Uluslararası pazarın tamamında büyük bir etki yaratan Çin’in çelik ithalatındaki patlama, tıpkı 2020 yılının tamamı gibi beklenmedik bir olaydı. Peki 2021 yılında piyasanın Çin’den beklentisi ne olmalı?
Çin’in aylık çelik ithalatı 2020 yılının ortasında 5 milyon mt’u geçti
Bu yılın birinci çeyreğinde Çin’in Covid-19 salgınının yayılmasını önlemek adına aldığı etkili önlemler, son kullanıcı sektörler üzerinde olumlu bir etki yarattı. Bununla birlikte Çin, yerel talebi canlandırmak ve çelik talebini önemli oranda destekleyen otomobil, elektrikli aletler ve altyapı gibi sektörleri ikinci çeyrekte geliştirmek ve normal seviyelere döndürmek için finansal politikalar oluşturdu. Aynı zamanda, Covid-19 salgını nedeniyle durgun olan deniz aşırı piyasalar, kütük, slab ve yassı mamul satışı için Çin gibi farklı rotalar aramak zorunda kaldı. Dolayısıyla Çinli alıcılar, söz konusu ürünleri aktif bir şekilde ithal etti.
Başlıca ithal edilen ürünler; kütük, slab, sıcak sac ve diğer yassı mamuller oldu. Şu ana kadar Çin’in en çok ithalat gerçekleştirdiği ay, çoğunluğu sıcak sac sevkiyatı olmak üzere aylık %38,8 artışla 2,61 milyon mt nihai mamul ithal edilen Temmuz ayı oldu. Ayrıca söz konusu ayda Çin’in yarı mamul ithalatı 2,46 milyon mt ile yüksek bir seviyede gerçekleşirken, Haziran ayına kıyasla büyük bir artış göstermedi. Sonuç olarak, Çin’in Temmuz ayında toplam çelik ithalatı 5,07 milyon mt seviyesinde kaydedildi. Bu seviye, Çin’in Temmuz ayı ihracatının neredeyse 900.000 mt üstünde gerçekleşerek, Çin’in iki ay üst üste net çelik ithalatçısı olmasını sağladı. Haziran ayında Çin’in toplam çelik ithalatı, çoğunluğu yarı mamul olmak üzere toplam 4,36 milyon mt seviyesinde kaydedilmişti.
Ocak-Ağustos döneminde Çin’in nihai mamul ithalatı, yıllık %59,6 veya 4,55 milyon mt artışla 12,19 milyon mt oldu. İthalat hacmi Ağustos-Eylül döneminden itibaren hafifçe azalmaya başlasa da, geçen yıla kıyasla önemli oranda yüksek kaldı.
Çin’in başarısının sırrı
Çin Demir Çelik Birliği Baş Piyasa Analisti Jiang Li’ye göre, Çin’in bu yıl çelik talebindeki büyümenin ana aktörü, 2019 yılındaki %3,8’lik artışa kıyasla bu yıl %10 artması beklenen altyapı sabit varlık yatırımları oldu. İnşaatta görülen artışın kanıtı olarak, Ocak-Temmuz döneminde yıllık %26,7 artışla 189.535 adet olan ekskavatör satışları gösterilebilir.
Uzmanlara göre bu yılın ortasında (Haziran-Ağustos) altyapıya yapılan yatırımlardaki aylık büyüme %10’u geçti fakat Çin’in altyapısına yapılan toplam sabit varlık yatırımı, Ocak-Ağustos döneminde yıllık %0,3 düşerek, Ocak-Temmuz dönemindeki düşüş hızından 0,7 puan daha yavaş gerçekleşti. Bu durum, yerel hükümetin çelik talebini artıran teşvikleri sayesinde altyapı yatırımlarının daha da iyileştiğini gösteriyor. Ancak söz konusu seviye şu ana kadar hala beklentilerin altında ve yıl sonuna kadar artış kaydedebilir.
Çin Ekonomi Bakanlığı verilerine göre, Ağustos ayında yerel hükümetler 1,2 trilyon RMB (180 milyar $) hükümet tahvili ihraç ederek, şu ana kadar bu yılın en yüksek aylık seviyesini oluşturdu. Çin Bütçe Performansı Özel Komitesi Başkan Vekili Zhang Yiqun, Ağustos ayında yerel hükümet tahvili ihracındaki hızlanmanın çoğunlukla, inşaat hacmini artıran eski yerleşim bölgelerinin dönüşümündeki artış nedeniyle gerçekleştiğini söyledi.
Çin’de emlak sektörü, Ağustos ayında sektöre yapılan yatırımdaki büyümenin, son 16 ayın en yüksek hızına ulaşmasıyla birlikte ülkedeki çelik talebine büyük katkı sağladı. Ocak-Ağustos döneminde emlak yatırımları, Ocak-Temmuz döneminde kaydedilen %3,4 artışa göre %4,6 yükseldi.
2021 için görünüm olumlu ancak Çin’in ithalatı önceki kadar önemli olmayacak
Çoğu finansal kuruluş ve yatırım analisti, 2020 yılında Çin’in gayri safi yurt içi hasılasında %1-3 oranında büyüme bekliyor ve 2021 için de öngörüler olumlu. IMF’ye göre 2021 yılında Çin’in gayri safi yurt içi hasıla büyüme oranı, öngörülen %1 seviyesinden %8,2’ye yükselecek. Asya Kalkınma Bankası, Çin’in 2021 yılı için gayri safi yurt içi hasıla büyümesi tahminini 0,4 puan yükselterek %7,7’ye çekti. Asya Kalkınma Bankası Baş Ekonomisti Yasuyuki Sawada, “Güçlü parasal ve mali politikalar, Çin ekonomisinin bu yılın ilk çeyreğindeki önemli küçülmesinden sonra toparlanarak, ikinci çeyrekte %3,2’lik artış kaydetmesine yardımcı oldu. Yeniden istikrarlı bir büyüme yoluna girmesi için, Çin’in Covid-19 sonrasında başlıca ekonomik sektör ve endüstrilerdeki devamlı iyileşmeyi destekleyecek ve geliştirecek politikalara odaklanması ve onları uygulaması hayati öneme sahip,” şeklinde konuştu. Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD), küresel gayri safi yurt içi hasılanın 2021 yılının üçüncü çeyreğine kadar salgın öncesi seviyesine dönmesini bekliyor.
Sonuç olarak, Çin’in çelik tüketimi için genel görünüm önümüzdeki yıl için de olumlu görünüyor. Worldsteel’in Haziran ayında açıklanan kısa vadeli görünüm raporunda, “2020’de Çin’in çelik talebinin %1 artmasını bekliyoruz. Ayrıca 2020 yılında başlayan altyapı çalışmalarından elde edilen faydanın 2021 yılında da devam ederek çelik talebini destekleyeceğini düşünüyoruz [tüketimin 2020 yılındakine paralel olması bekleniyor]. 2009 yılındaki gibi büyük bir teşvik programı beklemiyoruz çünkü bu, hükümetin ekonomiyi yeniden dengelemeyi sürdürme isteğiyle ters düşebilir,” ifadeleri kullanıldı.
Çin yerel piyasasındaki çelik talebi, muhtemelen bu yılın dördüncü çeyreğinde düşüş göstererek çelik ithalatını azaltacak. Ancak çelik ithalatının 2021’de de devam etmesi bekleniyor. 21 Eylül’de online olarak gerçekleştirilen SteelOrbis 2020 Güz Konferansı & 83. IREPAS Toplantısı’nda konuşan Türk çelik üreticisi İÇDAŞ İhracat Müdürü ve IREPAS Başkanı Murat Cebecioğlu, “Çin’de yerel talebin çok güçlü olmasının Covid-19 salgının en kötü döneminde küresel çelik piyasasına çok yardımı dokundu. Çin hükümeti altyapı projelerinde teşvik paketlerine devam ettiği sürece, ki 2021 yılı için oldukça muhtemel görünüyor, Çin, küresel çelik ve kütük piyasasına önümüzdeki dönemde güçlü bir şekilde destek olacak,” şeklinde konuştu.
Bununla birlikte birçok piyasa kaynağı, hem müşterilerin ithalat ihtiyacı, hem de önemli tedarikçi ülkelerin ihracat ihtiyacı daha az olacağı için, Çin’in küresel piyasadaki ithalat rolünün 2020 yılındaki kadar önemli olmayacağını düşünüyor. Çin’deki önemli bir piyasa kaynağına göre, eğer Covid-19 salgını küresel pazarda daha etkili bir şekilde kontrol altına alınırsa, dünya genelinde çelik talebi iyileşecek ve dolayısıyla Çin’in çelik ithalatı önümüzdeki yılın ilk çeyreğinde daha az olabilir. Başka bir uluslararası tüccar, SteelOrbis’e “Fiyatlar, Çin’in ithalatı için başlıca faktör olmaya devam edecek. Çin yerel piyasası ile uluslararası piyasa arasındaki fiyat farkı daralacak, dolayısıyla [kütük ithalatındaki gevşeme] trendi de mantıklı görünüyor,” şeklinde konuştu.
