15-17 Eylül tarihlerinde Paris’te gerçekleşen SteelOrbis 2024 Güz & 91. IREPAS Toplantısı'nda konuşan Ekonomik Kalkınma ve İş Birliği Örgütü (OECD) Ekonomisti ve Politika Analisti Luciano Giua, sunumunda çelik sektörünün dünya ekonomisi için önemi ve bunun sebeplerinden bahsetti.
Giua, çeliğin sadece metal ve inşaat sektörlerinde değil, ulusal güvenlik gibi sektörlerde de yaygın olarak kullanılan bir malzeme olduğunu ve büyük sayıda işçi istihdam edilmesine yardımcı olduğunu vurguladı. Bu yüzden hükümetlerin çelik sektörüne büyük önem verdiklerini ve koruyucu önlemler konusunda hassas davrandıklarını belirtti. Öte yandan devlet teşviki alan birçok çelik üreticisinde üretim verimsizliği ve fazlası olduğunu, bu durumun da küresel çapta karbon salımını ciddi anlamda artırdığını ifade etti.
OECD’nin Çelik Kapasite Fazlalığı Küresel Forumu (GFSEC), OECD Çelik Komisyonu ve İklim Kulübü olmak üzere küresel çelik piyasasındaki sorunlara değinen üç komitesi bulunuyor. Giua, küresel çelik üretimi kapasitesi ve çelik talebi arasındaki farkın giderek açıldığını, 2023’te 551 milyon mt olan bu farkın 2024-2026 yılları arasında yaklaşık 630 milyon mt olmasının tahmin edildiğini ifade etti.
Geçtiğimiz yıl Avrupa'da çelik talebi Rusya-Ukrayna savaşının devam eden etkileri, enerji fiyatlarının artması ve ticari önlemlerden dolayı zayıfladı. Küresel çapta bu zayıflama %1,1 seviyesinde kaydedilse de talebin 2024 yılında %1,7, 2025 yılında ise %1,2 güçlenmesi bekleniyor.
Bu büyüme tahmini, çelik piyasasının önceki kriz durumundan kademeli bir şekilde çıkmış olmasına dayanıyor ancak bazı sorunların çözülmemiş olması çelik şirketlerinin kâr marjlarının düşmesine neden oluyor. 2023 yılında küresel çelik sektöründe ortalama kârlılık %77 düşüş kaydederken bunun en önemli nedenlerinden biri kapasite fazlası oldu.
Giua'ya göre, bu durumda Çinli çelik üreticilerinin özellikle de kârlılıklarının düştüğü dönemlerde devletten ciddi teşvikler almaları başrol oynuyor. Özellikle de devlete bağlı şirketlere yapılan yardımlar özel şirketlere yapılan yardımların çok üstünde.
Öte yandan asıl soru, yeni bir küresel çelik kriziyle karşı karşıya olunup olunmadığı. 2014-2015 dönemine göre, küresel piyasalarda büyük değişiklikler oldu. Giua, bazı bölgelerde yüksek fırın kapasitelerinin elektrik ark ocaklı kapasitelerden daha hızlı şekilde arttığı ekonomik ve jeopolitik belirsizliklerin görüldüğü bir ortamda kapasite fazlasının ortaya çıktığını belirtti.
Giua, birliğe bağlı Çelik Kapasite Fazlalığı Küresel Forumu ile Çelik Komistesi'nin kapasite fazlasını düşürmek için üye ülkelerle bazı politikalar üzerinde çalıştığını, bu çalışmalarda ticari ilişkilerin yumuşatılmasını, ticaret ortakları arasındaki gerilimin azaltılmasını ve küresel piyasada daha kazançlı ve işbirlikçi bir ortam oluşmasını hedeflediklerini ifade etti.
