kısmen artması ve alternatif pazarlara yönelinmesi ile AB’de uygulanan düşük kotalara rağmen ülkemizin toplam çelik ürünleri ihracatının devam etmesini bekliyoruz.
Kardemir olarak, savunma sanayii ve otomotiv sektörlerine yönelik başlattığımız çalışmalarımızla, üretim ve satışlarımızdaki katma değerli ürün payımızı artırmaya devam edeceğiz. Ayrıca deneme üretimleri devam eden demir yolu tekerleği ürünümüzü de 2019 yılının sonunda ülkemizdeki kullanıcılara ve sonrasında ihracat pazarlarına sunmayı hedefliyoruz.
Eklemek istedikleriniz nelerdir?
SteelOrbis, farklı mecraları ve faaliyetleri ile sektörümüze hizmet sunuyor. Prime, sektörümüzün en köklü ve önemli yayın organlarından biri. Bu fırsat için teşekkür ediyorum. Başarılar ve kolaylıklar diliyorum. Tüm meslektaşlarıma ve sektör temsilcilerine de buradan selam ve saygılarımı sunuyorum.
Türk çelik sektörünün Cumhuriyet ile yaşıt şirketi KARDEMİR’in, 3,5 milyon ton çelik üretimiyle global piyasada mali ve teknik sürdürülebilirliği için tüm ekibimle birlikte alın ve akıl teri dökmeye devam edeceğiz.
