ABD’nin 47. başkanı olarak tekrar seçilen Donald Trump’ın göreve geldiği ilk döneme benzer şekilde ülkeyi küresel çapta daha rekabetçi hale getirmek için gümrük vergilerine ve yerel üreticiler için vergi indirimlerine yoğunlaşması bekleniyor.
Seçim kampanyası sırasında Trump, haksız rekabete yol açan fiyatlar ile damping iddialarına yönelik tartışmalar devam ettiği için zor bir dönemden geçen ABD çelik sektörünü toparlamak amacıyla ithalat vergilerini büyük miktarlarda artırmayı teklif etmişti. Raporlara göre gümrük vergileri, Çin’den ithal ürünler için en fazla %60-100, diğer menşeler için ise %10-20 artabilir. Trump’ın 2018-2019 vergi politikası Çin’den yapılan çelik, alüminyum, yarı iletken çip ve elektrikli araç ithalatını önemli miktarda azaltmıştı. Biden yönetimi sırasında bu vergiler ya olduğu gibi aynı kaldı ya da arttı.
Başkan Trump, ithal çeliğe uygulanan vergiler sayesinde ABD hazinesinin milyarlarca dolar kazandığını iddia ederken, piyasa oyuncuları, ekonomistler ve analistler tüm ithalata %10-20 vergi getirilmesinin beklenmedik ve yıkıcı sonuçlara yol açabileceğini düşünüyor.
Bazılarına göre vergilerde artışa gidilmesi, şu anda kontrol altında gibi görünen enflasyonun yükselmesine sebep olabilir. Ancak ABD basını, konuyla ilgili prosedürler ve görüşmeler uzun süreceği için vergilerin uzun bir süre daha artmayacağı kanaatinde.
SteelOrbis’in görüştüğü kaynaklar ise Trump’ın ikinci başkanlık dönemini ve bu dönemin ABD çelik sektöründe kâr marjlarına ve fiyatlara ne gibi etkide bulunacağını yorumladı.
Bir analist, “ABD çelik piyasaları Çin’e karşı halihazırda korunuyor. Çin’den ithal çeliğe %200-530 oranında antidamping vergisi ve telafi edici vergi uygulandığı için ABD bu ülkeden çok fazla ithalat yapamıyor. Asıl önemli olan, Trump’ın vergileri yükseltmesi halinde Meksika ve Kanada’yı etkilemesi beklenen yeni vergilerin girdi mamul olarak çelik kullanan ABD’li üreticileri zarara uğratacak olması. Meksika ve Kanada’ya yapılan muameleden rahatsız olan üreticilerin ABD çelik sektöründe çatışma ortamı yarattığını görebiliriz,” ifadelerini kullandı.
Analistler, eğer Trump ABD’de çelik üretimini artırmayı hedefliyorsa, işçi bulmanın kolay olmadığı ortamda üreticilerin kapasite kullanım oranlarını en kısa sürede nasıl yükseltebileceklerine yönelik bir çözüm bulması gerektiğini ifade etti.
Seçimden önce SteelOrbis’e konuşan bir ABD’li hurda tüccarı, “Harris ve Biden yönetiminde şimdiden bu kadar kötü bir durumdaysak Harris'in kazanma ihtimali beni korkutuyor. Bence Trump daha iyi bir seçenek,” demişti.
Başka bir kaynak 2024’ün sonuna kadar olumsuz görünüm beklediğini ve Trump’ın kazanmasının çok fazla değişiklik yaratmayacağını ifade ederken, yassı mamul piyasasından bir kaynak seçimlerden önce talep yine zayıf seyrettiği için yassı mamul fiyatlarının yıl sonuna kadar yatay seyredeceğini bildirmişti.
Trump’ın seçimleri kazanmasının ardından spot çelik piyasalarında pek bir değişiklik olmadı ancak bazı piyasa oyuncuları fiyatların önümüzdeki ay artabileceğini öne sürdü. Diğer finansal piyasalarda ise borsa günlük %3,6 değer kazanırken, tahvil gelirlerinin yükselmesi enflasyonda artış görülebileceğine işaret ediyor.
Yassı mamul fiyatlarını takip eden ABD'li bir tüccar, “Önümüzdeki ay yassı mamul fiyatlarında ton başına 100$ artış bekliyoruz. Gümrük vergilerinin getirilmesiyle zaten düşük olan ithalat iyice azalacak ve yerel üreticiler fiyatlarda artış yapabilecek,” ifadelerini kullandı.
Uluslararası Ticaret Kurumu’na (ITA) göre 2023 yılında ABD yıllık %8,7 düşüşle 25,6 milyon mt çelik ithal etti. ITA, bu düşüşün çoğunlukla ithalat vergileri ile yerel üretimdeki artış, zayıf çelik talebi ve jeopolitik faktörlerden kaynaklandığını bildirdi.
ABD’de nihai mamul talebine yönelik güçlü bir gösterge olan Şikago Borsası’nda vadeli sıcak rulo sac fiyatları, Trump’ın kazanmasından önce 740$/nt’a kadar çıkarken 13 Kasım itibarıyla 701$/nt’a geriledi. Önceki yıl içinde bahsi geçen vadeli kontrat 1.155$/nt ile Aralık sonunda en yüksek seviyede, Ağustos ortasında ise 652$/nt ile en düşük seviyede kaydedilmişti. Son zamanlarda fiyatlar oldukça kırılgan olsa da yukarı yönlü eğilim gösterdi.
SteelOrbis’e konuşan kaynaklar, ABD’li üreticilerin sıcak rulo sac fiyatlarını artırmasının Trump seçimi kazanmadan önce piyasada görülen olumlu beklentilerden kaynaklandığını söyledi.
Ortabatı bölgesindeki bir yassı mamul üreticisi, “Nucor ile Cleveland Cliffs’in fiyatlarını sırasıyla 740$/nt ve 750$/nt’a çıkarması Trump’ın kazanmasını beklediklerini gösteriyor. Trump’ın kazanmasıyla birlikte çelik stokları da %15 artış kaydetti,” dedi.
ABD’deki bazı çelik birlikleri, Trump’ın sektörün ihtiyaç duyduğu yatırımı sağlayacağını düşünüyor.
Amerika Demir Çelik Enstitüsü (AISI) Başkanı ve CEO’su Kevin Dempsey, “Çelik sektörü Trump’ın başkanlık kampanyasının ana konularından biri oldu. Yeni hükümetin sektörün kaygılarına yanıt vereceğinden ve işçilerimize öncelik tanınacağından şüphemiz yok. Sektörümüzün ihtiyaçları arasında ticaret kurallarının güçlendirilmesi, Trump’ın ilk döneminde getirdiği 232. Madde vergilerinin korunması, giderek bozulan altyapımızın yeniden kurulmasında ABD’de üretilen çeliğin kullanılması, yerel sektörlerde yatırımı teşvik edecek şekilde vergi düzenlemelerine gidilmesi ve hükümet yönetmeliklerinin sektörün rekabetçiliğine zarar vermemesi yer alıyor,” şeklinde konuştu.
Son raporlara göre, yabancı hükümetlerin yüksek vergiler nedeniyle ABD’ye misilleme yapması küresel ekonomiyi ve talebi olumsuz etkileyecek bir ticaret savaşına neden olabilir. Geçtiğimiz günlerde Çin, mali politikalarına yönelik açıklamayı ABD’deki seçimlerin sonrasına ertelemişti. Bazı kaynaklar Çin’in talebi canlandırmak ve ABD’nin uyguladığı vergileri dengelemek adına daha fazla harcama yapabileceğini ve böylece kısa vadede demir cevheri fiyatlarının artış gösterebileceğini düşünüyor.
Trump’ın zaferinin ardından SteelOrbis’e konuşan başka bir kaynak, vergi indirimlerinin ABD ekonomisini olumlu etkileyebileceğini, ancak çelik tüccarları ve ithalatçılarının dört yıl sürecek bir kaos ile karşı karşıya kaldığını belirtti.
Bazıları ise vergi indirimleriyle birlikte yüksek vergilerin faiz oranlarını yükseltip ABD dolarının değer kazanmasını sağlayacağını, böylece ürün fiyatlarının olumsuz etkilenebileceğini söylüyor.
Gelişmiş elektrikli araç akülerinde kullanılan bakır için vadeli fiyatlar 13 Kasım tarihinde 3,0810$/lb. seviyesinde kaydedilirken ayın 5’inde fiyatlar 4,4750$/lb. olmuştu. Trump yönetiminin ekonomi politikalarının en önemli parçalarından biri olarak fosil bazlı yakıt ve altyapı geliştirmeye odaklanması ve Biden-Harris yönetiminde uygulanıp halk tarafından ilgi görmemiş elektrikli araç politikalarını terk etmesi bekleniyor.
