Avrupa Metal İthalatçıları ve Distribütörleri Birliği (EURANIMI), Avrupa Birliği’nin yakın zaman içerisinde yürürlüğe alacağı Çelik ve Metaller Eylem Planı’nın üretim zincirlerini ciddi şekilde istikrarsızlaştırabileceği uyarısında bulundu.
Avrupa Parlamentosu ve Avrupa Komisyonuna sunulan plan kapsamında 30 Haziran 2026 tarihinde sona erecek mevcut koruma önlemlerinin yerine kalıcı kota sistemi uygulanmaya başlayacak.
Kotalar azaltıldı, vergiler iki katına çıktı
Çelik ve Metaller Eylem Planı taslağına göre çelik ithalat kotaları, 2024 yılındaki seviyelere kıyasla yaklaşık %50 düşürülecek ve bu oran paslanmaz çelik için %60’a kadar çıkacak. Kotaların aşılması durumunda ise ithalat vergileri %25’ten %50’ye yükselecek.
EURANIMI, bu tür kısıtlamaların Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (SKDM) ile birleştiğinde arzda ciddi sıkıntılara ve fiyatlarda rekor düzeyde artışlara yol açabileceğini belirtti.
Komisyonun SKDM’yi çevresel, eylem planını da ticaretle ilgili bir önlem olarak nitelendirmesine rağmen EURANIMI, iki önlemin doğrudan etkileşime girerek ekonomik etkilerin katlanarak artmasına sebep olacağını ifade etti.
2021’deki çelik krizi yeniden mi yaşanacak?
EURANIMI’ye göre SKDM ve eylem planının eş zamanlı olarak uygulanması, ciddi arz sıkıntısı ve spekülatif fiyatlandırmanın Avrupa genelinde üretim duruşlarına yol açtığı 2021 yılındaki çelik krizinin yeniden yaşanmasına yol açabilir.
Öne çıkan riskler şu şekilde sıralandı:
- Çelik tedarik zincirinde keskin fiyat artışları yaşanması.
- Özelikle paslanmaz uzun mamul arzında düşüş olması.
- Rekabet gücü kaybı nedeniyle üretim hatlarının kapatılması ve başka ülkelere taşınması.
- SKDM ve kota kapsamı dışında kalan ev aletleri, makine ve parça gibi nihai mamul ithalatında artış olması.
Nihai mamul üreticileri savunmasız durumda
EURANIMI, büyük ölçekli entegre çelik üreticilerinin güçlü lobicilik faaliyetleri yürüttüğünü ancak küçük ve orta ölçekli işletmelerin temsil edilmediğini belirterek AB politikalarındaki dengesizliği de eleştirdi. Çelik üreticilerini koruyan politikaların, uygun fiyatlı hammaddeye bağımlı olan Avrupa'nın imalat ekosistemini tehlikeye atma riski taşıdığını dile getirdi.
Son olarak EURANIMI, Avrupa Parlamentosu, Avrupa Konseyi ve sektör paydaşlarına daha dengeli bir yaklaşım benimseme çağrısında bulundu. Ayrıca hem çelik üreticilerini hem de ithal yarı mamullere bağımlı olan on binlerce küçük ve orta ölçekli işletmeyi destekleyen bir çerçeve hazırlanmasını istedi.
