Sıcak haddelenerek yapılan, genellikle yuvarlak veya yarı yuvarlak, kare, dikdörtgen ve altıgen kesitinde soğuk çekme için kullanılan kangal halindeki yarı mamül metal çubuk donatıdır. Çelik yapısında; % 1,8'den az karbon içeren demir ve karbon alaşımı; mekanik ve ısıl işlemlerle çok çeşitli özellikler kazanabilir. Kaba çelik, çelik ile dökme demir arasında bir ara madde bileşimi taşıyan, karbon bakımından zengin çelik, olağan çeliğin düşük oranlarda taşıdığı elementlerden başka, bir ya da birçok katkı elementi içeren çelik (alaşımlı çelik de denir). Silisyumlu ve manganezli çelik, karbon ve özellikle silisyum oranı (% 1,30 ile 2) yüksek, manganez oranı % 0,75 olan makine yapım ve imalat çeliğidir. Esneklik sınırı ve sertliği yüksek olan bu çelikler, tarım makinelerinin diskleri ve frezeleri, beton kırıcı vb gibi darbe ve aşınmaya dayanması gereken parçaların, ayrıca yorulmaya karşı dayanıklılığı nedeniyle lamalı yayların yapımında kullanılır.
Filmaşin üretimi, birkaç adımda gerçekleşir. Bu adımlar şu şekilde sıralanabilir:
Hammadde Hazırlığı: Filmaşin üretimi için gerekli hammadde, çelik külçeler veya kütüklerdir.
Isıtma: Çelik kütükler, yüksek sıcaklıklarda ısıtılarak yumuşatılır.
Haddeleme: Isıtılan çelik, ince tel veya çubuk haline getirilmek için haddeleme işlemi uygulanır.
Soğutma: İstenilen çap elde edildikten sonra ürün, soğutma aşamasına geçer.
Soğuk Çekme: Üretimin son aşaması olan bu işlemle filmaşin daha ince çaplara çekilir ve mukavemeti artırılır.
Filmaşin, üretim sürecinde kullanılan malzeme ve işlemlerle farklı çeşitlere ayrılır. Her bir filmaşin türü, belirli özellikler ve kullanım alanlarına göre şekillenir. Karbon miktarı, alaşımlı maddeler veya yüzey işlemleri gibi faktörler, filmaşinin dayanıklılığı, esnekliği ve mukavemeti üzerinde doğrudan etkilidir. Filmaşin çeşitleri ve bu çeşitlerin özellikleri şunlardır:
Düşük Karbonlu Filmaşin:
Düşük karbonlu filmaşin, genellikle esnek yapısı ile öne çıkar ve kaynaklanabilirliği yüksektir. Çekme mukavemeti düşük olsa da şekillendirilebilirliği sayesinde inşaat sektöründe sıkça tercih edilir. Karbon içeriği %0.25’e kadar olan bu tür, çeşitli bağlantı elemanlarında kullanılır.
Yüksek Karbonlu Filmaşin:
Yüksek mukavemete sahip olan bu filmaşin türü, %0.6 - %1.0 oranında karbon içerir. Yaylar, tel halatlar ve lastik telleri gibi yüksek dayanıklılık gerektiren uygulamalarda kullanılır.
Alaşımlı Filmaşin:
Bu tip filmaşin, nikel ve krom gibi çeşitli alaşım elementleri eklenerek üretilir. Bu alaşımlar filmaşinin korozyon direncini, mukavemetini ve sıcaklık dayanımını artırır. Genellikle otomotiv ve makine endüstrilerinde tercih edilir.
Soğuk Çekilmiş Filmaşin:
Daha ince çaplarda ve yüksek yüzey kalitesiyle üretilen soğuk çekilmiş filmaşin, mukavemeti artırılmış olup elektrik kabloları ve hassas mühendislik uygulamalarında kullanılır.
Galvanizli Filmaşin:
Çinko kaplama yapılan bu filmaşin türü, korozyona karşı dayanıklılığıyla dikkat çeker. Özellikle dış mekân uygulamalarında tercih edilir ve tel çit yapımında sıkça kullanılır.
Filmaşin, birçok sektörde farklı amaçlarla kullanılır. Bu ürünün başlıca kullanım alanları şunlardır:
İnşaat Sektörü: Betonarme yapılar için bağlama teli olarak kullanılır.
Otomotiv Sektörü: Lastik iç telleri, yaylar ve tel halatlarda tercih edilir.
Telekomünikasyon: Elektrik kabloları üretiminde kullanılır.
Tarım Sektörü: Tel çitler ve tarım makineleri gibi ekipmanların üretiminde kullanılır.
Filmaşinin teknik özellikleri, kullanım amacına göre farklılık gösterebilir. Filmaşinin başlıca mekanik ve kimyasal özellikleri şu şekilde özetlenebilir:
|
Özellik |
Açıklama |
Ortalama Değerler |
|
Mukavemet |
Yüksek çekme mukavemeti ve dayanıklılığı bulunur. |
450 - 550 MPa |
|
Şekillendirilebilirlik |
Kolay şekillendirilebilir, geniş kullanım alanlarına uygun. |
%10 - %20 uzama kapasitesi |
|
Esneklik |
İnce yapısı sayesinde esnektir ve kolayca bükülebilir. |
180 derece bükülebilir |
|
Çekme Dayanımı |
Yüksek çekme dayanımı sunar, bu sayede ağır yükleri taşıyabilir. |
400 - 800 MPa |
|
Korozyon Direnci |
Korozyon direnci kaplama işlemi ile sağlanabilmektedir. |
Çinko kaplama: 20 - 40 mikron |
|
Farklı Çap Seçenekleri |
Geniş çap aralığında üretilebilir, ihtiyaca göre belirlenir. |
5.5 mm - 16 mm |
|
Kaplama İmkanı |
Galvaniz kaplamaya uygundur. Bu işlem sayesinde ürünün dayanıklılığı arttırılır. |
Galvaniz: 100 - 150 g/m² |
Bu tablo, filmaşinin esneklik, mukavemet ve korozyon direnci gibi önemli özelliklerini özetler. Karbon içeriğine göre farklı mukavemet aralıklarına sahip olan filmaşin, alaşımlı türlerde daha dayanıklı hale gelir. Çap çeşitliliği ise filmaşinin farklı sektörlerdeki kullanımını mümkün kılar.
Filmaşin seçerken dikkat edilmesi gereken bazı önemli faktörler vardır. İlk adım oalrak karbon miktarı kullanım amacına göre belirlenmelidir. Eğer esneklik ve şekillendirilebilirlik önemliyse, düşük karbon içeriğine sahip filmaşin tercih edilmelidir. Daha fazla dayanıklılık ve mukavemet gerektiren projelerde yüksek karbon içeriğine sahip filmaşinler daha uygun olabilir. Çekme mukavemeti yüksek olan projelerde soğuk çekilmiş veya yüksek karbonlu filmaşin kullanımı tercih edilmelidir. Korozyon direnci de özellikle dış mekân uygulamaları için büyük önem taşır. Buna bağlı olarak dış etkenlere karşı daha dayanıklı olan galvanizli filmaşinler seçilmelidir. Projeye uygun doğru filmaşini belirlerken bu unsurlar göz önünde bulundurulmalıdır.
Filmaşin ve inşaat demiri, her iki malzeme de inşaat projelerinde önemli rol oynasa da farklı özelliklere ve kullanım alanlarına sahiptir. Filmaşin, ince ve esnek yapısıyla inşaat demirinden ayrılır. Esneklik açısından bakıldığında filmaşin çok daha kolay şekil verilebilen bir malzemedir, bu da onu bağlama teli gibi bağlantı elemanları için ideal hale getirir. İnşaat demiri ise daha kalın ve yüksek mukavemetli olup betonarme yapılarda güçlendirme amacıyla kullanılır. Buna bağlı olarak inşaat demiri, özellikle yapıların dayanıklılığını artırmak için tercih edilirken filmaşin daha çok esnekliği ve kolay işlenebilirliği sayesinde yardımcı eleman olarak kullanılır. Mukavemet açısından inşaat demiri daha güçlü ve kalın bir yapıya sahipken, filmaşin ince ve esnek olmasına rağmen belirli alanlarda yeterli mukavemeti sağlar. Filmaşin, özellikle tel halat, bağlama ve bazı hafif yapı elemanlarında kullanılarak projelerde önemli bir destek sağlar. Bu farklılıklar, filmaşinin daha geniş bir kullanım yelpazesine sahip olduğunu ve özellikle ince işler için tercih edildiğini gösterir.
Ayrıca filmaşin fiyat endeksine ulaşmak için göz atabilirsiniz:
Kariyer.net - Sigortam.net - Arabam.com - Cimri - Emlakjet - Endeksa - HangiKredi - Neredekal.com - Chemorbis