ABD ve AB, karşılıklı, adil ve dengeli ticaret konusunda yeni bir çerçeve üzerinde anlaşarak, dünyanın en büyük ekonomik ortaklıklarından birini güçlendirme yolunda önemli bir adım attı. ABD-AB ticaret anlaşması, adil rekabeti ve güvenli tedarik zincirlerini garanti altına alırken, pazar erişimini genişletmeyi, vergileri düşürmeyi ve enerji, teknoloji ile savunma alanlarında büyük yatırımları teşvik etmeyi amaçlıyor.
Stratejik önem
ABD-AB ekonomik ilişkileri halihazırda 5 trilyon $ değerinde karşılıklı yatırımı destekliyor. Bu yeni çerçeve, her iki tarafın da tedarik zinciri dayanıklılığını güçlendirme, yeşil ve dijital geçişleri hızlandırma ve piyasa dışı uygulamalara karşı transatlantik ekonomik güvenliği sağlama konusundaki kararlılığını pekiştiriyor.
ABD-AB ticaret anlaşmasının temel unsurları
1. Vergilerin düşürülmesi ve pazar erişimi
AB, tüm ABD çıkışlı sanayi ürünlerine uygulanan vergileri kaldırmayı taahhüt ederken, ABD, AB menşeli ürünlere MFN (en çok kayrılan ülke) veya %15 vergi arasında en yüksek olan oranı uygulayacak.
2. 232. Madde vergileri ve otomobiller
ABD'nin ilaç, yarı iletken ve keresteye uyguladığı vergiler %15 ile sınırlandırıldı. 232. Madde kapsamındaki otomobil veya otomobil parçaları, %15 veya daha yüksek bir MFN oranına tabi olmayacak.
3. Çelik, alüminyum ve kapasite fazlası
ABD, AB’den ithal ürünlerin çoğuna %15, AB’den ithal çelik, alüminyum ve türev ürünlerine ise %50 oranında vergi uygulayacak. Taraflar, AB’nin ihracatı için vergiye tabi kota oluşturmak ve küresel çelik ile alüminyum kapasite fazlasına karşı koruma sağlamak amacıyla çalışmalar yapacak.
Avrupa Çelik Birliğine (EUROFER) göre AB’den ithal tüm ürünlere %15 vergi uygulanması, AB’nin makine ve taşıtlar gibi birçok ihracatının çelik yoğun ürünler olması nedeniyle çelik üzerinde ek maliyet anlamına geliyor. Anlaşma hakkında yorum yapan EUROFER Genel Müdürü Axel Eggert, “Anlaşma hala belirsiz ancak Komisyon Başkanı von der Leyen ve Ticaret Komiseri Šefčovič’in çelik, alüminyum ve türev ürünleri konusunda ortak bir ABD-AB girişimi bulmak için gösterdiği çabayı takdir ediyoruz. Herhangi bir son tarih belirlenmediği için geleneksel AB çelik tonajları için ABD’ye tercihli erişimin geri getirilmesine yönelik çalışmalar derhal başlatılmalı. Küresel çelik kapasitesi fazlası karşısında koruma sağlamak, AB ve ABD’nin ithalat rejimlerinin yakın bir şekilde uyumlanması anlamına geliyor. Eylül ayında AB çelik koruma önlemlerinin yerini alacak yeni ve oldukça etkili bir ticaret önlemi önerisiyle birlikte komisyon, yerel çelik kapasitesini teşvik etmek ve korumak amacıyla AB Çelik Eylem Planı’nı ABD ile yapılan anlaşmanın hedefleriyle uyumlu hale getiren cesur adımlar atmaya istekli olduğunu kanıtlamalı,” dedi.
4. Enerji ve teknoloji
- AB, 2028 yılına kadar ABD’den 750 milyar $ değerinde sıvılaştırılmış doğal gaz, petrol ve nükleer enerji ürünleri temin etmeyi planlıyor.
- Ayrıca AB, bilgi işlem merkezleri için ABD’den en az 40 milyar $ değerinde yapay zekâ çipleri satın almayı öngörüyor.
5. Yatırım ve savunma
• AB’li şirketler, 2028 yılına kadar ABD’nin stratejik sektörlerine 600 milyar $ yatırım yapacak.
• AB, ABD’den savunma ekipmanı alımlarını artırarak NATO ile birlikte çalışabilirliği ve transatlantik savunma bağlarını güçlendirecek.
