KARDEMİR Genel Müdürü Dr. Hüseyin Soykan ile dergimizin odak konu bölümü için sıvı çelik üreticilerinin mevcut durumunu ve beklentilerini konuştuk.
Okuyucularımıza ürün gamınız ve kapasiteniz hakkında bilgi verebilir misiniz?
Türkiye’nin ilk entegre demir çelik fabrikası ve “Fabrikalar Kuran Fabrika” ünvanına sahip Kardemir, üretim yelpazesini piyasa ihtiyaçlarına göre çeşitlendirmiştir. Cevherden üretim yapan entegre bir demir çelik fabrikası olarak çelikhanede kükürt giderme, konverter, pota fırını ve vakum altında gaz giderme tesisleriyle %0,05 - %0,90 C aralığında ve farklı alaşımlarda temiz çelik üretimi yapabilen Kardemir, 675.000 ton/yıl kapasiteli kontinü haddehanesinde 12 – 40 mm arası çaplarda nervürlü inşaat çeliği üretmektedir. 450.000 ton/yıl kapasiteli ray profil haddehanemizde metro, konvansiyonel ve çok yüksek hızlı hatlarda kullanılan demir yolu rayı, 160-550 mm’ye kadar ağır profil, 200-405 mm genişlik ve 20-80 mm kalınlıkta platina, 150x150 – 200x200 ebat aralığında köşebent üretimi yapılmaktadır. Otomotiv, makine imalat ve bağlantı elemanları gibi birçok sektöre hitap eden 700.000 ton/yıl kapasiteli çubuk kangal haddehanemizde ise ø5,5-25 mm arası kangal, ø20-56 mm arası kalın kangal, ø20-100 mm arası yuvarlak çubuk, ø8-40 mm arası nervürlü inşaat çeliği üretilmektedir. Deneme üretimleri devam eden 200.000 adet/yıl kapasiteli demir yolu tekeri üretim tesisi ile şirketimiz ülkemizin tek demir yolu tekeri üreticisi olacaktır.
Mevcut piyasa koşulları nedeniyle kapasite kullanım oranlarının düştüğünü biliyoruz. Siz bu kapasitenin ne kadarını kullanıyorsunuz?
Entegre demir çelik tesisleri üretim teknolojileri gereği kapasitelerini maksimum düzeyde kullanmak durumundadır. Kardemir de sıvı çelik üretim kapasitesini maksimum düzeyde kullanmaktadır. 2018 yılında 2,4 milyon ton sıvı çelik üretimi gerçekleştiren şirketimiz çelikhane, sürekli döküm tesisleri ve yüksek fırın proseslerinde devam eden kapasite artırımı yatırımları ile sıvı çelik üretim kapasitesini 3,5 milyon/tona çıkaracaktır.
Hedef sektörlerde talebin durumunu nasıl değerlendiriyorsunuz?
İnşaat sektöründe ciddi bir daralma söz konusu ancak, son dönemde konut kredi faizlerinde yaşanan düşüş ile birlikte sektörde de bir canlanma oldu. Bu durumun inşaat sektörüne yönelik çelik talebini olumlu yönde etkileyeceğini düşünüyoruz. Otomotiv sanayisinde ise ticaret savaşları ve iç piyasadaki talebin keskin şekilde düşmesine rağmen ihracatın artması ile sektördeki genel talep durumunda önemli bir azalma olmadı. Alman otomotiv devi Volkswagen’in ülkemize yapacağı yatırımın kesinleşmesi sektöre doping etkisi yaptı ve moral verdi. Ayrıca, yerli otomotiv üretimi ile ilgili yakın bir zamanda yeni duyuruların yapılacağını bekliyoruz. Hedef sektörlerimizden biri olan savunma sanayisinde ise ülkemiz gerçekten global anlamda bir marka oldu ve sektöre yönelik yeni ürün geliştirme çalışmalarımız hızla devam ediyor. Son olarak, yerli firmalarımızı savunma sanayii, sivil havacılık ve uzay sektörlerinde üretim yapmaya teşvik etmek amacı ile kurulan Saha İstanbul kümelenmesine üyeliğimizi de gerçekleştirdik. Bu sinerji ile savunma sanayimize vereceğimiz desteği artırmak istiyoruz.
Fiyat trendleri açısından sizce bu yıl nasıl kapanır ve önümüzdeki yılın ilk çeyreği nasıl başlar?
Piyasalarda ve SteelOrbis fiyat endekslerinde de görüldüğü üzere gerek yassı, gerekse uzun mamullerin fiyat trendi 2019 yılı başından itibaren önemli düşüş yaşadı. Ancak, ülkemiz çelik sektörü, geçmişte birçok zorlu sınavdan başarı ile geçti. Ticaret savaşları, AB ve ABD’nin korumacı politikaları, iç piyasamızda yaşanan talep daralmasına rağmen, alternatif ihracat pazarları bularak, üretimimizde katma değeri artırarak, verimliliklerimizi üst seviyelere çıkararak bu zorlu dönemi de en az zararla atlatacağımıza inanıyoruz. Fiyatlarda da dip seviyelere yaklaştığımızı düşünüyoruz. Yakın dönemde, fiyatların yukarı yönlü bir seyir izlemesi bizler için şaşırtıcı olmayacaktır.
Hem iç piyasada hem ihracat piyasalarında görülen daralmayla birlikte satışlarınızda ne gibi değişiklikler gördünüz?
İç piyasa ve ihracat pazarlarındaki daralma ister istemez satış hacmimize de yansıdı. Ancak, üretim yapımımızdaki esneklik ve kütük, inşaat demiri, profil, köşebent, platina, demiryolu rayı, kangal, SBQ ve son olarak ürün portföyümüze eklediğimiz demir yolu tekeri gibi çok geniş yelpazedeki ürün gamımız ile bu daralmalardan en az seviyede etkilendiğimizi söyleyebiliriz. Genel olarak talebin ve fiyat seviyelerinin daha iyi olduğu ürünlere odaklanarak toplam satış hedeflerimizden ciddi bir sapma olmadan faaliyetlerimize devam ediyoruz. Katma değerli ürünler geliştirme stratejilerimiz kapsamında, her geçen gün hizmet verdiğimiz müşteri portföyünü de büyütüyoruz.
ABD’nin vergileri ve AB’nin kota uygulaması başta olmak üzere korumacı önlemler hem şirketinizin hem Türkiye’nin çelik ticaretini nasıl etkiledi?
ABD vergileri ve AB’nin kota uygulamaları sektördeki her oyuncuyu etkiledi. Mevcut piyasa koşulları bizi yeni ürünler geliştirmeye, satışlarımızda katma değerli ürünlerin payını artırmaya yönlendirdi. Alternatif ihracat pazarları ile ilgili de çalışmalarımız hızla devam ediyor. Ürettiğimiz ürünlerde ülkemizdeki pazar payımızı koruyup artırmanın haricinde, ihracat pazarlarında da konumumuzu güçlendirmeyi hedefliyoruz.
Geleneksel ihracat pazarlarının kapanmasıyla, hangi alternatif pazarlara yöneliyorsunuz?
Özellikle Afrika ve Asya bölgesi hedef pazarlarımız arasında. Orta Doğu pazarında da siyasi ve ekonomik belirsizliklerin azalması sonrasında ciddi bir potansiyel olduğunu görüyoruz. Sektördeki oyunculardan farklı olarak demir yolu rayı ve tekeri ürünlerimiz ile dünyanın hemen her bölgesinde rekabetçi olduğumuzu ayrıca söyleyebiliriz. Özellikle çubuk ve kangal haddehanemizde geliştireceğimiz katma değerli ürünler ile ihracatta rekabet gücümüzü daha da artıracağız.
Halihazırda ürün gamınıza eklediğiniz ya da eklemeyi planladığınız yeni ürünler ya da yeni ürün kaliteleri var mı?
Cumhuriyetimizin 100. yılında 4 milyon adetlik üretiminin yüzde 75’ini ihraç ederek, 75 milyar dolar hedefleyen ve son 13 yılda Türkiye'nin en büyük ihracatçısı olan otomotiv sanayinin yerli ve sürdürülebilir bir tedarikçisi olma hedefi ile hareket ediyoruz. Bu amaç doğrultusunda şirketimiz bünyesinde “Savunma Sanayi Çalışma Grubu ile Otomotiv Sanayi Çalışma Grubu” oluşturduk. Bu çalışma gruplarının misyonu, belirtilen stratejik sektörlerde kullanılması olası çelik ürünlerde iş birliği için alt yapı çalışmalarını başlatmak ve hızlandırmaktır. Planlanan yeni ürünler arasında, bağlantı elemanlarında kullanılan tüm mangan ve bor içerikli çelikler, süspansiyon üretiminde kullanılan çelikler, muhtelif silah üretimine yönelik çelikler, topuk teli ve lastik teli üretiminde kullanılan çelikler bulunuyor. Bunun yanı sıra demir yolu sektörüne yönelik farklı tipte oluklu rayların üretilmesi, nervürlü kangal üretimi ve profil gruplarında HE 500 ebatlarına kadar üretimler başarılı bir şekilde gerçekleştirilmiştir. Yeni kurulan AR-GE merkezimiz, mevcut altyapımız ve ürün çeşitliliğimiz ile bu sektörler için gelecekte kullanılması öngörülen çelik kalitelerinin üretimi hakkında çalışmalar yürütmektedir.
Bugünkü piyasa şartlarında olmasa bile ileriye dönük yatırım planlarınız varsa, okuyucularımızla paylaşabilir misiniz?
2019 şirketimiz açısından yoğun bir yatırım yılı olarak geçti. Gaz Holder Yatırımı, Mekanik Dekanter Yapımı, Yüksek Fırın Gaz Hatlarının Modernizasyonu, Çelikhane Şarj Holü ve Döküm Holü Modernizasyonu, Yarı Mamul ve Mamul Stok Holleri, Yeni Pota Fırını, 4. Yüksek Fırın Yenilenmesi gibi büyük yatırımlarımız bu sene tamamlandı. Yeni Kireç Fabrikası, Konverter Modenizasyonu, 1.250.000 ton/yıl kapasiteli 4. Sürekli Döküm Makinası ve Demiryolu Tekeri Üretim Tesisimiz de önümüzdeki ay içerisinde tamamlanacak. 2020 yılının ilk çeyreğinde önemli bir enerji yatırımımız olan 30 MW Turbo Jeneratörümüzü de işletmeye kazandıracağız. Ayrıca, yönetim kurulumuzca şirketimizin 3,5 milyon ton çelik üretim kapasitesine ulaşabilmesi için 1.000.000 ton/yıl kapasiteli yeni bir yüksek fırının kurulmasına karar verilmiştir. İhale sürecimiz devam etmektedir. Yüksek fırın yatırımına paralel son 90 tonluk konverterimizin modernizasyonu yapılarak 120 tona çıkarılacaktır. Bu iki büyük yatırım, bizi 3,5 milyon ton çeliğe ulaştıracaktır. Ayrıca, tüm bu üretim artışı ve yeni ürün yatırımlarımızın yanı sıra 50 milyon dolarlık 3. etap çevre yatırımlarımız devam etmektedir.
