Avrupa Birliği (AB), temiz ve dayanıklı iklim geçişini teşvik etmede Avrupa’nın küresel rolünü güçlendirmeye yönelik Küresel İklim ve Enerji Vizyonu raporunu yayımladı. Temiz Sanayi Anlaşması’nı temel alan stratejiyle sürdürülebilir büyümeyi teşvik eden AB, küresel piyasadaki konumunu güvence altına almak için endüstriyel karbonsuzlaşma, iklim diplomasisi ve ekonomik iş birliğini nasıl bir arada yürüteceğini paylaştı.
Hükümetlerin 2030 yılına kadar yenilenebilir enerji kapasitesini üç katına ve enerji verimliliğini iki katına çıkarmayı kararlaştırdıkları COP28 Konferansı'ndan bu yana ilerlemeler kaydedildiğini belirten AB, Birleşmiş Milletler kapsamında çok taraflılığa olan bağlılığını bir kez daha yineledi.
Bununla birlikte AB, emisyonlarını %37 düşürdüğünü ve böylelikle küresel emisyonlardan aldığı payın %6'ya indiğini ifade ederken, dünyanın en büyük iklim finansmanı sağlayıcısı olmaya devam ettiğinin altını çizdi.
Sanayinin karbonsuzlaşması ve rekabet gücünün artırılması
Raporda özellikle çelik, çimento ve kimya gibi enerji yoğun sektörlerin sıfır ve düşük karbonlu teknolojiler kullanarak karbonsuzlaşması gerektiği vurgulandı.
AB, Net Sıfır Sanayi Yasası aracılığıyla 2040 yılına kadar küresel temiz teknoloji üretim kapasitesinin %15’ini elde etmeyi hedeflediğini ifade etti. Bu hedefin, Enerji Birliği ve Ufuk Avrupa programları kapsamında sağlanan 10,5 milyar €’dan fazla araştırma ve inovasyon fonu ile desteklendiğini dile getirdi.
Rekabet gücünü korumak için AB, yeşil ürünler için öncü pazarlar oluşturmak üzere yakında yürürlüğe girecek olan Endüstriyel Karbonsuzlaşmayı Hızlandırma Yasası’nın yanı sıra Temiz Sanayi Anlaşması Devlet Yardımları Çerçevesi, Avrupa Rekabetçilik Fonu ve InvestEU gibi araçları öne çıkardığını belirtti.
Temiz ticaret, enerji ve yatırım ortaklıkları
AB, Temiz Ticaret ve Yatırım Ortaklıkları ile Temiz Geçiş İş Forumları aracılığıyla yabancı iş birliklerini güçlendireceğine ve yurt dışındaki iklim projelerini Avrupa sanayisine entegre getireceğine dikkat çekti.
Bununla birlikte AB Dış Temiz Geçiş İş Konseyi ve Küresel Temiz Geçiş Özel Koordinatörü’nün iş birliğini ve yabancı yatırımların uyumunu denetleyeceği ifade edildi.
Küresel Geçit stratejisi kapsamında ortak ülkelerle yürütülen önemli projeler arasında yenilenebilir enerji santralleri, temiz teknoloji üretimi ve Ar-Ge altyapısının yer aldığı belirtildi.
Ayrıca AB’nin 76 ülkeyle ticaret anlaşmasının olduğu ve bu ülkelerin AB’nin dış ticaretinin %44’ünü oluşturduğu, aynı zamanda yeni anlaşmalarda iklim, enerji ve sürdürülebilirliğin standart hale getirildiği eklendi.
İklim finansmanı ve Küresel Geçit stratejisi
Yeni Kolektif Sayısallaştırılmış Hedef kapsamında gelişmiş ülkelerin 1,3 trilyon $’lık küresel iklim finansmanı hedefine ulaşmak için 2035 yılına kadar yıllık 300 milyar $ kaynak ayıracağı dile getirildi.
Küresel Geçit stratejisinin, 2027 yılına kadar 300 milyar € kaynak ayırarak AB’nin başlıca aracı olmaya devam edeceği ve bu kaynağın yarısının iklim ile enerji projelerine tahsis edileceği bildirildi. Avrupa İmar Bankası aracılığıyla garantiler, karma finansman ve risk paylaşımı araçlarını bir araya getiren stratejinin, teknik destek sağlayacağı ve özel yatırımcıların sermaye maliyetlerini düşüreceği kaydedildi.
İlerleyen dönemlerde yürürlüğe girecek olan Küresel Avrupa Aracı’nın (2028-2034) ise 200 milyar € ek kaynak sağlayacağı ve bunun %30’unun iklim ile çevreye projelerine ayrılacağı vurgulandı.
Ortak ülkeler ve küresel standartlar desteklenecek
AB, ortaklarının karbon fiyatlandırması, emisyon ticaret sistemleri ve iklimle uyumlu sanayi politikaları oluşturmasına yardımcı olacak.
Teknik Destek ve Bilgi Değişim Mekanizması, Yeşil İklim Fonu ve Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası aracılığıyla AB, gelişmekte olan ekonomilere teknik ve mali desteğini artıracak. Özellikle Akdeniz, Afrika, Güneydoğu Asya, Latin Amerika ve Orta Asya bölgelerine odaklanacak.
Ayrıca Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması’nın, AB dışında da karbonsuzlaşmayı teşvik eden şeffaf bir araç olduğuna dikkat çekildi.
