6 Kasım Çarşamba günü İstanbul'da 400’ün üzerinde katılımcıyla gerçekleşen 14. SteelOrbis Çelik Konferansı - "Çelik Piyasalarında Yeni Ufuklar"'da konuşan Türkiye Çelik Üreticileri Derneği Genel Sekreteri Dr. Veysel Yayan, Türk çelik sektörünün sıkıntılı bir dönemden geçtiğini söyledi. Bu sıkıntının küresel bir sıkıntı olmadığını söyleyen Yayan, “Dünya çelik sektörü küçülme sürecinde ve biz de bu küçülmenin bir parçasıyız gibi bir durum söz konusu değil. Dünya çelik sektörü 2018 yılında %4,6 büyümüştü. Bu yıl da ilk dokuz ayda %3,9’luk bir büyüme var. Türk çelik sektörü ise geçen yıl %0,6 küçülmüştü ve bu yıl için %10,1’lik daralma görüyoruz. Yassı ürün üretiminde durum daha iyi olsa da, diğer ürünlerde ortaya çıkan negatif durum ve tesislerde vardiyaların azaltılması buna sebep oldu” dedi. Ayrıca, mevcut ekonomik istikrara yönelik tedbirlerin henüz çelik üretim rakamlarına olumlu bir yansıması olmadığını ifade etti.
Yayan, Türk çelik sektörünün ciddi bir düşüş kaydeden kapasite kullanım oranlarına da değindi. Buna göre, 2018 yılında %80,9 seviyesinde olan kapasite kullanım oranları bu yılın ilk dokuz ayında %65’e indi. Nihai çelik üretimine bakıldığında, 2018 yılının ilk dokuz ayında 29,8 milyon mt olan üretim bu yılın aynı döneminde 25 milyon mt’a geriledi. Tüketim ise bu yılın ilk dokuz ayında, 2018 yılının ilk dokuz ayındaki 25,5 milyon mt’dan 18,9 milyon mt’a kadar düştü. Yayan, tüketimdeki azalmaya paralel olarak ithalatta da ciddi bir düşüş olduğunu ve ithalatın 11,3 milyon mt’dan 8,6 milyon mt’a gerilediğini belirterek, bunun ithalattan kaçınmak değil tüketimdeki genel düşüşten kaynaklandığına ve tüketimde ithalatın payının %44,3’ten %45,5’e yükseldiğine dikkat çekti. Yayan, Dünya Çelik Birliği'ne (worldsteel) Türkiye'nin çelik tüketiminde 2020 yılı için %8’lik bir artış beklediklerini ilettiğini, birliğin bunu çok yüksek bulduğunu, fakat tüketimde %40'ları bulan azalmaların ardından bunun mümkün olduğunu sözlerine ekledi.
Öte yandan, bu yılın ilk dokuz ayında Türkiye’nin çelik ihracatı 12,1 milyon mt’dan 13,4 milyon mt’a yükseldi. Yayan, bu durum hakkında; “İhracattaki artış, Trump’ın Türk ekonomisini zora sokan açıklamalarından sonra Türk çelik üreticilerinin ihracata yönelmesinden kaynaklandı. 2017 yılında Türkiye’nin çelik ithalatı ihracatını geçerken, bu durum tersine dönmeye başladı” dedi.
Türkiye’den AB’ye yapılan çelik ihracatına bakıldığında, geçen yılın ilk dokuz ayında 1,49 milyon mt olan ihracatın bu yıl 1,58 milyon mt olduğu görülüyor. AB Komisyonu’nun kota uygulamasını da eleştiren Yayan, Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu serbest ticaret anlaşmasından beri Türkiye’nin Avrupa’ya ticaret açığı verdiğini, fakat bunu dile getirmediğini söyledi.
Yayan, ABD ile olan ticaretteki sıkıntılara da değinerek, Trump’ın aldığı kararların ani ve objektiflikten uzak olduğunu ifade etti. ABD’nin sürekli Çin’i eleştirdiğini belirten Yayan, ABD’nin bir süredir dünya ticaretini işgal etmeyen Çin’in iç piyasa tüketiminde düşüş olması halinde modernize ettiği yeni kapasitelerle global ticarette rekabet yaratmasından endişe ettiğini söyledi.
Yayan, Türkiye’nin çelik ihracatında eylül ayından beri gözlenen yavaşlamanın önümüzdeki aylarda hız kazanmasını beklediklerini söyledi. İç piyasa tüketiminde gözlenen düşüşün ise yavaşladığını, fakat bu toparlanmanın ihracattaki düşüş sebebiyle çelik üretimini olumlu etkileyeceğini düşünmediklerini ifade etti. Yayan, yıl sonu itibarıyla Türkiye’de çelik tüketimindeki düşüşün %20’nin altına inmesini beklediklerini sözlerine ekledi.
