Latin Amerika Çelik Birliği (Alacero) tarafından yayımlanan yeni bir raporda, Çin’in bölgeye çelik ihracatının artmaya devam etmesi nedeniyle Latin Amerika’nın ticareti koruma önlemlerini acilen modernize etmesi ve hızlandırması gerektiği uyarısında bulunuldu. Birlik, küresel kapasite fazlasının devam ettiği ve büyük ekonomilerin önlemlerini giderek sıkılaştırdığı göz önünde bulundurulduğunda Latin Amerika’nın mevcut önlemlerinin piyasadaki bozulmaları önlemek için çok yavaş, çok sınırlı ve yetersiz olduğu sonucuna vardı.
Rapora göre Latin Amerika’nın, Çin’in çelik ihracatındaki artışla mücadele edebilmesi için ticaret önlemlerini daha hızlı uygulaması, bu önlemlerin kapsamını genişletmesi ve güçlendirmesi gerekiyor. ABD, Kanada ve Avrupa Birliği antidamping vergisi, telafi edici vergi, koruma vergisi, hile önlemleri ve gümrük vergisi gibi uygulamaları bir arada kullanırken, Latin Amerika sadece antidamping soruşturmaları yürütüyor.
Bu nedenle 2010 ve 2023 yılları arasında Latin Amerika’nın çelik talebindeki artışın yarısına denk gelen yaklaşık 6,5 milyon mt Çin tarafından karşılandı. Bu durum, Kuzey Amerika ve Avrupa’nın daha güçlü önlemlerinden kaynaklı ticaret sapmasına karşı bölgenin koruma önlemlerinin yetersiz kaldığını gösterdi.
Çin’in ticaret soruşturmaları ve ihracattaki hakimiyeti
Raporda, Çin’in küresel ticaret yaptırımlarında ne kadar büyük bir paya sahip olduğu vurgulandı. 2010 ve 2023 yılları arasında küresel antidamping soruşturmalarının %29,1’i, telafi edici vergi soruşturmalarının %45,9’u ve koruma önlemleri kararlarının %76,5’i Çin’e uygulandı.
Bu oranlar, Çin çelik sektöründe sübvansiyonların çok yüksek seviyelerde yer aldığını ortaya koydu. Söz konusu dönemde küresel piyasada çelik ticaretine yönelik toplam 6.181 adet antidamping soruşturması başlatıldığı ve bunların yaklaşık 1/3’inin Çin çıkışlı ürünlere yönelik olduğu gözlendi.
Çin’in çelik ihracatının yapısal olarak arttığı ifade edildi. 2010 ve 2024 yılları arasında Çin’in ham çelik üretimi %57 artışla 1,01 milyar mt seviyesine, yani küresel üretimin %53’üne ulaşırken, dış piyasaya yaptığı satışlar %181 artışla 117 milyon mt seviyesinde yer aldı. Ayrıca Çin’in Latin Amerika’ya çelik sevkiyatları %233 yükselerek 4,2 milyon mt’dan 14,1 milyon mt seviyesine çıktı.
Ekonomik İş Birliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) tahminlerine göre Çin’in devlet sübvansiyonları, OECD ülkelerinin 10 kat üzerinde yer alıyor. Yalnızca 2024 yılında Çin’in çelik ihracatı %24,5 artarken, dünyanın geri kalanında %0,4 düşüş yaşandı.
Bununla birlikte küresel çelik kapasite fazlasının 2027 yılına kadar 721 milyon mt seviyesine çıkması ve küresel piyasada rekabet baskısını artırması öngörülüyor.
Latin Amerika’nın ticaret önlemleri halen sınırlı
Rapora göre 2010 ve 2023 yılları arasında Latin Amerika’nın ticareti koruma önlemlerinin %93’ünü toplam 77 adet antidamping soruşturması oluşturdu ve bu soruşturmaların %80,5’i Meksika ile Brezilya’ya yönelik olarak açıldı.
Ancak telafi edici vergilerin ve koruma önlemlerinin nadiren kullanıldığı görüldü. Brezilya’ya yalnızca iki kez telafi edici vergi uygulanırken, Şili ve Kolombiya’ya dört kez koruma vergisi getirildi.
Bu önlemlerin kapsamı sınırlı ve uygulandığı süre kısa olduğu için çok etki etmediği dile getirildi. Küresel veriler, Çin’e yönelik telafi edici vergi marjlarının diğer ülkelere kıyasla çok daha yüksek olduğunu ve dolayısıyla Latin Amerika’nın Çin’i tam olarak hedef almadığını gösterdi.
Büyük ekonomilerin agresif ticaret önlemleri
Raporda, 2018 ve 2025 yılları arasında çelik üretimi yapan büyük ekonomilerin uyguladığı ticaret önlemleri şu şekilde sıralandı:
- ABD, 2018 yılında %25 oranındaki 232. Madde çelik vergilerini yürürlüğe aldı ve bu oranı 2025 yılında %50 seviyesine çıkardı. Çok sayıdaki antidamping vergisi/telafi edici verginin yanı sıra 407 yeni ürün kategorisini %50 vergiye tabi tuttu.
- Avrupa Birliği, 23 ürün kategorisini kapsayan kapsamlı çelik koruma önlemleri uygulamaya başladı.
- İngiltere, Avrupa Birliği’nden ayrıldıktan sonra AB’ye paralel koruma önlemleri getirdi.
- Meksika, 2023 yılında 205 adet gümrük pozisyonunda vergileri %25’e çıkardı ve 2024 yılında kapsamı genişletti.
- Brezilya, 2024 yılından itibaren birçok çelik ürününe yönelik geçici vergi ve kota artışları açıkladı. Daha sonra kapsamı genişletti.
- Kolombiya, 2024 yılında filmaşine %30 oranında koruma vergisi getirdi.
- Kanada, kota tonajlarını düşürdü, vergi uygulamaya başladı ve hileyi önlemek için menşe kurallarını yürürlüğe aldı.
Latin Amerika’nın ticaret önlemlerinin güçlendirilmesi için öneriler
Sonuç olarak raporda, Latin Amerika’nın ticareti koruma önlemlerinin yapısını yenilemesi ve hızlandırması gerektiği vurgulandı.
Alacero, sadece aşırı durumlarda değil sektörel zararın kanıtlandığı her durumda harekete geçilmesini, gerektiğinde vergilerin daha hızlı ve kapsamlı araçlar olarak kullanılmasını, telafi edici vergi, koruma önlemleri ve hileyi önleyici uygulamaların kullanımının artırılmasını, ön soruşturma ve antidamping vergisi soruşturmalarının süresinin kısaltılmasını, adil olmayan koşullarla rekabet eden ülkelere ithalat değerine göre daha yüksek marjlar uygulanmasını, doğrudan ve dolaylı ithalatın devamlı olarak izlenmesini ve ticaret sapmasını önlemek için küresel koruma mekanizmasına ilişkin gelişmelerin takip edilmesini önerdi.
