SteelOrbis yıl sonu değerlendirmesi: Türkiye’de ithal hurda fiyatları yıl boyunca düşüş gösterdi

Türkiye ithal hurda piyasasının 2024 yılında başlıca gündem maddeleri; Türkiye çıkışlı çeliğe olan talepteki zayıflama, satış yapılabilecek ihracat pazarı olmaması, yetersiz iç piyasa talebi, kapasite kullanım oranlarındaki düşüş, Çin'in küresel çelik fiyatlarına olumsuz etkisi, daha ucuza yarı mamul alımı yapılabilmesi ve Türkiye ile AB'deki ekonomik resesyon oldu. Öte yandan yıl boyunca hurda arzı düşük seviyelerde yer alırken, toplama fiyatları nispeten yüksek kaldı. Bu durum özellikle Avrupa’da hurda tedarikçilerinin zaman zaman cazip fiyatlardan satış yapmakta zorlanmalarına neden oldu. Birçok piyasa oyuncusu 2024 yılını "kimsenin para kazanamadığı" bir yıl olarak tanımladı.

2024 yılının Ocak-Ekim döneminde Türkiye'nin toplam hurda ithalatı, 2023 yılının aynı dönemine kıyasla artarak 16.424.089 mt seviyesine yer aldı. 2023 yılının aynı döneminde hurda ithalatı 15.563.219 mt, yılın tamamında ise 18.775.714 mt olarak kaydedilmişti. 2024 yılında en yüksek aylık ithalat toplam 1.966.248 mt ile Ağustos ayında gerçekleşti. Ocak, Şubat, Mayıs, Haziran, Ağustos ve Eylül aylarında hurda ithalatı aylık tonajlar açısından bir önceki yılı geride bıraktı.

Türkiye'de ithal hurda fiyatları, 2022-2024

Yılın ilk 10 ayında Türkiye en fazla hurda ithalatını yine AB’den gerçekleştirdi. AB’yi ABD takip ederken, İngiltere üçüncü sırada yer aldı. Söz konusu dönemde Türkiye'nin ilk 10 hurda tedarikçisi aşağıda görülebilir:

Türkiye’de ithal hurda fiyatları 2024 yılına, yeni yıl tatilleri sonrasında arzın halen kısıtlı olması nedeniyle pozitif bir başlangıç ​​yaptı. HMS I/II 80:20 hurda fiyatları yılın en yüksek seviyesini 11 Ocak tarihinde, ortalama 426$/mt CFR seviyesine çıkarak kaydetti. Bu seviye 2023 yılının zirve seviyesi olan 461$/mt CFR’ın 35$/mt altında. Ancak daha önce de belirttiğimiz gibi 2024 yılı hurda fiyatlarının başından sonuna kadar düşüş gösterdiği bir yıldı. Şubat ayından itibaren deep sea hurda fiyatları aşağı yönlü seyre geçti ve bir daha sözü geçen yüksek seviyelere ulaşamadı.

2 Şubat tarihinde Türkiye'de ortalama HMS I/II 80:20 hurda fiyatları 423$/mt CFR seviyesinde yer alarak önceki yılın aynı dönemine kıyasla paralel bir seyir izledi. Deep sea çıkışlı hurda için referans fiyatlar, 2023-2024 döneminin başlarıyla benzer bir aylık eğilim gösterdi. Fiyat eğilimindeki kırılma ise, 16 Şubat tarihinde başladı.

2023 yılında Türkiye'de ithal deep sea hurda fiyatları, 6 Şubat'ta meydana gelen yıkıcı depremlerden önemli ölçüde etkilenmiş ve bir ayda keskin bir şekilde artarak 423$/mt CFR seviyesinden 461$/mt CFR'a çıkmıştı. Bu yıl ise bunun tam tersi gerçekleşti ve fiyatlar, geçen yıl 7 Mart tarihinde kaydedilen 423$/mt CFR seviyesinden 373$/mt CFR'a geriledi. Fiyatlardaki bu sert düşüş, ABD'li tedarikçilerin daha düşük fiyatlardan bağlantı gerçekleştirmeye hazır olmalarından kaynaklandı. Öyle ki 28 Şubat tarihinde deep sea hurda fiyatları ABD’den yapılan bir alımda ortalama 390$/mt CFR seviyesine düşerek, 400$/mt CFR olan psikolojik eşiğin altına indi. Bu düşüşün başlıca nedeni, Türkiye’ye neredeyse tüm tedarikçi bölgelerden çok fazla sayıda teklif gelmesiydi. Kaynaklara göre, söz konusu dönemde piyasada yaklaşık 15 adet deep sea hurda kargosu teklifi vardı. Fakat ülkede çelik talebinin durgun olması üreticilerin hızlı bir şekilde hurda almalarının önüne geçerek temkinli davranmalarına yol açtı.

7 Mart-14 Ağustos tarihleri ​​arasında Türkiye'de deep sea hurda fiyatları 373-388$/mt CFR aralığında kaydedildi. Bu dönemde fiyatlar hiç esnek değildi. Öyle ki fiyatlar 2023 yılının aynı döneminde 364-456$/mt CFR, 2022 yılının aynı döneminde ise 391-622$/mt CFR olmak üzere geniş bir aralıkta dalgalı seyretmişti. Fiyatlardaki oynaklıkta önce Rusya'nın Ukrayna'yı işgali, ardından Türkiye'deki depremler gibi küresel piyasayı etkileyen talihsiz gelişmeler rol oynadı. 2021 yılının 7 Mart-14 Ağustos döneminde ise deep sea hurda fiyatları 390-458$/mt CFR bandında kaydedilmişti. 

Türkiye'nin hurda ithalatı, 2023-2024

2024 yılı Mart-Ağustos döneminde piyasada bazı gelişmeler dikkat çekti. Türkiye, 31 Mart tarihinde yapılacak yerel seçimlere hazırlanırken, 21 Mart tarihinde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının sürpriz bir hamleyle faiz oranlarını %50'ye çıkarması gelecek dönemde daha sıkı bir para politikası izleneceği beklentilerini destekledi ancak bu durum ticareti olumsuz etkiledi. Nisan ayında Türk çelik üreticileri zayıf bir taleple karşı karşıyaydı. Mayıs ayında ise üreticiler bunu öne sürerek hurda alımlarına yönelik görüşmelerde önemli bir koz elde etti. Öyle ki Türkiye’de inşaat demiri fiyatları gevşerken, sıcak rulo sac segmentinden de olumlu haberler gelmiyordu. Hurda fiyatlarına Hindistan, Bangladeş ve Pakistan gibi alternatif alıcı pazarlardan da destek gelmedi. Bu dönemde hurda piyasasında arz-talep dengesinin olması her iki tarafa da fiyatları aşağı çekme veya yükseltmelerine dair alan tanımadı. Daha ucuz fiyatlardan yapılan ithal kütük alımları, ortalama üretim maliyetlerini düşürmek isteyen Türk çelik üreticilerine destek oldu. Temmuz ayının sonuna doğru, inşaat demiri üretiminde kütük kullanımı ithal hurdaya kıyasla en az 35-45$/mt avantaj sağlıyordu. Türk çelik üreticileri Temmuz ayında yaptıkları ithal kütük alımları sayesinde hurda bağlantıları konusunda daha rahat davranabildi.

Fakat Ağustos ayında Türkiye’de talebin durgun olması hurda tedarikçileri üzerinde ciddi bir baskı yarattı. 14 Ağustos tarihinde 373$/mt CFR seviyesinde yer alan deep sea hurda fiyatları, yedi gün içinde en son 28 Ekim 2023 tarihinde gözlenen 355$/mt CFR seviyesine indi. SteelOrbis’in tahminlerine göre önceki 2-3 haftada sadece Çin’den Türkiye’ye yaklaşık 350.000-400.000 mt kütük satışı oldu. Asya ve Karadeniz çıkışlı kütük alımları da hesaba katıldığında bu miktar 500.000 mt’u aştı. Ayrıca piyasa oyuncularına göre Türk çelik üreticileri yeni hurda alımları yapmadan önce en az 10 gün bekleyebilecek durumdaydı ve bu durum da tedarikçiler üzerinde ilave baskı yarattı.

Önce HMS I/II 80:20 hurda fiyatlarının 355$/mt seviyesinde dibi görmüş olabileceği düşünüldü. Deep sea hurda fiyatları, bu seviyeyi gördükten sonra toparlandı. Yüksek tonajlı kütük alımları yapıp hurda fiyatlarını düşürmeyi başaran Türk üreticiler artan fiyatları kabul edip stoklarını yenilemek konusunda daha istekli davrandı. Eylül ayı boyunca HMS I/II 80:20 hurda fiyatları yükselişini sürdürdü ve 11 Ekim’de 383$/mt CFR seviyesine geldi. Eylül ayı sonunda Çin hükümeti tarafından açıklanan teşvik paketi beklentileri yükselterek artış trendinin normalden daha uzun süreli olmasını sağlamış olabilir. Çin’in Ekim ayındaki tatilden dönüşü, piyasadaki ilk iyimserliği desteklemeyi başaramadı. Çin’de vadeli fiyatların tatil sonrasında gevşemesi, fiyatlardaki yukarı yönlü hareketin sürdürülebilirliği konusunda soru işaretleri yarattı. Bununla birlikte Türk üreticiler Ekim ayı başında beklenen fiyat yükselişinden önce harekete geçmeyi deneyerek Kasım ayının ilk yarısı sevkiyatlı hurda alımlarını tamamladı. Piyasadaki satıcıların sayısı artmaya başladığı için deep sea hurda fiyatları Ekim ayının sonuna kadar 359$/mt CFR seviyesine kadar geriledi.

Türkiye ithal hurda piyasasındaki düşüş trendi burada da durmadı. 20 Kasım’da kaydedilen son dip seviye olan 355$/mt CFR eşiği de aşıldı. Ortalama HMS I/II 80:20 hurda fiyatı önce 347$/mt CFR’a, daha sonra 2 Aralık’ta 338$/mt CFR’a indi. Bu kadar düşük bir fiyat seviyesi, 336$/mt CFR Türkiye ile en son 2022 yılının Kasım ayında görülmüştü. Tahmin edilebileceği üzere, 2024’ün dip seviyesi 338$/mt CFR Türkiye oldu. Geçtiğimiz yıl deep sea hurda için dip fiyat ortalama 349$/mt CFR olarak kaydedilmişti.

Deep sea hurda fiyatları Aralık ayında Türk üreticilerin Ocak sevkiyatlı ve birkaç da Şubat sevkiyatlı alım yapmasıyla biraz toparlandı. Tatiller sebebiyle Aralık ayının kısa bir ay olması ve tedarikçi bölgelerdeki hava koşullarının hurda akışını etkilemesi sonucu fiyatlar 350$/mt CFR civarlarına yükseldi. Ancak tatillerin başlamasıyla ayın son haftasında alımlar durdu. Sonuç olarak deep sea hurda fiyatları 2024 yılını, 1 Ocak’ta kaydedilen fiyata oranla 60$/mt düşüşle 350$/mt CFR seviyelerinde kapatacak gibi gözüküyor.