Resmi Gazetede yayımlanan bildiriye göre madencilik, metal ve orman ürünleri sektörlerini kapsayan Dahilde İşleme Rejimi (DİR) genelgesinde önemli değişikliklere gidildi. Yeni düzenlemeyle birlikte çelik ürünlerine ilişkin Dahilde İşleme İzin Belgesi (DİİB) geçerlilik süreleri 1 Ekim 2025 tarihinden itibaren farklı kriterlere göre yeniden belirlenecek.
Şu anda Türk kaynakların çoğu bu değişikliğin sonuçlarını değerlendirmeye çalışıyor ve gümrük yetkililerinden gelecekteki süreç hakkında ek bilgi talep ediyor. Daha önce deprem bölgesinde bulunan şirketler avantajlı konumdayken, bundan sonra ithal girdilerle üretilen malların ihracatında tüm ürünler ve şirketler aynı süreye tabi olacak. Bir kaynak, “Şimdilik bu, özellikle büyük tonajlı ithalat yapan Türk üreticilerinin hesaplamalarını çok daha detaylı yapmaları gerekeceği anlamına geliyor. Çin'den 2-3 kütük kargosu ithal eden bir üreticinin 100.000-150.000 mt uzun mamul ihraç etmek için altı ayı var,” dedi.
Söz konusu koşullar altında, özellikle Türkiye'nin inşaat demiri ihracatının sıcak rulo sac ihracatına kıyasla zayıf seyrettiği göz önüne alındığında, slab ithalatçıları daha avantajlı bir konumda görünüyor. Ayrıca belirli dönemlerde yarı mamul ithalatı ihracat lisansları açısından riskli bulunabilir ve bu yüzden üreticiler hurda alımlarını artırabilir. Bununla birlikte Ağustos ayında dahilde işleme rejiminde yapılan değişikliğe göre nihai mamul ihracat tonajı, ithal edilen hammadde tonajından az olursa mevcut ithalat vergisine ek olarak ceza uygulanacak.
Yeni süre düzenlemeleri
Söz konusu düzenleme kapsamında;
- Çelik slabdan sıcak haddelenmiş yassı mamul üretimi için öngörülen belgelerin süresi 6 aydan 4 aya,
- Soğuk haddeleme, kabuk soyma, kaplama gibi daha ileri düzeyde işleme faaliyeti için öngörülen kütük ve slab belgelerinin süreleri 9 aydan 6 aya,
- Çelik kütükten sıcak haddelenmiş uzun mamul (filmaşin, inşaat demiri, çubuk, profil, vb.) üretimi için öngörülen belgelerin süresi 6 aydan 4 aya inecek.
- Ancak hem sıcak haddeleme hem de daha ileri düzeyde işleme faaliyetinin bir arada öngörüldüğü belgelerin süreleri sıcak haddeleme için öngörülen süre kadar (4 ay) belirlenecek.
Bununla birlikte 7208 kodu altında yer alan alaşımsız çelikten sıcak haddelenmiş sac için belgelerin süresi, söz konusu sıcak sac miktarının belgenin ithalat listesinde yer alan tüm ürünlerin toplam miktarına oranının %50’den fazla olması halinde 6 ay olarak belirlendi. 7213, 7221 ve 7227 kodları altında kayıtlı bulunan filmaşin belgelerinin süresi, söz konusu filmaşin miktarının belgenin ithalat listesinde yer alan tüm ürünlerin toplam miktarına oranının %50’den fazla olması halinde 6 ay olacak.
Üretimde en az %25 yurt içi temin şartı
İhracatta kullanılacak ürünlerin üretiminde demir veya alaşımsız çelikten kütük (7207), filmaşin (7213, 7221 ve 7227), demir veya alaşımsız çelikten slab (7207) ve demir veya alaşımsız çelikten sıcak haddelenmiş rulo sac (7208) için en az %25 oranında yurt içi temin şartı getirildi. Birçok kaynak, “söz konusu %25’lik asgari sınırın toplam üretim tonajı açısından hammadde alımlarında mı yoksa ihracat tarafında mı geçerli olduğu belli olmadığından” özellikle bu kısmı kafa karıştırıcı buluyor ve daha fazla ayrıntıya ihtiyaç duyuyor. Her halükarda arz-talep dengesi bölgeye göre değişkenlik gösterse de kütük ve hurda iç piyasadan temin edilebilirken, slab alıcılarının şirket içi alımları dışında iç piyasada bir seçeneği yok.
