Sorun talepte değil: Çin piyasası neden düşüşte? Mayıs ayı beklentileri neler?
Geçtiğimiz haftanın sonundan beri Çin’de vadeli piyasada ve demir cevheri fiyatlarında gözlenen kademeli düşüşlerin ardından çelik fiyatları sertçe geriledi. Peki, Çin’de artan inşaat faaliyetleri sayesinde tüketim ve fiyatların normalde en iyi ay olduğu Nisan ayında fiyatların düşmesinin arkasında neler yatıyor? Bu sorunun yanıtını ararken, SteelOrbis aynı zamanda piyasa oyuncularının Mayıs ayı beklentilerini de derledi.
Çin’de çelik fiyatları son 4 ayın en düşük seviyelerine indi
Piyasa kaynaklarından edinilen bilgilere göre, 24 Nisan tarihinde Çin spot piyasasında inşaat demiri ve sıcak rulo sac fiyatları 21 Nisan tarihine kıyasla sırasıyla106 RMB/mt (15$/mt) ve 65 RMB/mt (9$/mt) geriledi ve 2022 yılının Aralık ayının ortasından beri en düşük seviyelerine yerleşti. Çoğunlukla yılın ilk çeyreğinde gözlenen fiyat yükselişleri bekleniyordu fakat Nisan ayındaki gelişmeler çoğu piyasa oyuncusu için sürpriz oldu. Genelde inşaat demiri talebi açısından Nisan-Mayıs ve Eylül-Ekim dönemleri en güçlü dönemler sayılırken, bu yıl iç piyasada tüketim kademeli olarak artmış olsa da talepteki bu artış fiyatları belirgin düşüşlerden ve arz baskısından kurtaramadı. Çinli bir üretici, “Nisan ayında talep Mart ayına kıyasla daha düşük değil. Ayrıca Nisan ayında stoklar normal seviyelerdeydi. Çelik fiyatlarındaki son düşüşlerin temel sebebi ise demir cevheri fiyatlarıydı. Aynı zamanda çelik arzı yüksekti ve küresel piyasa fiyatlara çok fazla destek sağlamadı,” dedi.
Çin’in çelik ihracat fiyatları da Nisan ayında sürekli düşmeye devam etti. SteelOrbis’in günlük referans fiyatlarına bakıldığında Çin çıkışlı SS400 kalite sıcak rulo sac için fiyatlar 24 Nisan tarihinde geçen haftanın sonuna kıyasla 32,5$/mt düşerek 555-570$/mt FOB aralığına indi ve ortalama seviye 562,5$/mt FOB olarak kaydedildi. Fiyatlar en son 2022 yılının Aralık ayının başında 570$/mt FOB ve altında yer almıştı. Bir sıcak rulo sac ihracatçısı, “Satış yapmamız gerekiyor ama küresel piyasada alıcılar giderek daha temkinli davrandıkları için talep düşüşte,” şeklinde konuştu.
Öte yandan Çinli çelik üreticilerinden dış piyasalara verilen inşaat demiri teklifleri 21 Nisan tarihine kıyasla 20$/mt düşerek 540-550$/mt FOB bandına indi. Şanghay Vadeli İşlemler’de inşaat demiri fiyatları 17 Nisan tarihine kıyasla 214 RMB/mt (31,1$/mt) veya %5,45 ve son işlem gününe kıyasla %3,61 düşerek 3.714 RMB/mt (540$/mt) seviyesinde yer almaya başladı. Bir tüccar, “Piyasa görünümü zayıf olduğunda vadeli fiyatlar düşer. Biz de bunu bir süredir yaşıyoruz. Çelik üreticilerinin marjları büyük baskı altında,” dedi.
Başka bir piyasa kaynağı, “Nisan ayı yağışlı geçti ama bu çok büyük bir sorun değildi,” şeklinde konuştu.
Aşağı yönlü hareketin temel sebebi demir cevheri
Çoğu piyasa kaynağı, Çin’de aşağı yönlü hareketin ardında yatan temel sebebin bu defa demir cevheri olduğunu söyledi. Demir cevheri arzı ile talebi arasındaki dengesizlik de düşüşte rol oynadı.
Çin Ulusal İstatistik Bürosu tarafından yayımlanan verilere göre, bu yılın Ocak-Mart döneminde ham çelik üretimi yıllık %6,1 artışla 261,56 milyon mt seviyesinde yer aldı. Bu ayın ilk yarısında üretim güçlü seyretse de arz fazlasının görüldüğü ve üreticilerin düşük kâr marjlarından olumsuz etkilendiği ay ortasından itibaren üretim kesintileri başladı. Bu durum demir cevheri talebinin büyük ölçüde azalmasına yol açtı. ANZ emtia stratejistleri, Tangshan’daki yüksek fırınların %40’tan fazlasında bu ayın ikinci yarısında bakım çalışmaları yapıldığını söyledi. Şanghay merkezli bir kaynak, “[Üretim kesintileri] çoktan başladı. [Demir cevheri ve dolayısıyla çelik fiyatları] düşmeye devam edecek,” dedi.
SteelOrbis’in verilerine göre, bugün %62 tenörlü demir cevheri fiyatları 21 Nisan tarihinde kaydedilen 6,5$/mt düşüşün ardından düne kıyasla 4,6$/mt daha gerileyerek 107$/mt CFR’da yer almaya başladı. Demir cevheri fiyatları en son geçtiğimiz yılın Aralık ayının başında bu seviyeye inmişti. Birçok kaynak hükümetin demir cevheri fiyatlarına müdahale çağrısının önemli olduğunu düşünüyor.
Ayrıca çelik üretiminin düşmeye başlamış olmasına rağmen bu durumun çelik fiyatlarını en azından şimdilik desteklemediği, “demir cevherinin etkisinin” şu an için daha fazla olduğu da söyleniyor.
Çoğu analist, resmi olmayan verilere göre, Çin’in toplam üretimini bu yıl %1-2,5 düşürmeyi planladığını ve bu durumun demir cevheri talebini etkileyeceğini göz önünde bulundurarak demir cevheri fiyatlarının bu yılın ikinci yarısında birinci yarıya kıyasla daha düşük seviyelerde dalgalanmasını bekliyor. Farklı bankalar, birinci çeyrekte çoğunlukla 120$/mt’un üzerinde dalgalanan demir cevheri fiyatlarının ikinci yarıda ortalama 90-100$/mt seviyesine gerileyebileceğini ifade ediyor.
Mayıs ayında piyasanın her zamanki kadar olmasa da toparlanması bekleniyor
Çoğu piyasa kaynağı, çelik fiyatlarının halen daha da gerileme ihtimalinin olduğunu ve hammadde fiyatlarındaki düşüşün üreticilerin zararlarının artmasını engelleyebileceğini düşünüyor. Bir kaynak, “Bu ayın sonuna kadar fiyatlar kesinlikle düşecek. Ancak Mayıs ayına yönelik beklentiler neler? Üretimin azaltılmasıyla fiyat istikrarının sağlanabileceğini söyleyebilirim,” ifadelerini kullandı.
Diğer kaynaklar, Mayıs ayının ikinci yarısında tatil sonrasında talebin artmasıyla fiyatların bir miktar toparlanmasını beklese de çoğu temkinli davranıyor. Bir başka kaynak, “Kâr marjları yükselirse üreticiler talebi daha iyi karşılayabilir. Ancak bunun sonucunda da üretim artabilir,” dedi ve hükümetin son zamanlarda yapılan üretim kesintilerini zorunlu kılmadığını fakat bu durumun düşük veya sıfır kârla satış yapmaktan kaynaklandığını sözlerine ekledi.
Çinli çelik üreticisi Nanjing Iron & Steel Co.’dan Zhang Qiusheng, ortalama çelik fiyatlarının Mart ayında zirveyi gördüğünü ve fiyatların hükümetin üretime getirmesi beklenen kısıtlamalarla birlikte Kasım-Aralık aylarında bir kez daha zirveyi göreceğini dile getirdi.
1$ = 6,8835 RMB
