Rusya hükümeti yakında herhangi bir kısıtlama olmaksızın ihraç edilen bazı ürünlere ihracat vergisi getirebilir. Söz konusu vergilerden en çok metalürji ve kömür sektörlerinin etkilenmesi bekleniyor. Rus kaynaklar uzun ve yassı mamullerin yanı sıra kütük, slab, pik demir, kömür ve demir cevherinin söz konusu önleme tabi olacağını öngörüyor. Ancak mevcut kota kısıtlaması nedeniyle hurda ihracatı söz konusu vergiden muaf olacak.
Piyasadan elde edilen bilgilere göre, vergi yerel para birimi üzerinden belirlenecek. 1$ = 80-85 RUB baz alınırsa vergi %4, 85-90 RUB baz alınırsa %4,5, 90-95 RUB olursa %5,5 ve 95 RUB’un üzerindeyse %7’ye ulaşacak. Ancak vergiye ilişkin farklı açıklamalar mevcut. İlk bildiride verginin 1 Ekim 2023 tarihinden 31 Aralık 2023 tarihine kadar uygulanacağı belirtilirken, yerel basındaki son haberlerde önlemin 2024 yılının sonuna kadar geçerli olacağı bildiriliyor. Bazı üreticiler önlemin yalnızca Ekim-Aralık döneminde geçerli olmasını bekliyor ancak bazılarına göre “Vergiye yönelik düşünceler daha sonra değişebilir”. Başka bir kaynak ise “Daha önce bildirilen ve gümrük işlemleri yapılan kargolar vergiye tabi olmayacak, önlem yalnızca yeni kargolar için geçerli,” şeklinde yorum yaptı.
Söz konusu vergi hala taslak aşamasında ve resmi olarak kabul edilmedi. Ancak önlem piyasada aktif olarak konuşuluyor ve ihracat bağlantılarını tahmin etmek için vergi riskleri değerlendiriliyor. Bazı kaynaklar şirketlerle daha fazla iş birliği yapılması gerektiğine inanıyor. Rus üreticiler, hükümetin söz konusu önlemle yerel çelik fiyatlarındaki artışı kontrol altına almayı ve böylece üreticilerin ruble değer kaybettiğinde veya ihracat kârlılıkları arttığında yerel fiyatlarını artırmasının önüne geçmeyi hedefliyor. Rus bir kütük satıcısı, “Bu durum Rusya'nın çelik ihracatçılarını olumsuz etkileyecek. Neyse ki henüz resmi değil,” dedi. Kârın düşük olduğu hammadde ihracatının çelik ihracatından daha çok etkileneceğini düşünen başka bir kaynak, “Çelik üreticilerinin ihracattan elde ettiği kâr şu anda kötü değil. Bu nedenle söz konusu kârı eğer vergi uygulanırsa hükümetle paylaşacaklar,” şeklinde konuştu.
Rusya’nın en çok kütük, slab ve en önemlisi de hammadde ihracatının etkilenmesi bekleniyor. Kütük piyasasında özellikle kendi hammadde kaynağı olmayan elektrik ark ocaklı üreticilerin kâr marjları mevcut hurda fiyatlarından zaten olumsuz etkilendiği için sıkıntılar yaşayacağı düşünülüyor. Entegre çelik üreticilerinin slab ve kütük ihracatına devam etmesi ancak daha temkinli davranması ve tonajlarını azaltması bekleniyor. Bir kaynak SteelOrbis’e yaptığı açıklamada, “Çoğu üretici muhtemelen aylık üretiminin son 30.000-70.000 mt’luk kısmını satmaktan vazgeçecek. Bu partiler, maliyetler bakımından en pahalısı ve genellikle de en düşük fiyattan satılıyor,” dedi. Son aylarda dış piyasalara çok yüksek tonajlar satmayan yassı ve uzun mamul tedarikçilerinin de kâr marjlarının belirli bir yüzdesinin azalacağı düşünülüyor.
Rus buhar kömürü ve koklaşabilir taş kömürü tedarikçilerinin zaten düşük olan fiyatlar sebebiyle ciddi anlamda etkilenmesi bekleniyor. Pulverize kömür segmentinde, Çin’e 155-160$/mt CFR bandından yapılan son bağlantılar göz önünde bulundurulduğunda yeni verginin mevcut kur üzerinden 10$/mt düşüşe yol açacağı belirtiliyor.
Kaynaklar, pik demir ihracat tonajlarının genel olarak çok fazla düşmesini beklemese de kârın sertçe azalacağı söyleniyor. Bir tüccar, “Vergi oranı en son %15 seviyesindeyken pik demir [ihracatı] devam etmişti. Piyasada talep olursa satıcılar mevcut kur üzerinden satmaya ve sevkiyatlara devam eder. Ancak hammadde fiyatları şu an çok yüksek. Dolayısıyla üreticiler ne kadar kâr eder kestiremiyorum,” ifadelerini kullandı.
Ayrıca petrol ve doğal gaz, ahşap, hurda ve tahıl ürünleri beraberinde dron, çeşitli hava araçları, optik aletler, silahlar ve mühimmatlar bu düzenlemeden muaf tutulacak.
