Çelik piyasasında, hem satıcılar hem alıcılar, navlun oranlarındaki belirgin artışlar konusunda endişeli, bu durum devam eden faaliyet ve sevkiyatları etkileyerek fiyatlar üzerinde baskı oluşturuyor. BDT’den Türkiye’ye verilen malzemede navlun oranlarının oldukça yükseldiği görülürken, bazı piyasa kaynakları, Asya’dan ve Asya’ya verilen navlunların da çok yükseldiğini aktarıyor.
Piyasa kaynaklarına göre, kütük için Karadeniz ve Azak Deniz’inde, Bartın ve Marmara’ya verilen navlun oranları iki hafta önceki 17-19$/mt seviyesinden sırasıyla 27-28$/mt ve 28-32$/mt seviyesine yükseldi. Bir başka kaynak ise, büyük tonajlı bir kütük kargosu için İskenderun’a verilen navlun oranlarının 31-37$/mt aralığında yer aldığını söyledi.
Özellikle küçük ve orta tonajlı sevkiyatlar için olmak üzere yük gemisi erişiminde yaşanan eksikliğin, başta Türkiye piyasası için yüksek navlun ücretlerinin ana sebebi olduğu söyleniyor. SteelOrbis’e konuşan bir tüccar, “Gemi sahipleri talebin çok güçlü olduğunu söylüyor ve fiyatlarını her geçen gün artırıyor. Elbette fiyatlar şişirilmiş durumda fakat elimizdeki bu ve ürünlerimizi göndermemiz gerek,” ifadelerini kullandı. Çoğu piyasa kaynağına göre, çok sayıda şirket Rusya’nın yakında hurda ihracatına uygulaması beklenen 70€/mt vergi gelmeden önce ürünlerini hızlıca göndermeye çalıştığı için, Karadeniz ile Azak Denizi bölgesinde sınırlı sayıda gemi bulunuyor. Buna ek olarak, tahıl sezonu navlun piyasasını etkilemeye başladı ve bu etki önümüzdeki aylarda artacak. Ayrıca çoğu piyasa oyuncusuna göre, petrol pazarında görünüm olumlu ve bu da benzin sevkiyatlarında maliyetleri artabilir.
Öte yandan, navlun ücretlerinde son iki haftadır gözlenen artış sadece BDT’den Türkiye’ye yapılan sevkiyatları değil aynı zamanda diğer rotaları da ilgilendiriyor. Kuzey Afrika’dan Çin’e 50.000 mt’luk bir kargo gönderen bir piyasa kaynağı bugünlerde navlunu 70$/mt olarak bulmanın zor olduğunu söyledi. Kuzey Afrikalı alıcıların kendileri de daha yüksek navlun ücretleriyle karşı karşıya kaldı. Tüccarlardan biri SteelOrbis’e yaptığı açıklamada, “Navlun yüksek. Bu da büyük bir mesele çünkü 2-3$/mt değil 20$/mt kadar arttı. Artık Karadeniz’den Kuzey Afrika’ya navlun 35$/mt’dan az değil,” dedi. Ayrıca, Asya’dan Türkiye’ye 30.000-40.000 mt’luk bir yassı mamul kargosuna navlun 88-90$/mt olarak kaydedildi.
Bazı piyasa oyuncuları navlun konusunun spekülasyon olduğunu düşünüyor ve yakın zamanda navlunun hafiflemesini bekliyor. Çoğu piyasa kaynağı ise önümüzdeki haftalarda navlunda kayda değer bir düşüş olacağını öngörmüyor. Bunun ilk sebebi Temmuz sonunda artış gösteren tahıl sezonu ve bunun birkaç ay boyunca navlun fiyatlarını etkilemesi bekleniyor. Fiyatlarda düşüş beklenmemesinin diğer sebebi ise artan petrol fiyatları, ki yakın zamanda bunda bir düşüş beklenmiyor. SteelOrbis’e bilgi veren bir piyasa kaynağı, “Ülkeler açıldığından beri ticaret hacmi arttı ve sevkiyatlar da artacak. Sadece çelik ve hammaddeler için değil tüm emtia malları için beklenti bu şekilde. Bunu göz önüne almak gerek,” dedi.
