D2 çelik yüksek karbon değerine sahip soğuk iş takımı çeliğidir. Sertlik ve aşınma direnci bakımından kuvvetli bir çelik türüdür. Dayanıklı olduğu için sıklıkla kesici aletlerin yapımında kullanılır. Özellikle endüstriyel kesici aletlerin yapımında tercih edilmektedir.
Yüksek sertlik: 55 - 63 HRC arasında sertlik değerine sahiptir. Bu da uzun süre dayanıklı kalmasını sağlar.
Aşınma Direnci: D2 çelik, içerisinde bulunan Vanadyum elementinden dolayı aşınmaya son derece dirençlidir. Kalıp kesicilerde iyi performans gösterir.
Korozyon Direnci: D2 çelik doğrudan paslanmaz özelliğine sahip bir çelik türü değildir. Lakin içerisinde bulunan %13 oranındaki krom elementinden dolayı yarı paslanmaz olarak nitelendirilmektedir. Bu da, onu korozyona karşı orta düzeyde dirençli yapar. Fakat nemli ve ıslak ortamlarda uzun süreli kullanımı tavsiye edilmez.
Keskinlik Koruma: Yüksek karbon ve yüksek krom içeriğinden dolayı, D2 çelik uzun süre keskinliğini korur.
Freezeleme ve Delme: D2 çelik sert yapısından dolayı işlenme sırasında takım aşınmasına sebebiyet verebilir. Bu işlem yapılırken yük hız çeliği (HSS) veya karbür uçlar gibi dayanıklı takımlar kullanılması önerilir.
Isıl İşlem: D2 çelik doğru ısıl işlem uygulandığın yüksek sertlik kazanır. Isıl işlem çeliğin aşınma direncini ve darbe dayanımını arttırır.
Kaynaklanabilirlik: D2 çelik, sert bir çelik olduğundan dolayı kaynaklanması zordur. Kaynak işlemi sırasında dikkat edilmeli ve doğru ekipman kullanılmalıdır. Aksi durumlarda çelikte çatlama olabilir.
Özetle D2 çelik yoğun sertlik oranı ve aşınma direnci ile ön plana çıkmaktadır. Keskinliğini uzun süre koruyabilen bu çelik, endüstriyel kesicilerde ve bıçak yapımın tercih edilmektedir. Orta seviyede korozyon direncine sahip olması da ek bir avantajıdır.
Ancak bu iyi özelliklerin yanı sıra dezavantajları da bulunmaktadır. İşlenmesi zor bir çelik olduğundan dolayı takım aşınmasını hızlandırır. Tam manasıyla paslanmaz bir çelik olmadığından dolayı da ıslak ve nemli ortamlarda kullanılamaz.
D2 (1.2379) çeliğin kimyasal içeriği şu şekildedir:
|
Element |
İçerik (%) |
|
Karbon (C) |
1.40 - 1.60 |
|
Krom (Cr) |
11.00 - 13.00 |
|
Molibden (Mo) |
0.70 - 1.20 |
|
Vanadyum (V) |
0.10 - 0.30 |
|
Manganez (Mn) |
0.20 - 0.60 |
|
Silikon (Si) |
0.10 - 0.60 |
|
Fosfor (P) |
≤ 0.030 |
|
Kükürt (S) |
≤ 0.030 |
D2 (1.2379) çeliğin sertlik, akma dayanımı, aşınma direnci gibi mekanik özellik değerleri şu şekildedir:
|
Özellik |
Değer |
|
Sertlik (HRC) |
55 - 62 HRC |
|
Çekme Dayanımı (Rm) |
850 - 1000 MPa |
|
Akma Dayanımı (Reh) |
450 - 600 MPa |
|
Aşınma Direnci |
Çok yüksek |
|
Korozyon Direnci |
Orta |
|
Darbelik (Toughness) |
Orta |
|
Elastik Modül |
210 GPa |
|
Termal Genleşme Katsayısı |
10.4 µm/m°C (20°C - 200°C aralığında) |
|
Yoğunluk |
7.7 g/cm³ |
|
Standart Sistemi / Ülke |
D2 Çeliği Karşılığı |
Açıklama |
|
AISI (Amerika) |
D2 |
Amerikan Demir ve Çelik Enstitüsü (AISI) tarafından kullanılan orijinal isim |
|
DIN (Almanya) |
1.2379 |
Almanya'nın DIN standardına göre verilen numara |
|
EN (Avrupa) |
X153CrMoV12 |
Avrupa standardında (EN ISO 4957) bu isimle bilinir |
|
JIS (Japonya) |
SKD 11 |
Japonya Endüstri Standardı'nda (JIS) kullanılan isim |
|
UNS (Amerika) |
T30402 |
Birleşik Numaralandırma Sistemi (UNS) tarafından verilen numara |
|
Sektör |
Kullanım Alanı |
Örnek |
|
Bıçak Yapımı |
Yüksek Performanslı Bıçaklar |
Av bıçakları, koleksiyon bıçakları, endüstriyel bıçaklar |
|
Endüstriyel Kesim |
Kesici ve Şekillendirici Kalıplar |
Metal kesme ve delme kalıpları |
|
Otomotiv Endüstrisi |
Şanzıman ve Motor Parçaları |
Aşınmaya dayanıklı otomotiv bileşenleri |
|
Plastik Kalıplama |
Plastik Enjeksiyon Kalıpları |
Plastik parça üretiminde kullanılan kalıplar |
|
Alet ve Takım Üretimi |
Matkap Uçları ve Frezeler |
Endüstriyel matkap uçları ve kesici frezeler |
|
Havacılık Endüstrisi |
Yüksek Aşınma ve Dayanıklılık Gerektiren Parçalar |
Uçak motor parçaları ve bileşenleri |
Kariyer.net - Sigortam.net - Arabam.com - Cimri - Emlakjet - Endeksa - HangiKredi - Neredekal.com - Chemorbis